-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
Copy pathGnapheus-Acolastus.xml
2613 lines (2612 loc) · 110 KB
/
Gnapheus-Acolastus.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
982
983
984
985
986
987
988
989
990
991
992
993
994
995
996
997
998
999
1000
<?xml version="1.0" encoding="utf-8"?>
<?xml-model
href="https://xmlschema.huygens.knaw.nl/translatin.rng"
type="application/xml"
schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"
?>
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="translatin0026" xml:lang="lat">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title type="main">Acolastus. De filio prodigo comoedia</title>
<title type="sub">Acolastus. De filio prodigo comoedia Acolasti titulo inscripta, authore Gulielmo Gnapheo, Gymnasiarcha Hagiensi</title>
<author>Gnapheus, Guilielmus</author>
<editor>Jan Bloemendal</editor>
<respStmt>
<resp>transcription</resp>
<name>Jan Bloemendal et al.</name>
</respStmt>
</titleStmt>
<publicationStmt>
<publisher>Godfridus Dumaeus</publisher>
<pubPlace>Antwerp</pubPlace>
<date>1529</date>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<bibl>
Identifier: <name>Gnapheus-Acolastus</name><lb/>
Short title: <title>Acolastus</title><lb/>
Year of first edition: <date>1529</date><lb/>
Author information:<lb/>
Alias: Volder, Willem de / Fullonius, Guilielmus<lb/>
Birth: 1493, The Hague<lb/>
Death: 1568, Norden<lb/>
Floruit: None, The Hague, Elbing Königsberg, Norden<lb/>
<ref target="https://nl.wikipedia.org/wiki/Willem_de_Volder">Link</ref><lb/>
<emph>ed. Minderaa</emph><lb/>
<ref target="https://www.dbnl.org/tekst/gnap001pmin01_01/gnap001pmin01_01_0005.php">Source link</ref>
</bibl>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<profileDesc>
<textClass>
<keywords>
<term type="diction">verse</term>
<term type="genre">comedy</term>
<term type="acts">5</term>
<term type="chorus">None</term>
<term type="medium">printed</term>
</keywords>
</textClass>
</profileDesc>
</teiHeader>
<text>
<body>
<div type="level1" xml:id="front">
<head>Front</head>
<p>/</p>
<p>ACOLAS-</p>
<p>TVS. DE FILIO PRODI</p>
<p>GO COMOEDIA ACOLASTI</p>
<p>titulo inscripta, authore Gulielmo Gna-</p>
<p>pheo, Gymnasiarcha Hagiensi.</p>
<p>GODFRIDVS DV-</p>
<p>maeus Antuerpiae excudebat,</p>
<p>Anno. M.D.XXIX.</p>
<p>Mense Iulio.</p>
<p>CVM GRATIA ET</p>
<p>Priuilegio Imperiali ad triennium.</p>
<p>ACOLASTVS. DE FILIO PRODIGO COMOEDIA ACOLASTI titulo inscripta</p>
<p>GVLIELMVS GNAPHEVS HAGIENSIS IOANNI SARTORIO AMSTELODAMO S.D.</p>
<p>Cum sint, mi Sartori, hoc nostro tam docto saeculo uiri egregie
docti,</p>
<p>qui omne disciplinarum genus tractent, uersent et excolant,
demiror</p>
<p>poesim comicam sic iacere neglectam, sic porro intactam relinqui,
tanquam</p>
<p>res sit inimitabilis et cui opera parum utiliter collocetur, Quod
ni ita</p>
<p>habere uideretur, non tam uelut coniurate bonarum rerum scriptores
inde</p>
<p>temperarent manus. Laudata est comoedia Tullio ut humanae uitae</p>
<p>speculum, celebrata est doctorum uirorum calculis, sed indigne, si
ipsa</p>
<p>indigna sit, quam multi conentur uel imitari uel ad uiuum
experimere.</p>
<p>Habet haec aetas nostra suos Tullios et Liuios, habet suos
Vergilios et</p>
<p>Demosthenes, ut Solones, Hippocrates et Chrysostomos taceam,
Menan-</p>
<p>dros et Terentios nullos habet. An eo fit, quia sublimior eius rei
habeatur</p>
<p>tractatio, et non nisi summis ingeniis digna? Errat mea quidem
sententia,</p>
<p>qui ita censeat. Nam ut comoediarum argumenta e media hominum
uita</p>
<p>petuntur, ita et tractari facile possunt ob stili mediocritatem
dicam an</p>
<p>facilitatem, potissimum ab iis, qui hominum ingenia, mores et uitam
sic</p>
<p>habent meditata, ut ea pro decoro queant exprimere. Porro autem ut
hanc</p>
<p>ego glaciem audax perfringerem, tentaui, quid nostra,
qualiscumque</p>
<p>tandem ea sit, Thalia daret. Argumentum delegi ex sacris, quod in
comoe-</p>
<p>diae formam cogi posse iudicarem, praeterquam quod hic res subinde
in</p>
<p>nimis Tragicas exeat exclamationes idque praeter comicas illas
leges, quas</p>
<p>nobis tradidit Flaccus. Quod quidem crimen leuius esse duxim quam a
sensu</p>
<p>et rei dignitate recedere. Malui enim pietatis respectui quam
litteraturae</p>
<p>decoro alicubi seruire. Iam rem ipsam sic prosecuti sumus, sic
stilum</p>
<p>temperauimus, ut nihil habeant sycophantae, quod calumnientur,
habeant</p>
<p>autem litteratores pii, quod affatim doceant, et moneant bene.
Multos</p>
<p>noui ad hinc palaestram instructioribus animis esse, quos cupiam ad
id</p>
<p>genus studii accingere. Quo in loco et te et Gulielmum meum
Niueldium</p>
<p>habeo, ut alios praeteream mihi non perinde notos. Quare sub tuam,
mi</p>
<p>Sartori, ferulam hic noster Acolastus, sic enim illi nomen fecimus,
uenit;</p>
<p>uenit, ut pro meritis suis tractetur. Hoc enim onere dudum leuari
opto;</p>
<p>liberum tibi facio, ut eum, quibus uisum est, modis exerceas. Tam
mihi</p>
<p>non sum Maeuius, tam mihi non ignosco, ut deformes catulos pro
formosis</p>
<p>tibi cupiam ostentare. Audiui quendam Reynerum Snoy Medicum in</p>
<p>eodem uersatum argumento, fortasse etiam multo felicius. Id si ita
est,</p>
<p>pergratum mihi fuit, si uir ille suum poëma in lucem emittat, atque
ipse</p>
<p>ridicula quaedam Reyneri simia appaream, tantum abest, ut
cuiusquam</p>
<p>gloriam nedum Reyneri aut uelim aut possim obscurare. Multo
autem</p>
<p>maximam gratiam initurus es uel tu uel meus Niueldius, si modo
hunc</p>
<p>decoctorem Acolastum ad ueram frugem correxeris, prius quam sub</p>
<p>aliorum oculos propinetur deridendus. Consilium mihi erat amplius
in</p>
<p>his tirociniis praeludere ad ueram comoediographiam, nisi
malitiosa</p>
<p>quorundam inuidia ea mihi studia inuidisset, qui calumnia armati
sua</p>
<p>ludo et olio litterario me pepulerunt, exturbarunt, et nescio in
quae odia</p>
<p>rapuerunt. Ut non desunt praeclaris ubique rebus suae pestes et
bonis</p>
<p>uirus sui Satanae. Quod ad metri rationem attinet, illud pro
licentia</p>
<p>comica ut uarium ita et liberum fecimus propterea quod comicam
phrasim</p>
<p>conueniat ad familiarem et solutam orationern quam proxime
accedere.</p>
<p>Sapphicum carmen praeter morem iniecimus eo in loco, ubi res
ita</p>
<p>poscere uideretur. Quod si iuuet comoediam hanc publice
spectandam</p>
<p>exhibere, haud male instructam in hoc fabulam es habiturus.
