-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
Copy pathLummenaeus-Saul.xml
1044 lines (1043 loc) · 44.5 KB
/
Lummenaeus-Saul.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
982
983
984
985
986
987
988
989
990
991
992
993
994
995
996
997
998
999
1000
<?xml version="1.0" encoding="utf-8"?>
<?xml-model
href="https://xmlschema.huygens.knaw.nl/translatin.rng"
type="application/xml"
schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"
?>
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="translatin0055" xml:lang="lat">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title type="main">Saul. Tragoedia sacra</title>
<title type="sub"></title>
<author>Lummenaeus a Marca, Jacobus Cornelius</author>
<editor>Jan Bloemendal</editor>
<respStmt>
<resp>transcription</resp>
<name>Jan Bloemendal et al.</name>
</respStmt>
</titleStmt>
<publicationStmt>
<publisher>Jean de Fampoux</publisher>
<pubPlace>Douai</pubPlace>
<date>1628</date>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<bibl>
Identifier: <name>Lummenaeus-Saul</name><lb/>
Short title: <title>Saul</title><lb/>
Year of first edition: <date>1621</date><lb/>
Author information:<lb/>
Alias: Marcke, Jacobus<lb/>
Birth: c.1580, Ghent<lb/>
Death: c.1628, Douai<lb/>
Floruit: None, Rome, Milan<lb/>
<ref target="https://www.literairgent.be/lexicon/lumenaeus-a-marca-jacobus-cornelius">Link</ref><lb/>
<emph>Musae Lachrymantes (1628)</emph><lb/>
<ref target="https://books.google.nl/books?id=3Wg-AAAAcAAJ">Source link</ref>
</bibl>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<profileDesc>
<textClass>
<keywords>
<term type="diction">verse</term>
<term type="genre">tragedy</term>
<term type="acts">5</term>
<term type="chorus">yes</term>
<term type="medium">printed</term>
</keywords>
</textClass>
</profileDesc>
</teiHeader>
<text>
<body>
<div type="level1" xml:id="front">
<head>Front</head>
<p>/</p>
<p>SAVL</p>
<p>TRAGOEDIA SACRA.</p>
<p><milestone unit="page" facs="121"/></p>
<p>ILLVSTRISSIMO,</p>
<p>ET EXCELLENTISSIMO DOMINO</p>
<p>D. CLAVDIO DOIGNYEZ</p>
<p>COMITI DE COVPIGNY,</p>
<p>COMARCHO DE MORCHOVE, &c.</p>
<p>CATHOLICAE MAIESTATI A CONSILIIS</p>
<p>STATVVM,</p>
<p>REGII AERARII SVPREMO PRAEFECTO,</p>
<p>DOMINO ET PATRONO MEO COLENDISSIMO</p>
<p>L. M. C.</p>
<p>IACOBVS CORN. LVMMENAEVS A MARCA,</p>
<p>Religiosus Sacerdos Benedictino-Blandinensis</p>
<p>ad Gandanum.</p>
<p>MVsarum Alcides, qui primo natus in ostro,</p>
<p>OGNYACVM claro sanguine stemma notas.</p>
<p>O cui riserunt inter cunabula Musae,</p>
<p>Et risit lepido Delius ore Pater!</p>
<p>Accipe in vmbrosâ meditata pöemata taxo,</p>
<p>Permessi gelidam fluminis ad scatebram.</p>
<p>Accipe iò flores tragicâ ferrugine tinctos,</p>
<p>Quos stipat calatho Melpomenaea tuo.</p>
<p>Heu quibus hoc tenerum perscriptum est omnibus αἴ, αἴ;</p>
<p>Quis scit, an his violis, Anna perenna sedet?</p>
<p><milestone unit="folio" facs="R"/></p>
<p><milestone unit="page" facs="122"/></p>
<p>ADMODVM</p>
<p>REVERENDO DOMINO</p>
<p>D. IACOBO CORN.</p>
<p>LVMMENAEO A MARCA,</p>
<p>ORD. S. BENEDICTI</p>
<p>PRESBYT.</p>
<p>ADMODVM REVERENDE PATER,</p>
<p>SAVLEM Tragoediam tuam sacram,</p>
<p>magnâ animi mei voluptate perlegi, quam perlego</p>
<p>nunc ABIMELECHVM, quâ dëinde, fauente</p>
<p>Deo, oblectabor ABSALOMO, non enim ad</p>
<p>manus peruenit meas, sicut peruenit ABIME¬</p>
<p>LECHVS. Sunt namque ingenij tui foetus erudi¬</p>
<p>tione, ac doctrinarum varietate referti, magnâ</p>
<p>animi ergà me tui significatione repleti. Quare</p>
<p>gratias tibi ago, & si quid pro tantis beneuolen¬</p>
<p>tiae tuae monumentis potero, faciam tibi satis. Frue¬</p>
<p>re interim Italiae amaeno solo, sed feraci &</p>
<p>vale. SALERNI, Die 8. Augusti, 1622.</p>
<p>T. Amantissimus</p>
<list type="ordered:arabic">
<item n="3305">
</item>
</list>
<p>L. CARD. SANSEVERINVS.</p>
<p><milestone unit="page" facs="123"/></p>
<p>ARGVMENTVM.</p>
<p>SAVL, post rapinam AMALECH, à Deo</p>
<p>proiectus, à SAMVELE destitutus, amen¬</p>
<p>tiâ laborat, DAVIDIS caedem machinatur.</p>
<p>Denique rebus in deterius sublapsis, con¬</p>
<p>sulto magico oraculo, & redhibiti SAMVE¬</p>
<p>LIS spectro deterritus, in Gelböae porrò</p>
<p>montibus, cum Palaestinis laeuo Marte con¬</p>
<p>gressus, & propriâ manu transuerberatus</p>
<p>occumbit. 1. Reg. 31.</p>
</div>
<div type="level1" xml:id="main">
<head>Main</head>
<p>PERSONARVM NOMINA.</p>
<p>SAMUEL. DAVID.</p>
<p>SAVL PYTHONISSA.</p>
<p>ACHIMAS ARMIGER. NVNCIVS.</p>
<p><hi rend="bold">CHORVS.</hi></p>
<p><milestone unit="folio" facs="R2"/></p>
<p><milestone unit="page" facs="124"/></p>
</div>
<div type="level1" xml:id="actvs-primvs.">
<head>2. ACTVS PRIMVS.</head>
<p>SAMVEL.</p>
<p>EX quo tonanti Numini, & sceptro meo</p>
<p>Populus rebellis, purpuram eripuit mihi;</p>
<p>Tunc, cùm ambiêre gentico more, aurëo</p>
<p>Cultu superbum Principem, & cocco, & graui</p>
<p>(5) Lituo tremendum; saepè paenituit reos,</p>
<p>Nec vnum in vno Rege suspirant malum:</p>
<p>Iterumque Samuel, & mei mores placent,</p>
<p>Et iura mollis imperî! & modestia</p>
<p>Seruare docta rebus in cunctis modum.</p>
<p>(10) Quanquam ô iuuat cessare, pertaesum nimis</p>
<p>Fastidiosae plebis hoc regnum & nouas</p>
<p>Semper querelas: viuitur paruo benè:</p>
<p>Et placuit olim, & ridet hoc semper mihi,</p>
<p>Quod abdicaui munus, & coccum exui</p>
<p>(15) Frequente populo, cùm tumultus nubium,</p>
<p>Et grande tonitru miscuit flammis Deus,</p>
<p>Et fulgura intempesta fecerunt metum.</p>
<p>Aestiua tunc flauebat in campo Ceres,</p>
<p>Auido colono laeta florebant sata,</p>
<p>(20) Cum grando culmos verberans stragem dedit,</p>
<p>Et bruma torrens imbribus messem abstulit.</p>
<p>Tum mobile iterum vulgus: ô Samüel pater!</p>