Quippe</p>
<p>docebit pariter et delectabit, nisi me fallit mea philautia, maxime
post-</p>
<p>quam tu eam reddideris tuo dolatorio leuigatiorem. Quam operam
rudi</p>
<p>et crasso operi non es negaturus, spero. Vale.</p>
<p>Tuus Gnapheus.</p>
</div>
<div type="level1" xml:id="main">
<head>Main</head>
<p></p>
</div>
<div type="level1" xml:id="actorvm-nomina">
<head>1. ACTORVM NOMINA</head>
<p>PELARGVS, pater.</p>
<p>EVBVLVS, is patri est a consiliis.</p>
<p>ACOLASTVS, filius prodigus.</p>
<p>PHILAVTVS, hic filio est a consiliis.</p>
<p>PAMPHAGVS, parasitus.</p>
<p>PANTOLABVS, scurra.</p>
<p>SANNIO, leno.</p>
<p>SYRVS, lenonis seruus.</p>
<p>BROMIA, lenonis ancilla.</p>
<p>LAIS, meretrix.</p>
<p>SYRA, Laidis pedisequa.</p>
<p>CHREMES, rusticus.</p>
</div>
<div type="level1" xml:id="prologvs">
<head>2. PROLOGVS</head>
<p><hi rend="italic">Constans Senariis</hi></p>
<p>Vos nulla captet, obsecro, admiratio,</p>
<p>Quod hic uidetis, optimi uiri, nouos</p>
<p>In apparatu scaenico titulos, nouam</p>
<p>Qui nos daturos esse fabulam arguant.</p>
<p>Haud me latet, quanto odio uocabulum</p>
<p>Noui laboret, uerum enimuero hic nouis</p>
<p>De dogmatis ne <hi rend="italic">µυ</hi> quidem,
paradoxa nos</p>
<p>Nullo loco dignabimur. Notum onmibus</p>
<p>Est argumentum, quod palam tractabitur,</p>
<p>Sed comicis strictum metris. Ne nescias,</p>
<p>Euangelion nota parabola prodigi</p>
<p>Vitam recenset filii. Illam scilicet</p>
<p>Nunc exprimemus ludicra actiuncula,</p>
<p>Cuius sub inuolucro habes mysterion.</p>
<p>Sed audio inter uos susurria nescio</p>
<p>Quae de noua impudentia et cornicibus.</p>
<p>Sane impudens non sim, quod artem musicam</p>
<p>Tractare iudicauerim omnibus quidem</p>
<p>Licere, cuius palma uel Terentio</p>
<p>Teste in medio sit posita. Laudi non potest</p>
<p>Non esse, quod rudes tirunculi uelint</p>
<p>Virtutis edere specimen uel pet iocum,</p>
<p>Ut serio ausint hostibus concurrere.</p>
<p>Tum nolo quisquam nos putet cornicibus</p>
<p>Configere oculos, quod domi nostrae recens</p>
<p>Nata actione gratiam nobis bonam</p>
<p>Venemur a uobis, probatis fabulis</p>
<p>Plauti, atque item Terentii, uelut simul</p>
<p>De ponte deiectis. Nihil nos, Zoile,</p>
<p>Vel dente uel liuore tuo commoueris.</p>
<p>Etenim Terentio atque etiam Plauto suas</p>
<p>Laudes ut optimis poetis stare qui</p>
<p>Nolit, meretur is quidem probra omnium.</p>
<p>At nos poemate hoc etiamnum a follibus</p>
<p>Calente nemini suam ademptum gloriamVenimus ipsi inglorii, tantum
id studet</p>
<p>Grex histricus, uobis leuare nauseam,</p>
<p>Quam plurimam accepistis ex iis fabulis,</p>
<p>Quas uel panis frusto exciti quidam exhibent</p>
<p>Frequentius quam doctius, palmarium</p>
<p>Sibi pollicentes inde, quod bonas male</p>
<p>Semel atque iterum recoxerint comoedias,</p>
<p>Quibus suam scabiem affricant illi haud minus</p>
<p>In explicando quam exhibendo. Ringitur</p>
<p>Ibi nescio quis. Heus tu, quid ardent lumina?</p>
<p>Ecquid caput motas quasi iratum admodum?</p>
<p>Vah, an hulcus est tactum tibi? Credo, quia</p>
<p>Malum uidete interminari. Sed tibi, en</p>
<p>Unguem hunc medium. Placere enim tantum bonis</p>
<p>Studemus. Ii nunquam uitio uertent, sui</p>
<p>Quod senserint studio fieri, si non satis</p>
<p>Feliciter per omnia, sedulo tamen.</p>
<p>Quod restat, o spectator optime, ne graue</p>
<p>Tibi sit silentio fauere litteris,</p>
<p>Dum intenditur grex noster actiunculae,</p>
<p>Quam suscipit, tibi ut operam suam probet.</p>
<p>Quod si placebit interim, nil amplius</p>
<p>Memineris atque debitum plausum dare.</p>
<p>In prologe haec satis. Periocha sic habet:</p>
</div>
<div type="level1" xml:id="argvmentvm-comoediae">
<head>3. ARGVMENTVM COMOEDIAE</head>
<p>Duos cum haberet filios pater, abdicat</p>
<p>Iuniorem. Is a patre accepta substantia</p>
<p>Statim peregre profectus perditissimis</p>
<p>Sese applicat nebulonibus, mox alea,</p>
<p>Lasciuia, luxu foede rem prodigit.</p>
<p>Exhinc eo calamitatis incidit,</p>
<p>Ut rebus exutus, siliquis et glandibus</p>
<p>Famem eximeret, sui cum pertaesum inediae</p>
<p>Esset, paternam regreditut supplex domum.</p>
<p>Pater reducem sibi gratulatur filium,</p>
<p>Amplectitur, sub haec epulatum prouocat.</p>
</div>
<div type="level1" xml:id="actvs-primi-scaena-prima">
<head>4. ACTVS PRIMI SCAENA PRIMA</head>
<p>Pelargus Eubulus</p>
<p><hi rend="italic">Senarii omnes.</hi></p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>Nunc demum sentio, quanta sit felicitas</p>
<p>Et quanta quies, habuisse liberos patri</p>
<p>Per omnia obsequentis. Ego quoad pro meo</p>
<p>Animo moderarer filium annis paruulum</p>
<p>Praeterea tam bene conditum, ut nihil amplius</p>
<p>In eo desiderare posses, tum quidem</p>
<p>Viuebam uelut utramque in aunem dormiens,</p>
<p>Immo mihi plaudebam, qui gnatum haberem praeditum</p>