<p><milestone unit="page" facs="125"/></p>
<p>Et victimis, & thure, & agresti molâ</p>
<p>Lita Tonanti, nolumus Regem! & tamen</p>
<p>(25) Condonat illis Principem Regum arbiter,</p>
<p>Qui mox vt ostrum contigit, sceptrum tulit,</p>
<p>Et se, quod vnum fortè restabat malum,</p>
<p>Regnare sensit, imminet cunctis atrox,</p>
<p>Et iura condit regia, & saeuit quoque,</p>
<p>(30) Et temperare nescit, & nutu fero</p>
<p>Ludit subactis omnium in ceruicibus.</p>
<p>Sic nempe meruit Gentis insanae furor,</p>
<p>Quae, saepè Regem postulans, Regem pati</p>
<p>Debet superbum, perfidum immitem, asperum,</p>
<p>(35) Qui litus oliuo tempora & totum caput,</p>
<p>Ne balsami guttam quidem introrsùm bibit,</p>
<p>Et nihil habet clementiae, atque olëi nihil,</p>
<p>Diffluere passus omnia, & duros gerit</p>
<p>In corde scopulos, aemulus Dauidi meo,</p>
<p>(40) Et quod dolendum est, aemulus semper bonis.</p>
<p>Parce ô cruente, parce! cur luat puer,</p>
<p>Qui monstra fundâ sternit & iugulat manu,</p>
<p>Opima patrio spolia consignat Deo,</p>
<p>Et cedit auidis barbarum truncum feris?</p>
<p>(45) Anne igitur, illo crimine, addictus neci</p>
<p>Tot vasta lustrat spatia, & ô semper fugit,</p>
<p>Et liuido oculo vapulans, aulâ procul</p>
<p>Declinat oestrum Principis, quod musica</p>
<p>Iam nulla, voce temperet, fidibus iuuet,</p>
<p><milestone unit="folio" facs="R3"/></p>
<p>.</p>
<p><milestone unit="page" facs="126"/></p>
<p>(50) Nullum inter ista suauia excantet melos;</p>
<p>Sic cùm profundam contigit Lethen malus,</p>
<p>Et venia desperata in extremis stetit</p>
<p>Contemnit audax fulmina, & diram manum,</p>
<p>Et tetra ridet nubila, & nimbum, & Deum,</p>
<p>(55) Et pronus in piacula, insanit, stupet.</p>
<p>Nuper probaui, cùm Deo sternax quoque</p>
<p>Fecit rapinam in Amalech, & harbaro</p>
<p>Regi pepercit, praeter & contrà fidem</p>
<p>Oppigneratam Numini, & struxit sacrum,</p>
<p>(60) Et pascualem victimam adoleuit focis.</p>
<p>Ingrate Princeps! ô meum probrum! ô dolor!</p>
<p>Non sic abibunt ista, & exquiret Deus</p>
<p>Intrà tuorum viscerum abductos sinus</p>
<p>Immane nimiùm facinus, aeternum scelus;</p>
<p>(65) Quod tu; sed implent lacrymae humentes sinus!</p>
<p>Quem dulcia inter oscula in sinu meo!</p>
<p>Heu me! sed iterum lacrymae impediunt loqui.</p>
<p>O Tartara! ô coelum! ô Deus! video Inferos</p>
<p>Immensùm hiantes; limine in primo sedent</p>
<p>(70) Eumenides atrae, & mille depectunt hydros,</p>
<p>Heu horror! horror! sulfure atque olidâ pice</p>
<p>Densantur aurae; claude speluncam miser,</p>
<p>Et tolle tecum monstra & aeternùm vale.</p>
<p><hi rend="bold">CHORVS.</hi></p>
<p>Sic, sic abiuit, nec videbit amplius</p>
<p><milestone unit="page" facs="127"/></p>
<p>(75) Regem impiatum: cuncta decoxit miser</p>
<p>Et nulla restat anchora in tantis malis.</p>
<p>Heu! quantum in vno Barbaro amisit boni,</p>
<p>Et victima importuna quàm magno stetit!</p>
<p>Heu! quantum in vno Barbaro! vno in Barbaro!</p>
<p>(80) Quem stratum arenis, & trementem, & marcidum,</p>
<p>Et supplicantem Samuel caesìm inuolans,</p>
<p>Diuinus ille Samuel, ferro induit.</p>
<p>O cùm iliosum carpsit in partes senem,</p>
<p>Capuloque tenus in viscera & fibras iit,</p>
<p>(85) Multùm stupente Principe, & dira omnia</p>
<p>Regno ominatus, extulit castris pedem.</p>
<p>Discite miseri, discite lituum</p>
<p>Subdere coelo, quibus in mediâ</p>
<p>Contigit aulâ, radere lato</p>
<p>(90) Syrmate terras; & tu Princeps</p>
<p>Saepè memento, posthac nullis</p>
<p>Ludere sacris; noli, ah noli!</p>
<p>Noli iniußis adolere focis,</p>
<p>Noli inuitos laedere Diuos,</p>
<p>(95) Et sic rigidos tollere fasces:</p>
<p>Nempe vt toto vertice & humeris,</p>
<p>Longè emineas omnibus vnus;</p>
<p>Toto coelo celsior ibit,</p>
<p>Qui se liquidis condit in astris,</p>
<p>(100) Et cùm iustas concipit iras,</p>
<p>Deijcit altos fulmine montes,</p>
<p><milestone unit="page" facs="128"/></p>
<p>Et fracta sono Gelboa fumant.</p>
<p>Parcite votis mortale genus,</p>
<p>Discite miseri, discite cupidas</p>
<p>(105) Stringere pennas, & non omni</p>
<p>Credere vento; quid te vetitis</p>
<p>Polluis aris improbe Saul?</p>
<p>Quò te exstimulas? Regi, populos</p>
<p>Tractare: Deum, Vatibus instat:</p>
<p>(110) Non benè miscet sacra profanis</p>
<p>Qui se iactat talibus ausis.</p>
<p>Sordet nimiùm compôsta tuo</p>
<p>Omnis Regum purpura cocco,</p>
<p>Maxime Vatum.</p>
<p>(115) O qui lino cinctus & ephod,</p>
<p>Primos, Superis deditus, annos</p>
<p>Intrà templi munia comples!</p>
<p>O cui nunquam ductile ferrum</p>
<p>Vernos capitis rasit iülos!</p>
<p>(120) O quem pellex nulla totondit,</p>
<p>Quem nec placidis pauit in vlnis</p>
<p>Lactea niueo Dalila succo!</p>
<p>O qui nullo captus Iäccho</p>
<p>Nullo sicerae munere potus,</p>
<p>(125) Ebria semper pocula vitas,</p>
<p>Optime Vatum, maxime Vatum!</p>
<p>Heu! quàm melius floruit isto</p>
<p>Patria quondam vindice tellus!</p>
<p><milestone unit="page" facs="129"/></p>
<p>Cùm solicitam raptus in aulam,</p>
<p>(130) Iussas tenuit Rector habenas,</p>
<p>Non tam facilis sumere coccum,</p>
<p>Quàm morosâ cedere Spartâ,</p>
<p>Et magnificum ponere fastum.</p>
<p>O cùm fremuit mobile vulgus,</p>
<p>(135) Et sibi Regem turba poposcit,</p>
<p>Nimiùm stolidis aemula votis!</p>
<p>At ecce prodit miles, & cingit Ducem,</p>
<p>Et ipse maius aliquid humano fremit,</p>
<p>Et vibrat hastam; currite, inuadit, furit.</p>
</div>
<div type="level1" xml:id="actvs-secvndvs.">
<head>4. ACTVS SECVNDVS.</head>
<p>SAVL.</p>
<p>(140) ERupit; ergò semper illudet mihi</p>
<p>Galeatus ille, pectore imbelli, lepus,</p>
<p>Oreadumque alumnus, aut montis iugo,</p>
<p>Aut vallium cauernulis celans fugam?</p>
<p>Ergóne semper fugiet & semper sequar?</p>