<p>Tali ingevio et modestia, unde gaudium</p>
<p>Possem mihi polliceri perpetuum et bene</p>
<p>Stabile. At nunc, postquam detecta hypocrisi malus</p>
<p>Aperte coepit esse adeoque id institit,</p>
<p>Manu ut mea emittatur, uah, quae cogito?</p>
<p>Quibus nunc sollicitor rebus, ne ille hinc sibi</p>
<p>Primam fenestram ad nequitiam patefecerit</p>
<p>Neue seruus peccati euaserit ex libero,</p>
<p>Patris imperium lene dum male sanus abicit,</p>
<p>Id quod de ipso speraueram nunquam fore.</p>
<p>Hoc illud est, quod uulgo consueuit frequens</p>
<p>Dici: Penuriam multo melius feras</p>
<p>Quam saturitatem. Nam illa multos continet</p>
<p>In officio, haec uero ad protemiam meum</p>
<p>Perpellit filium, quandoquidem malit</p>
<p>Errare quolibet ex sua libidine</p>
<p>Paterno quam sinu fouerier amplius.</p>
<p>Naì ille haud scit, quam praesens sibi accersat malum.</p>
<p>Sed quid? Sinam uero a me abire filium,</p>
<p>Quem destinaueram heredem regno meo?</p>
<p>Id Eubulus forsan meus non suaserit,</p>
<p>Quo consule semper usus sum feliciter.</p>
<p><hi rend="italic">Eubulus</hi></p>
<p>Non possum, quod meum ingenium est, quin sedulo</p>
<p>Agam, laborem, in officio sim pro meo</p>
<p>Pelargo, cui ceu Theseus quispiam Herculi</p>
<p>Coniunctus sum, idque ob morum similitudinem,</p>
<p>Quae ut inter nos est fere consentanea,</p>
<p>Ita mutuum amorem conciliet oportet. Hinc</p>
<p>Adeo nullum elabi diem patior, meum</p>
<p>Quin illi deferam officium. Illuc scilicet</p>
<p>Mihi iter est.</p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>Cuius hic uocem audire uideor?</p>
<p>Num Eubuli? Is est ipsus, per tempus aduenit.</p>
<p>Videon te, Eubule mi, meo animo maxime</p>
<p>Nunc expectate?</p>
<p><hi rend="italic">Eubulus</hi></p>
<p>Eho, quid tam, quaeso, tristis es?</p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>Haud simplex est malum, quod me sollicitum habet.</p>
<p><hi rend="italic">Eubulus</hi></p>
<p>Quidnam est?</p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>Eubule mi, nihil.</p>
<p><hi rend="italic">Eubulus</hi></p>
<p>Quin dic, quid est?</p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>De filio num nam audisti?</p>
<p><hi rend="italic">Eubulus</hi></p>
<p>Quid is studet?</p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>Alienum sese facere a pattia domo.</p>
<p><hi rend="italic">Eubulus</hi></p>
<p>Tuusne filius?</p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>Meus.</p>
<p><hi rend="italic">Eubulus</hi></p>
<p>Quid audio?</p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>Minor ille natu hanc mihi mouet tragoediam.</p>
<p>Qui utinam ex me natus non esset.</p>
<p><hi rend="italic">Eubulus</hi></p>
<p>Bona uerba. Sed</p>
<p>Unde istuc, quaeso, huic uenit in mentem, nisi</p>
<p>Indignis ille abs te sit tractatus modis?</p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>Immo, ne nimis dignis, uereor, Eubule.</p>
<p><hi rend="italic">Eubulus</hi></p>
<p>Qui?</p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>Dicam. Istunc ex me natum eduxi a paruulo,</p>
<p>Habui, amaui ut meum, in eo me oblecto, illius ,</p>
<p>Salutem curo, nil praetermitto, ut queam</p>
<p>Prodesse. Studium omne meum illius commodo</p>
<p>Consecro. Denique uelut in sinu meo</p>
<p>Eum foueo unice carum, nunquam ut meam</p>
<p>Benignitatem senserit in se claudier.</p>
<p>Optare quicquid ausus est, habuit. Meis</p>
<p>Bonis uoluit frui, uoluit recto pede</p>
<p>Incedere. Liberum illi factum est, quolibet</p>
<p>Mentem suam inclinare, quolibet manum</p>
<p>Extendere, tantum ne rebellaret mihi</p>
<p>Dedi mandatum, huic pareret iussi. Ubi</p>
<p>His studiis illum mihi firmissime puto et</p>
<p>Perpetuo deuinctum fore, euenit, bonae</p>
<p>Conditionis taedium ut acciperet. Hinc uiam</p>
<p>Occepit comminisci, qua se emancipet</p>
<p>Paterno iure. Philautus eam glaciem secat.</p>
<p>Meditatis rationibus, illinc proficiscitur</p>
<p>Recta ad me. ’Heus tu, pater,’ inquit ’aetas quae mea</p>
<p>Sit, ipse uides. Satis sub imperio tuo</p>
<p>Egi, ualet mihi iudicium, ualet ingeni</p>
<p>Vigor, meas uires uolo experirier.</p>
<p>Tam grandem detineri me pattis iugo</p>
<p>Inscitia est. Aequales qui sunt mei ordinis,</p>
<p>Ad unum omnes gaudent dudum repudium</p>
<p>Dedisse patribus, quorum iniustitia grauis</p>
<p>Est filiis. Per me satis sapio, nihil</p>
<p>Custodis egeo. Proinde uolo, debitae</p>
<p>Substantiae mihi scribatur portio,</p>
<p>Nisi nullis legibus teneri te putas.’</p>
<p>Haec illius erat luctuose oratio.</p>
<p><hi rend="italic">Eubulus</hi></p>
<p>Satis superbe omnia. Quid tu ibi?</p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>Primum uelut</p>
<p>Attonitus haesi, post mihi redditus ’Adeon,’</p>
<p>Inquam, ’uel inhumanus tibi uel durus fui,</p>
<p>Ut te mea iniustitia eiciat? Otii,</p>
<p>Credo, tibi obrepsit saturitas, hinc tui</p>
<p>Te paenitet, hinc praesentis te sortis piget.</p>
<p>Nunc uis conscribi a me substantiam tibi,</p>
<p>Nunc uetere solum uis. Vide ne, quam tibi</p>
<p>Istuc sedet cordi, tam multum incommodet.</p>
<p>Solent enim subita consilia ducere</p>
<p>Secum comitem praesentem paenitentiam.</p>
<p>Non desunt exempla, quibus, quod ago, comprobem,</p>
<p>Nisi, si patrem non audias, frustra audias</p>
<p>Exempla. Porro quis tam confidens fuit,</p>
<p>Qui te corrumpere sit aggressus? Aut male</p>
<p>Odoror aut Philautus consultor fuit.</p>
<p>Is frigidam suffudit, strenuus quidem</p>
<p>Ille et cordatus monitor, bene si quid monet,</p>
<p>Qui te ad scopulos e tranquillo inferat. Nocens</p>
<p>Profecto pestis xxx xxxxxx malum,</p>
<p>Quod, quo magis fuco quodam suo tegit</p>
<p>Venenum, hoc est nocentius. Quam blandula</p>
<p>Siren Philautus a fronte, at post senseris</p>
<p>Dulcis ueneni aculeum. Longe hinc fuge,</p>
<p>Mi fili, si modo tua tibi cordi est salus.’</p>
<p>Sic dixi.</p>
<p><hi rend="italic">Eubulus</hi></p>
<p>Quid, num his ille quietus redditur?</p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>Nihil minus. Immo coepit hinc magis</p>
<p>Atque magis ius suum urgere et leges bonas</p>
<p>Inclamare, quibus contendunt ephebiam</p>
<p>Transmissos solui iure patrio.</p>
<p><hi rend="italic">Eubulus</hi></p>
<p>Sed quibus</p>
<p>Tandem uerbis conuenit inter vos?</p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>Nihil</p>
<p>Conuenit. Hoc tantum respondi, me amplius</p>
<p>Super his deliberare uelle. Nunc mihi</p>
<p>Quid consulis faciundum esse, Eubule optime?</p>
<p><hi rend="italic">Eubulus</hi></p>
<p>Dicam. Principio quando obstinate fugam</p>
<p>Parat, memineris hoc uere dictum a Sophois:</p>
<p>’Inuitum si retineas, exire incitas.’</p>
<p>Sine eum modo suo animo obsequi, ut sibi notior</p>
<p>Paulo post redditus, uideat, proteruia</p>
<p>sua quo reciderit malomm. Dehinc tuas</p>
<p>Sub alas si recurrerit atque supplicem</p>
<p>In gratiam tum admiseris, certe hinc magis</p>
<p>Tibi filium alligaueris, ac dudum fuit.</p>
<p>Sic sentiet, quanto sit praesidio pater</p>
<p>Ei, qui uel tandem resipiscat perditus,</p>
<p>Ut taceam, quod bonitas tua hinc euaserit</p>
<p>Longe commendatissima, si sese exserat</p>
<p>In immerentes et facilem et piam et bonam.</p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>Quid? Censen igitur numerandam pecuniam,</p>
<p>Qua ablegetur?</p>
<p><hi rend="italic">Eubulus</hi></p>
<p>Scilicet.</p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>Os durum.</p>
<p><hi rend="italic">Eubulus</hi></p>
<p>Postulat</p>
<p>Istuc res ipsa, ratio iuraque publica.</p>
<p>Faciundum est.</p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>Quid? Non mihi ius est lasciuiam</p>
<p>Illius, obsecro, retundere?</p>
<p><hi rend="italic">Eubulus</hi></p>
<p>Non habes</p>
<p>Necesse pro imperio tuo omnia agere. Quin</p>
<p>Sine, Abeat.</p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>Quando ita uis, faciam. Magis tibi</p>
<p>Credam quam animo meo.</p>
<p><hi rend="italic">Eubulus</hi></p>
<p>Sed heus, ne saeuius</p>
<p>Gnatum tractes, tantum obiurgato amantius</p>
<p>Pariterque moneas, quid cauere oporteat</p>
<p>Periculi,</p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>Meminero. Modo ad aerarium</p>
<p>Illum expectabo, dum redeat. Quid tu interim?</p>
<p><hi rend="italic">Eubulus</hi></p>
<p>Domum eo.</p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>Quid quod te oro?</p>
<p><hi rend="italic">Eubulus</hi></p>
<p>Quid?</p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>Ut ne sit mihi</p>
<p>Te consultore diu carendum.</p>
<p><hi rend="italic">Eubulus</hi></p>
<p>Vah, quasi</p>
<p>Unquam diu carueris.</p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>Dii boni, ut sapit</p>
<p>Eubulus, ut prudenter consulit, ut uidet</p>
<p>Omnia. Ianum bifrontem hunc uere dixeris,</p>
<p>Tam in occipitio quoque oculos multos habet.</p>
<p>Huius consilium ut ex animo meo parum</p>
<p>Sit, fecisse tamen non pigebit forsitan.</p>
<p>Nunc ut diei gnato dictae tempus est,</p>
<p>Rationes omnes concinnabo ad calculos.</p>
</div>
<div type="level1" xml:id="actvs-primi-scaena-secvnda">
<head>5. ACTVS PRIMI SCAENA SECVNDA</head>
<p>Acolastus Philautus</p>
<p><hi rend="italic">Trochaici catalectici.</hi></p>
<p><hi rend="italic">Acolastus</hi></p>
<p>Me nisi animus fallit, omnia succedent bene.</p>
<p><hi rend="italic">Philautus</hi></p>
<p>Sed patris</p>
<p>Vim et facundiam uereor ut fortiter feras.</p>
<p><hi rend="italic">Acolastus</hi></p>
<p>Egon?</p>
<p>Offirmato animo meam rem agam.</p>
<p><hi rend="italic">Philautus</hi></p>
<p>Tantum caue, suis</p>
<p>Ne te saeuis dictis protelet.</p>
<p><hi rend="italic">Acolastus</hi></p>
<p>Protelet? Omnia</p>