<p>(145) Et purpuratus ille terrae filius</p>
<p>Nobis faceßet nauseam, & labem imperî</p>
<p>Impunè molietur, & stragem, & nefas?</p>
<p>Fugiat, sequemur; & mihi montes patent,</p>
<p>Et illa opaca vallium, vmbrarum specus;</p>
<p>(150) Perrumpam, & omne, quicquid obstabit, ruam.</p>
<p><milestone unit="folio" facs="S"/></p>
<p><milestone unit="page" facs="130"/></p>
<p>Quanquam profundis sentibus sese induat,</p>
<p>Quanquam repôstis cautibus latebras agat,</p>
<p>Et mille captet, more vulpino, dolos,</p>
<p>Vnum vnum echinus nouit; effodiam omnia,</p>
<p>(155) Et palpitantem beluam foras traham.</p>
<p>Coelum ipsum & astra tentet, & molem auream</p>
<p>Pensilis Olympi: Regibus longae manus,</p>
<p>Et nouit istam regius Saül viam.</p>
<p>Et quanquam ibi non fulminet reum Deus,</p>
<p>(160) Et ianuis patentibus Iuueni fero</p>
<p>Nubes dehiscant; Gelböae rupem arduam,</p>
<p>Libanumque Carmelo additum ad coelos struam,</p>
<p>Iterumque praeceps machina inuadet polos,</p>
<p>Et pallidum inde Dauidem allidam solo:</p>
<p>(165) An nescit ille ferreas Regum manus,</p>
<p>Et dura centum brachia, & nescit truces</p>
<p>Saülis animos, & mihi numen sacrum</p>
<p>Feruere in isto pectore, & suppar Deo</p>
<p>Aliquid repostum, & fulmen, & tonitru & minas</p>
<p>(170) Sonantis irae & quidquid hîc pallent rei?</p>
<p>Et quis vïetus ille natus Isäi,</p>
<p>Quium magister, pecoris hirsuti pater,</p>
<p>Miles sine armis, montium praedo vagus,</p>
<p>Qui purpuram sic ambit, & sceptrum, & decus</p>
<p>(175) Sellae curulis, fascias, vittas, ebur?</p>
<p>Hos Bethlëem. animos? illa, quae tristi situ</p>
<p>Terrae inter omnes angulos ridet nihil?</p>
<p><milestone unit="page" facs="131"/></p>
<p>Non est ad alta mollis è caulis via:</p>
<p>Nec sic inertes erimus, & nostrá è manu</p>
<p>(180) Non facilis hasta sequitur, & prius mihi</p>
<p>Hanc vellet animam, quisquis hoc tentet nefas.</p>
<p>At illud imas penitus iritat fibras,</p>
<p>Nec ferre possum languidè aut fictè satis,</p>
<p>Quod illi amicam Ionathas seruat fidem,</p>
<p>(185) Et clanculùm me prodit; hoc igitur erat</p>
<p>Ionatha, quod alto stemmate, in cocco, satus,</p>
<p>Pube inclytâ & virtute clarans Regiam,</p>
<p>Gnauae indolis praesagium nobis dabas?</p>
<p>Hoc igitur erat? ah! taedet, ah! piget loqui;</p>
<p>(190) Ingrate Iuuenis! quàm mihi serò luis</p>
<p>Immane crimen! quis mihi nunc improbum</p>
<p>Sistat, paternis victima vt palmis cadat?</p>
<p>Vt illa carpam latera, quae quondam meis</p>
<p>Obuersa steterunt lanceis, cùm pallidum</p>
<p>(195) Citharae magistrum, tinnulas tantùm fides</p>
<p>Mulcere gnarum, cuspide hamatâ minax</p>
<p>Vellem forare penitùs, & casso impetu</p>
<p>Radens parietes spiculum, in mensâ stetit?</p>
<p>O cùm ille totum tegeret! ô probrum! ô scelus!</p>
<p>(200) Et latere toto & pectore accepit reum.</p>
<p>Cur non per ipsum Ionatham expleui minas?</p>