<p>Mea mihi meditata sunt. Nihil formidem congredi</p>
<p>Vel cum tribus oratoribus.</p>
<p><hi rend="italic">Philautus</hi></p>
<p>At iam credo, satis diu</p>
<p>Rem tuam deliberasse patrem. Quid respondeat,</p>
<p>Vise.</p>
<p><hi rend="italic">Acolastus</hi></p>
<p>Aggrediar.</p>
<p><hi rend="italic">Philautus</hi></p>
<p>Hem, macte animo. I sane, quo tua te uocat</p>
<p>Virtus. I pede fausto. Miror, si res ex sententia</p>
<p>Huic cesserit. Aut fallor aut repelletur, ne causam agat,</p>
<p>Tam meas rationes omnes hic Pelargus abicit.</p>
<p>Quare cum illo fatali pugno odio.</p>
<p><hi rend="italic">Acolastus</hi></p>
<p>Philaute mi, heus,</p>
<p>Heus, Philaute.</p>
<p><hi rend="italic">Philautus</hi></p>
<p>Quis me?</p>
<p><hi rend="italic">Acolastus</hi></p>
<p>Cor mihi salire iam incipit.</p>
<p><hi rend="italic">Philautus</hi></p>
<p>Hem, quidum, Acolaste?</p>
<p><hi rend="italic">Acolastus</hi></p>
<p>Quia pater aerario assidet suum</p>
<p>Censum supputans, ut opinor. Quippe auribus meis</p>
<p>Hausi tinnitum ad fores placide assistens nostras.</p>
<p><hi rend="italic">Philautus</hi></p>
<p>Bene</p>
<p>Est. Tu intro irrumpe ad senem, expectabo te domi meae.</p>
</div>
<div type="level1" xml:id="actvs-primi-scaena-tertia">
<head>6. ACTVS PRIMI SCAENA TERTIA</head>
<p>Acolastus Pelargus</p>
<p><hi rend="italic">Trimetri.</hi></p>
<p><hi rend="italic">Acolastus</hi></p>
<p>Nunc quod futurum est, colligo. Nunquam dabit</p>
<p>Pecuniam pater, nisi moneat prius,</p>
<p>Ut ne profundam, perdam, confringam male</p>
<p>Rem omnem, idque aget uero uoltu, tam mihi timet.</p>
<p>Sed nescit, quam surdo narrabit fabulam.</p>
<p>Ego faciam tamen, ut pulchre respondeam</p>
<p>Illius uerbis alia quam cogitem loquens,</p>
<p>Meus dum dinumeret mihi argentum senex.</p>
<p>Sic illudendi sunt patres isti, nimis</p>
<p>Rigidi in nos iudices. Sic imperium cadit,</p>
<p>Quod ui magis quam beneuolentia asserunt.</p>
<p>Ut sim omnibus gratus pro frugi nomine,</p>
<p>Mihi quod pater inditum uoluit, ex re meus</p>
<p>Philautus aliud subdidit concinnius,</p>
<p>Acolastus siquidem et esse et dici gaudeo.</p>
<p>Satis adhuc cessatum est. Adire eum uolo.</p>
<p>Adsum, pater, ut, quid uel tandem respondeas,</p>
<p>Audiam. Itane rationes studiose conficis</p>
<p>Omnes, ut portionem conscribas mihi?</p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>Nempe ut hariolare, fili,</p>
<p><hi rend="italic">Acolastus</hi></p>
<p>Amo te plurimum</p>
<p>Et non neglexisse habeo imprimis gratiam.</p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>Quod o cum salute tua fiat.</p>
<p><hi rend="italic">Acolastus</hi></p>
<p>Fiet, pater</p>
<p>Ne quid time. Sed obsecro, quantum dabis?</p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>Adeon tibi in pecunia est animus, nihil</p>
<p>Ut imperes isto tuae libidini?</p>
<p>Fili, id adeo edico tibi: nisi quieueris,</p>
<p>Reducam calculum.</p>
<p><hi rend="italic">Acolastus</hi></p>
<p>Recte pater. Obsecro,</p>
<p>Perge.</p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>Ut pergam, ne me obturbaris pessime,</p>
<p>Concede istorsum aliquantisper, dum te uocem.</p>
<p><hi rend="italic">Acolastus</hi></p>
<p>Faciam. Hem, quid egi? Nunc male metuo miser,</p>
<p>Ne non aes omne reddat, uel quod auidior</p>
<p>Est ad rem uel quod est commotus. Ineptias</p>
<p>Hominis, nescis tractare aegrotum animum patris,</p>
<p>Quem debebas meminisse tam irritabilem.</p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>Ehodum ad me, fili. Nunc utrum uis sub meo</p>
<p>Praesidio degere an peregrinari foris?</p>
<p>Fac cordate respondeas.</p>
<p><hi rend="italic">Acolastus</hi></p>
<p>Pater, foras</p>
<p>Me animus uocat.</p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>Prauus sane. Quid si sinas</p>
<p>Te exorari, ut maneas domi meis bonis</p>
<p>Fruiturus perpetuo? Certe patrem foris</p>
<p>Tu nusquam inuenias gentium.</p>
<p><hi rend="italic">Acolastus</hi></p>
<p>Credo, pater,</p>
<p>Sed proficiscendum est, decretum stat, me feras.</p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>Non possum tam blande, mi fili, discere,</p>
<p>Ut animum mutes?</p>
<p><hi rend="italic">Acolastus</hi></p>
<p>Operam omnem ludis, pater.</p>
<p>Potius tentabo, quid possim uel legibus,</p>
<p>Ut istuc cum tua dicam pace interim,</p>
<p>Si, quod rogo, non impetrem cum gratia.</p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>Quando obstinate operam uideo te dare, meum</p>
<p>Ut tibi iugum excutias, alioqui amabile,</p>
<p>Age, non libet tecum pugnare, sed habe</p>
<p>Hanc zonam tibi. Decem talentum rem tenet.</p>
<p>Ea est substantiae tuae aequa portio.</p>
<p>Quid gestis, gnate mi? Ah nescis, quid gaudeas.</p>
<p>Crede hoc mihi, si quid unquam monui bene:</p>
<p>Acerbius flebis, quod temere niteris.</p>