<p>Nec tota rabies heluata est sanguinem,</p>
<p>Nec mistus ille in cantharos fluxit cruor,</p>
<p>Nec hausta contis ilia edêrunt canes?</p>
<p><milestone unit="folio" facs="S2"/></p>
<p><milestone unit="page" facs="132"/></p>
<p>(205) Ad haec superstas Ionatha, & curae es mihi</p>
<p>Vel sic adultus; cur tamen superas, scelus?</p>
<p>Nec Dauidem in visceribus exploro tuis?</p>
<p>Quaeram, nec ipse Ionathas tanti est mihi,</p>
<p>Et si quidem hic fastidit, inueniam virum,</p>
<p>(210) Qui melius istam purpuram, & molem gerat,</p>
<p>Sceptrum gubernet, aureo nutu regat.</p>
<p><hi rend="bold">CHORVS.</hi></p>
<p>Heu! quàm vario carpitur aestu,</p>
<p>Qui solicito natus in ostro,</p>
<p>Et purpureae deditus aulae,</p>
<p>(215) Centum imperio territat vrbes,</p>
<p>Nec se populis credere centum</p>
<p>Audet, praui conscius animi,</p>
<p>Et noua semper vulnera pallet.</p>
<p>Quamuis valido milite septus</p>
<p>(220) Numeret densas ordine peltas,</p>
<p>Saepè à tergo respicit amens,</p>
<p>Saepè obliquat celeres oculos,</p>
<p>Et se partes versat in omnes,</p>
<p>Cautus trepidos vitare dolos,</p>
<p>(225) Et postico occurrere cultro.</p>
<p>Saül Tyrio murice fulgens,</p>
<p>Ille & lituo nixus eburno,</p>
<p>Et ludaeae patrius Heros,</p>
<p>Quanto penitùs carpitur igni,</p>
<p><milestone unit="page" facs="133"/></p>
<p>(230) Quàm multa malo somniat animo,</p>
<p>Quae nocturnis ruminat horis</p>
<p>Culpam in puero Dauide fingens!</p>
<p>Cur non aliò vertis steriles</p>
<p>Improbe curas? quidue immeritis</p>
<p>(235) Impia stridet buccina campis,</p>
<p>Et solicitas feriunt matres</p>
<p>Importuni tympana belli?</p>
<p>Cur non aliò flectit rigidam</p>
<p>Marspiter aciem, multo Hethaeae</p>
<p>(240) Sanguine Gentis spicula tingens?</p>
<p>Nam quid meruit flos ille virûm,</p>
<p>Quem sic frendent agmina circùm,</p>
<p>Qui nuper erat regius hospes,</p>
<p>Tot verporum caede redempto?</p>
<p>(245) Cuius in hostem lancea sternax</p>
<p>Nunquam casso vulnere sedit?</p>
<p>O qui stolidum nuper Hethaeum,</p>
<p>Vano tumidum pectora typho,</p>
<p>Excantato Numine Diuûm,</p>
<p>(250) Strauit rapidae verbere fundae,</p>
<p>Laeuae frontis margine tactum,</p>
<p>Et plangentem pectore terras!</p>
<p>Quàm tunc placido nostra fauebant</p>
<p>Castra susurro. Macte ô Iuuenis,</p>
<p>(255) Macte ô patriae spes vna tuae!</p>
<p><milestone unit="folio" facs="S3"/></p>
<p><milestone unit="page" facs="134"/></p>
<p>Cùm barbaricum stringeret ensem,</p>
<p>Luctansque super turpe cadauer,</p>
<p>Et spirantem iugulans pugilem,</p>
<p>Polluit atro sanguine truncum,</p>
<p>(260) Et loricam, & baltheum & harpen,</p>
<p>Singula patrijs intulit adytis,</p>
<p>Dignum tali Marte trophaeum.</p>
<p>Tunc in gelidis vallibus Echo,</p>
<p>Garrula resonae filia syluae,</p>
<p>(265) Rettulit illud nobile carmen:</p>
<p>Princeps Säul mille cêcidit,</p>
<p>Et dena virûm millia noster,</p>
<p>Nulli gemino robore, Dauid.</p>
<p>O cùm blandis lusit citharis</p>
<p>(270) Nostra Iuuentus, & virgineo</p>
<p>Pollice dederunt crusmata plausum:</p>
<p>O macte nouâ virtute puer,</p>
<p>Sic ad coelos itur, & astra,</p>
<p>Et sic meritis omnia comples.</p>
<p>(275) Säul Princeps mille cêcidit,</p>
<p>Et dena virûm millia, noster,</p>
<p>Nulli gemino robore, Dauid.</p>
<p>Non tulit aequis auribus Heros,</p>
<p>Et laudato Dauide frendens,</p>
<p>(280) Et multa malus simulans, altum</p>
<p>Seruat crudo pectore vulnus.</p>
<p>Nec nocte quies, nec luce quies</p>
<p><milestone unit="page" facs="135"/></p>
<p>Lumina mulcet, pectora mulcet,</p>
<p>Et se curis macerat aegrum.</p>
<p>(285) Nempe ambitio virtutis egens,</p>
<p>Et non modicis aemula votis,</p>
<p>Nullum sociat passibus aequis,</p>
<p>Et sibi titulos arrogat omnes.</p>
<p>Quid te crucias maxime Regum?</p>
<p>(290) Quid te vano nomine iactas?</p>
<p>Cur non tumidas flectis habenas,</p>
<p>Et te semper proripis vltrà?</p>
<p>Quanquam Libano sidera pulses,</p>
<p>Et Carmelo Gelboa sternas,</p>
<p>(295) Nunquam vinces Dauida cursu,</p>
<p>Et te in nebulis fallet euntem,</p>
<p>Toto & toto Numine tectus</p>
<p>Quid, si intereà strinxerit ignes,</p>
<p>Qui flammigerum temperat axem,</p>
<p>(300) Et tremefaciens vndique Olympum,</p>
<p>Vel te extremo fulmine tangat?</p>
<p>Heu! quis miserum vendicet Orco,</p>
<p>Et damnatis soluat Auernis?</p>
<p>Ah! vbi longùm & longùm sedeas,</p>
<p>(305) Longumque iterùm, longumque iterùm,</p>
<p>Desperatâ compede vinctus!</p>
<p>Säul! Säul! nobilis Heros!</p>
<p>Ille Isacidûm blanda voluptas,</p>
<p>Os atque humeros Diuo similis,</p>
<p><milestone unit="page" facs="136"/></p>
<p>(310) Et praecellens omnibus vnus,</p>
<p>Cùm paruus erat, rectosque oculos</p>
<p>Non audebat tollere coelo.</p>
<p>Nunc vt Superis pugnare velit,</p>
<p>Et sibi stellas spondeat amens,</p>
<p>(315) Dauide nunquam celsior ibit,</p>
<p>Semperque istis excidet ausis.</p>
</div>
<div type="level1" xml:id="actvs-tertivs.">
<head>6. ACTVS TERTIVS.</head>
<p>DAVID.</p>
<p>QVamdiu cauernas montium, & valles sequor,</p>
<p>Et illa tesquorum aspera, inculta, horrida,</p>
<p>Suspiriosas anxius noctes traho,</p>
<p>(320) Et nulla placidum commodat somnum dies.</p>
<p>Turbatum vbique est; fugimus, & nusquam satis</p>
<p>Tutò latemus; sequitur à tergo socer</p>
<p>Et mille gladios in meum strinxit latus,</p>
<p>Et mille tacitos varius intricat dolos.</p>
<p>(325) Hoc igitur, hoc erat Deus (liceat mihi</p>
<p>Deflere Manes in tuo sinu meos)</p>
<p>Heu! quod me auito rure & extorrem domo,</p>
<p>Iußisti in oculis purpuram capere tuis,</p>
<p>Sperare sceptrum Gentis & regalia</p>
<p>(330) Cultus superbi munera, & regni notam?</p>
<p><milestone unit="page" facs="137"/></p>
<p>Nempe ista decora non satis rident mihi,</p>