<p>Ego saeculum hoc noui, quibus sit moribus,</p>
<p>Tum te pernoui, quo sis ingenio. Tuum</p>
<p>Si animum uicisti, potius quam animus te, sino,</p>
<p>Ut gaudeas. Verum quoniam uideo secus</p>
<p>Te esse habitum, non possum, quin deplorem tuam</p>
<p>Stultitiam pariterque doleam te abscedere.</p>
<p><hi rend="italic">Acolastus</hi></p>
<p>Pater, obsecro, ne quid te excrucies mea</p>
<p>Causa. Nullam peperero tibi aegritudinem.</p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>Utinam.</p>
<p><hi rend="italic">Acolastus</hi></p>
<p>Certe, Pater. Nunquid me uis?</p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>Puer,</p>
<p>Hem, aegre propter me consistis, uideo, pedes</p>
<p>Tibi pruriunt, ardentque fugam. Sed haec prius</p>
<p>A me sic imperia capesses multa in pectore</p>
<p>Tuo bona considebunt. Principio tuam</p>
<p>Mentem fac nullis artibus imbuas, nisi</p>
<p>Quarum in me exemplar aduertis, meis item</p>
<p>Fac uiuas moribus, ut qui paenitendum habent</p>
<p>Nihil. Volo, tuo animo haudquaquam seruias,</p>
<p>Quem ptaestat sempec habes suspectnm. Caue,</p>
<p>Diuertas ad nequioca a praeceotis meis.</p>
<p>Posttemo habe hoc tibi mocumentum ut regulam,</p>
<p>Ad quam mores, uitam et nicetem instituas tunm.</p>
<p>Haec sedulo verses, haec mentc tracti[es,</p>
<p>Haec pro Cynosuta qunpiatr limet oculus.</p>
<p>Haec sint tibi ceu lapis Lyd us, ad quem pcobe</p>
<p>Tete explores, ut, qui sis, noscas intime.</p>
<p>Ab iis enim si gnid uel uita uel animus</p>
<p>Deliret, peccatum id quidem esse memineris.</p>
<p><hi rend="italic">Acolastus</hi></p>
<p>Est praetecea, quod uis?</p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>Ut perpetuo bene</p>
<p>Valeas.</p>
<p><hi rend="italic">Acolastus</hi></p>
<p>Valebis igitur, mi parens.</p>
<p><hi rend="italic">Pelargus</hi></p>
<p>Vale,</p>
<p>Vale, inquam, gnate mi, gnate, aeternum uale.</p>
<p>Quae haec est miseria, pro deum atque hominum fidem,</p>
<p>Itan diuelli a me, quod erat carissimum.</p>
<p>O, quem luctum paras, quas curas inicis</p>
<p>Patri, ipse securus nimis. Pulchre quidem</p>
<p>Tuam rem abiens stabiliuisti. Sed nescis, ah</p>
<p>Nescis, serus quos exitus uesper uehat.</p>
<p>Sane illud demiror, qui fiat, ut, mihi</p>
<p>Cum maxime peccet gnatus, nequeam tamen</p>
<p>Acerbiore in eum esse animo. Ut nunc res ferunt,</p>
<p>Utinam tam possem filii obliuiscier,</p>
<p>Quam ille, o dementiam, me auersatur libens.</p>
<p>Huc, huc calamitatis scilicet tuo,</p>
<p>Philaute concilio inferor. O dolor grauis.</p>
</div>
<div type="level1" xml:id="actvs-primi-scaena-qvarta">
<head>7. ACTVS PRIMI SCAENA QVARTA</head>
<p><hi rend="italic">Acolastus Philautus</hi></p>
<p><hi rend="italic">Scazontes</hi></p>
<p><hi rend="italic">Acolastus</hi></p>
<p>Num quis me uiuit fortunatior? Num quis</p>
<p>Fortunae filius dici magis debet</p>
<p>Ex merito quam ego, cui contigere pro uoto</p>
<p>Omnia?</p>
<p><hi rend="italic">Philautus</hi></p>
<p>Quis hic beatum uendidat sese? Hem,</p>
<p>Aurumne habes, Acolaste?</p>
<p><hi rend="italic">Acolastus</hi></p>
<p>Habeam, rogas? Zona</p>
<p>Vide ut tumeat.</p>
<p><hi rend="italic">Philautus</hi></p>
<p>Ho, ho. Talenta quot?</p>
<p><hi rend="italic">Acolastus</hi></p>
<p>Decem.</p>
<p><hi rend="italic">Philautus</hi></p>
<p>Hui, tantamne auri uim?</p>
<p><hi rend="italic">Acolastus</hi></p>
<p>Tantam.</p>
<p><hi rend="italic">Philautus</hi></p>
<p>Unde, quacso te,</p>
<p>Patri ista largitas?</p>
<p><hi rend="italic">Acolastus</hi></p>
<p>Quia arte tractabam</p>
<p>Virum doli ignarum.</p>
<p><hi rend="italic">Philautus</hi></p>
<p>O lepidum caput, laudo.</p>
<p>Praesidium forte expugnasti hodie. Quid restat,</p>
<p>Nisi ut triumphum agamus intus?</p>
<p><hi rend="italic">Acolastus</hi></p>
<p>Accedo</p>
<p>Tuae sententiae.</p>
<p><hi rend="italic">Philautus</hi></p>
<p>Sed quid libri hic gestas?</p>
<p><hi rend="italic">Acolastus</hi></p>
<p>Id pignoris pater mihi relinquebat.</p>
<p><hi rend="italic">Philautus</hi></p>
<p>Phy, bibliorum codex est, ualeat. Insiste</p>
<p>Tuas tibi res curare, nempe, quo pacto</p>
<p>Iter tuum instituas, peregre profecturus.</p>
<p>Codex non aeque inimicus, atque hic est nobis.</p>
<p>Ego tibi mox alia instillaro praecepta.</p>
<p><hi rend="italic">Acolastus</hi></p>
<p>Sed mihi grauiter pater est interminatus, ne</p>
<p>Haec a me amitterem.</p>
<p><hi rend="italic">Philautus</hi></p>
<p>Istaec uerba sunt, mitte.</p>
<p>Quin concedimus intro?</p>
<p><hi rend="italic">Acolastus</hi></p>
<p>Impera et puta factum.</p>
</div>
<div type="level1" xml:id="actvs-secvnda-scaena-prima">
<head>8. ACTVS SECVNDA SCAENA PRIMA</head>
<p><hi rend="italic">Pantolabus Pamphagus</hi></p>
<p><hi rend="italic">Octonarii omnes</hi></p>
<p><hi rend="italic">Pantolabus</hi></p>
<p>Nai miser ego sum, qui quod edam, quaero et id aegre inuenio.
Gulam</p>
<p>Habeo extrema fame pene strangulatem, uenter inedia</p>
<p>Exhaustus est, stomachus latrat, tum pendulae marcent genae.</p>
<p>Pol dentes pruriunt, me nullus est ieiuniosior</p>
<p>Neque magis effractus fame. Scabri rubigine</p>
<p>Dentes, labiaque incana situ loquuntur me famelicum.</p>
<p>Quare, hunc haberem praesentem deum, placaret qui mihi</p>
<p>Ventrem iratum. Parasiticae artis gnarum optem dari obuiam,</p>
<p>Quem sectari liceat, postquam in fumum cineremque uersa sunt,</p>
<p>Quae possei, omnia. Vel e flamma non grauarer impiger</p>
<p>Cibum petere. O Foruna, ut nunquam perpetuo bona es. Sed hic</p>
<p>Ne est Pamphagus, meo quem iuui beneficio toties? Is est.</p>
<p><hi rend="italic">Pamphagus</hi></p>
<p>Quis hic nouus subsistit hospes? Pantolabus est. Insolens</p>
<p>Istuc quidem facit. Non possum, quin salutem et colloquar.</p>
<p>O salue plurimum merito tuo, uir optime.</p>
<p><hi rend="italic">Pantolabus</hi></p>
<p>Pamphage,</p>
<p>Salue plus millies.</p>
<p><hi rend="italic">Pamphagus</hi></p>
<p>Quid hic negotii tibi? An uenis</p>
<p>Obsonatum ad forum cuppedinis? Atqui ea est prouincia</p>
<p>Parasitorum.</p>
<p><hi rend="italic">Pantolabus</hi></p>
<p>Memini. Sed eo res rediit ut ttanscursu opus</p>
<p>Mihi sit ad ordinem uestrum.</p>
<p><hi rend="italic">Pamphagus</hi></p>
<p>Ad nostrum ordinem? quid audio?</p>
<p><hi rend="italic">Pantolabus</hi></p>
<p>Sic fors fert.</p>
<p><hi rend="italic">Pamphagus</hi></p>
<p>Sed turpe est nimis a bubus ad asinos transcendere.</p>
<p><hi rend="italic">Pantolabus</hi></p>
<p>Ut sit. Durum telum necessitas.</p>
<p><hi rend="italic">Pamphagus</hi></p>
<p>Nihilne est amplius</p>
<p>Rei?</p>
<p><hi rend="italic">Pantolabus</hi></p>
<p>Nihil quicquam, abliguriui omnia. Hinc memet foro</p>
<p>Subducens lateo domi hunc totum mensem, ibi uappam bibo, panem</p>
<p>Atrum uoro, inedia ringor, cochlearum instar, uiuens miser.</p>
<p><hi rend="italic">Pamphagus</hi></p>
<p>O me ter felicem, cui tam acre bellum cum penia haud fuit,</p>
<p>Qui suetus sum ut mures alienum semper arrodere cibum.</p>
<p>Quid, an non te piget tam acerbae sortis?</p>
<p><hi rend="italic">Pantolabus</hi></p>
<p>Non tantum quidem</p>
<p>Pigeret, si modo tuam disciplinam nunc sectarier</p>
<p>Liceret.</p>
<p><hi rend="italic">Pamphagus</hi></p>
<p>Forsitan liceret, si potis esses assequi.</p>
<p><hi rend="italic">Pantolabus</hi></p>
<p>Conarer, ut possem, Pamphage. Uenter magister ingeni</p>
<p>Meos conatus iuuerit.</p>
<p><hi rend="italic">Pamphagus</hi></p>
<p>Sed nescio, quam feliciter.</p>
<p><hi rend="italic">Pantolabus</hi></p>
<p>Hem, me uide, ut prolixe agis. Rape me sodes, collegio</p>
<p>Tuo inauctorandum, rape, postquam nullam plane artem calleo,</p>
<p>Qua possim uiuere oikositoj.</p>
<p><hi rend="italic">Pamphagus</hi></p>
<p>Au, non sunt illotis sacra haec</p>
<p>Manibus tractanda.</p>
<p><hi rend="italic">Pantolabus</hi></p>
<p>Satisne lotus sim, qui corruger fame?</p>
<p><hi rend="italic">Pamphagus</hi></p>
<p>Specimen tuae des artis oportet, dehinc nostris comitiis</p>
<p>Indictis, si uoles, nomen dabis cum plausu et gloria.</p>
<p><hi rend="italic">Pantolabus</hi></p>
<p>Ea lege, obsecro, me discipulum habe tibi, cui profui,</p>
<p>Re salua saepe, nisi immemor es beneficii accepti.</p>
<p><hi rend="italic">Pamphagus</hi></p>
<p>Immemor?</p>
<p>Age, suscipio te parasitastrum.</p>
<p><hi rend="italic">Pantolabus</hi></p>
<p>Habeo pol gratiam. Quid est,</p>
<p>Quod me nunc uis facere?</p>
<p><hi rend="italic">Pamphagus</hi></p>
<p>Ut me obserues sedulo.</p>
<p><hi rend="italic">Pantolabus</hi></p>
<p>Qui dum?</p>
<p><hi rend="italic">Pamphagus</hi></p>
<p>Seria</p>
<p>Curanda sunt.</p>
<p><hi rend="italic">Pantolabus</hi></p>
<p>Quid seria? Securus quonam ferrer pede?</p>
<p>Seria curaui nunquam, nisi seria uentris negotia</p>
<p>Appellites.</p>
<p><hi rend="italic">Pamphagus</hi></p>
<p>Scilicet.</p>
<p><hi rend="italic">Pantolabus</hi></p>
<p>Istuc persuadeas Catonibus,</p>
<p>Rigidisque Sophois, si quid uales oratione.</p>
<p><hi rend="italic">Pamphagus</hi></p>
<p>Pro suo</p>
<p>Illi sapiant ingenio, non equidem inuideo, nobis item</p>
<p>Palatum neutiquam desipit. Hic et nos philosophoi sumus</p>
<p>Aesopici Gnathonicique, cuius sectae plurimos</p>
<p>Clientes in forum producimus.</p>
<p><hi rend="italic">Pantolabus</hi></p>
<p>Quibus sed ducibus</p>
<p>Freti?</p>
<p><hi rend="italic">Pamphagus</hi></p>
<p>Magnis: Epicuro, Aristippo, Catiis et Apiciis.</p>
<p><hi rend="italic">Pantolabus</hi></p>
<p>Duces illi haud sunt paenitendi per genium. Perdoctus es,</p>
<p>Laudo. Sed ad seria redi.</p>
<p><hi rend="italic">Pamphagus</hi></p>
<p>Recte. Nescis, quae uiderim</p>
<p>Insomnia.</p>
<p><hi rend="italic">Pantolabus</hi></p>
<p>Falsa?</p>
<p><hi rend="italic">Pamphagus</hi></p>
<p>Non opinor. Post medium noctis ferunt</p>
<p>Vera esse somnia, cum sumus purgatiores scilicet.</p>
<p><hi rend="italic">Pantolabus</hi></p>
<p>Intelligo. Sed narra somnium.</p>
<p><hi rend="italic">Pamphagus</hi></p>
<p>Hodie constrato in toro</p>
<p>Videbar ad mensam plenam lautusque unctusque accumbere.</p>
<p>Cerealem dixisses coenam. Hinc uelut e pleno cornu datum,</p>
<p>Et quod ederem et quod potarem. Inde adeo, in digitos pedis
mihi</p>
<p>Standum erat, ut de summo quicquam peterem. Vis dicam? Dis
quidem</p>
<p>Videbar, cui affluerent bonae undique deliciae.</p>
<p><hi rend="italic">Pantolabus</hi></p>
<p>Tam grata sunt,</p>
<p>Quae memoras, ut dentes uenterque hinc gestiant mihi. Vigilans</p>
<p>Vix ausim optare, dormiens quae somnias.</p>
<p><hi rend="italic">Pantolabus</hi></p>
<p>Tum nescio</p>
<p>Quid uisus talorum iactus portendat ominis boni.</p>
<p><hi rend="italic">Pantolabus</hi></p>
<p>Vah somnium hominis, quae narrat?</p>
<p><hi rend="italic">Pamphagus</hi></p>
<p>Quid hoc? Satin tibi placet?</p>
<p><hi rend="italic">Pantolabus</hi></p>
<p>Vereor, ne laeuus hic augur sis.</p>
<p><hi rend="italic">Pamphagus</hi></p>
<p>Nil credis, nisi quod uides?</p>
<p>Abi in malam crucem dignus, quem nunquam sancta Saturitas</p>
<p>Beet, cum istac tua incredulitate.</p>
<p><hi rend="italic">Pantolabus</hi></p>
<p>Obsecro, famelicum</p>
<p>Meum uentrem fac somniis tuis satures, si quid habent</p>
<p>Rei.</p>
<p><hi rend="italic">Pamphagus</hi></p>
<p>Irrides?</p>
<p><hi rend="italic">Pantolabus</hi></p>
<p>Non rideam, quod carbonarias opes</p>
<p>Pro germanis ostentes, somniis felix? Ridiculum.</p>
<p><hi rend="italic">Pamphagus</hi></p>
<p>Age,</p>
<p>Ridiculum sit, quando ita lubet. Porro, quam non sim stultulus</p>
<p>Vates, uidebis, dum fiam hinc cellarius cuiuspiam</p>
<p>Nummatioris domini, opulentia cuius construxero</p>
<p>Tam largum uentri commeatum, ut si regum sim maximus.</p>
<p><hi rend="italic">Pantolabus</hi></p>
<p>Hic, credo, uigilans somniat. Pamphage, beatum me in tuo</p>
<p>Regno tum, quaeso, facias.</p>
<p><hi rend="italic">Pamphagus</hi></p>
<p>Vel primus eris apud me, si probe</p>
<p>Aduleris.</p>
<p><hi rend="italic">Pantolabus</hi></p>
<p>Sed unde plebiscita ordinis uestri petam?</p>
<p><hi rend="italic">Pamphagus</hi></p>
<p>Unde rogas? A Terentiano illo Gnathone principe</p>
<p>Viro.</p>
<p><hi rend="italic">Pantolabus</hi></p>
<p>Hic te opus Fuerit interprete optimo. Nemo artifex</p>
<p>Nascitur.</p>
<p><hi rend="italic">Pamphagus</hi></p>
<p>Operam meam tibi dico.</p>
<p><hi rend="italic">Pantolabus</hi></p>
<p>Age doctoris suscipe</p>
<p>Partes.</p>
<p><hi rend="italic">Pamphagus</hi></p>
<p>Nolo arbitrum quemquam esse nobis. Sed pone fabricam hanc</p>
<p>Tutus locus est, ibi elementa dabo. Fac te docibilem probes</p>
<p>Discipulum.</p>
<p><hi rend="italic">Pantolabus</hi></p>
<p>En aurem utramque surrigo ad magistri dogmata.</p>
</div>
<div type="level1" xml:id="actvs-secvndi-scaena-secvnda">
<head>9. ACTVS SECVNDI SCAENA SECVNDA</head>
<p><hi rend="italic">Philautus Acolastus</hi></p>
<p><hi rend="italic">Senarii.</hi></p>
<p><hi rend="italic">Philautus</hi></p>
<p>Quid haec Acolaste, prae ut illa, quae pater dedit?</p>
<p><hi rend="italic">Acolastus</hi></p>
<p>Pater futtilis est, somnium, iners. Valeat. Magis</p>
<p>Tua me, Philaute, dicta stimnlant.</p>
<p><hi rend="italic">Philautus</hi></p>
<p>Fac tibi</p>
<p>Fidas. Quodcunque inciderit in mentem, uoles.</p>
<p>Te ipso fruere. Spes omnis in te sit tibi.</p>
<p>Sic uiues felix ac beatus.</p>
<p><hi rend="italic">Acolastus</hi></p>
<p>Altius</p>
<p>Haec cordi haerent, quam ut momento leui excidant,</p>
<p><hi rend="italic">Philautus</hi></p>
<p>Macte es uirtute.</p>
<p><hi rend="italic">Acolastus</hi></p>
<p>Iam uale, Philaute mi.</p>
<p><hi rend="italic">Philautus</hi></p>
<p>Vale, longum uale, Acolaste optime maxime.</p>
<p><hi rend="italic">Acolastus</hi></p>
<p>Quam me Philautus ui sua totum occupet,</p>
<p>Si maxime dicam, nemo credat tamen,</p>
<p>Adeo in illum uelut effusus sum pectore.</p>
<p>Quo fit, nulla ut hinc capiar paenitudine</p>
<p>Mei, ut mihi ignoscam, et mihi placeam nimis.</p>
<p>Quis hoc statu me non beatum praedicet?</p>
<p>Superest, ut iter ingressus haec mea gaudia</p>
<p>Tester festiua, quam paro, cantiuncula.</p>
<p>O Dies festus niueo lapillo</p>
<p>Dignus, o lucis facies serena,</p>
<p>Qua licet demum positis suaue</p>
<p>Viuere curis.</p>
<p>Nunc iuuat laute Genium fouere,</p>
<p>Nunc iuuat sacrae Veneri litare,</p>
<p>Nunc iuuat ludos et amoena carni</p>
<p>Gaudia ferre.</p>
<p>Exsulat tergo monitor seuerus,</p>
<p>Et iugum collo iacet, o, remotum,</p>
<p>Libero quouis pede iam licebit</p>
<p>Tendere gressus.</p>
<p>Qui tuli multos dominos iuuentae,</p>
<p>Qui iugo solui toties cupiui,</p>
<p>Liber, emissus manibus parentis</p>
<p>Viuo beatus.</p>
<p>Gestiens adsit iuuenum corona,</p>
<p>Plaudat et sortem hanc mihi gratuletur,</p>
<p>Concinant Musae celebres canora</p>
<p>Carmina uoce.</p>
</div>
<div type="level1" xml:id="actvs-secvndi-scaena-tertia">
<head>10. ACTVS SECVNDI SCAENA TERTIA</head>
<p><hi rend="italic">Pamphagus Pantolabus
Acolastus</hi></p>
<p><hi rend="italic">Octonarii.</hi></p>
<p><hi rend="italic">Pamphagus</hi></p>
<p>Quid haec tibi uidentur?</p>
<p><hi rend="italic">Pantolabus</hi></p>
<p>Rara profecto mysteria.</p>
<p><hi rend="italic">Pamphagus</hi></p>
<p>Vide, ut contineas.</p>
<p><hi rend="italic">Pantolabus</hi></p>
<p>Accurate omnia. Memorem me senties.</p>
<p>Sed unde escaria nobis est uenatio? Ubi cadauer est,</p>
<p>Quod adcurramus uultures? Nam uel lupo esurientior</p>
<p>Sum.</p>
<p><hi rend="italic">Pamphagus</hi></p>