<p>Et cuncta pedibus facilè submitto tuis.</p>
<p>Quàm melius olim rorida inter auia,</p>
<p>Prati toroso in caespite, ad lenes aquas,</p>
<p>(335) Paui retonsum florido campo gregem!</p>
<p>O cùm inter ista verna resonabat melos,</p>
<p>Et fistulosam spiritu cannam regens,</p>
<p>Voui paterno rusticam Musam Deo!</p>
<p>O cùm leo de rupibus praedam inuolans,</p>
<p>(340) Rictu profundo dentium, & caudâ minax,</p>
<p>Amisit animam robore elisus meo,</p>
<p>Et nulla stragem belua in caulas dedit!</p>
<p>Quàm melius istum sanguinem fudi prior,</p>
<p>Et lusi in hirta latera crudelis ferae,</p>
<p>(345) Cum femore nondum sica penderet meo!</p>
<p>Nunc esse nobis impijs tantum licet,</p>
<p>Et nescio, quâ proelij libidine,</p>
<p>Vulnificus iste saeuit in cunctos mucro.</p>
<p>Crudelia! ô crudelia! & facio tamen,</p>
<p>(350) Et semper aliquis spiculo restat meo.</p>
<p>Heu! quod gygantem vidi! & illud barbarum</p>
<p>Monstrum! sed ô vidisse iuuet, & beluam</p>
<p>Fixisse mediae frontis inter cornua</p>
<p>Spectante populo; liceat hoc tantum mihi,</p>
<p>(355) Abominari liceat, heu! quod regiae</p>
<p>Transcriptus aulae, purpurae adsueui miser</p>
<p>Et coccus humeris fulsit inductus meis.</p>
<p><milestone unit="folio" facs="T"/></p>
<p><milestone unit="page" facs="138"/></p>
<p>O magne rerum Genitor! ô mundi sator!</p>
<p>Si ritè ad aras victimis feci tuas,</p>
<p>(360) Et inter aegras pectoris anheli preces,</p>
<p>Quas multa tinxit lacryma & rigüus dolor</p>
<p>Vnquam litaui; si tibi placus püer,</p>
<p>Et puro oliuo verticem leuit meum</p>
<p>Diuinus ille Samuel, mystes tuis</p>
<p>(365) Sacratus aris, & tuum hoc iussum fuit:</p>
<p>Abijcere molem hanc liceat, vt multùm libet.</p>
<p>Heu! deprecamur Genitor, & viuat, precor,</p>
<p>Säul in ostro viuat, hoc votum est meum,</p>
<p>Et, quae dedisti sceptra, transmitto libens.</p>
<p>(370) Pacem rogamus, exulat bello salus.</p>
<p><hi rend="bold">CHORVS.</hi></p>
<p>O qui sidera torques!</p>
<p>O qui lumina caeli</p>
<p>Certo nomine signas!</p>
<p>O qui fulmina vibras</p>
<p>(375) Imo pronus Olympo!</p>
<p>O qui principe nutu,</p>
<p>Ponti caerula fraenas!</p>
<p>O qui pupulae in ictu</p>
<p>Terrarum auia lustras,</p>
<p>(380) Serua Dauida nostrum,</p>
<p>Serua in montibus altis,</p>
<p>Serua in vallibus imis,</p>
<p><milestone unit="page" facs="139"/></p>
<p>Intrà scrupea serua,</p>
<p>Intrà deuia serua,</p>
<p>(385) Heu! quà frigidus errans</p>
<p>Intrà lustra ferarum,</p>
<p>Peltata agmina ducit!</p>
<p>Ah! ne te aspera laedant,</p>
<p>Summis frigora plantis</p>
<p>(390) O Iesse puer! ô Rex!</p>
<p>Nostri gemmula secli,</p>
<p>Ephrataea propago!</p>
<p>Ah! ne te ferus ille</p>
<p>Durâ cuspide figat,</p>
<p>(395) Et fortè aspide nudum,</p>
<p>Totâ vulneret hastâ!</p>
<p>Heu! heu! parcite Diui!</p>
<p>Ah! ne flore caduco</p>
<p>Tam formosa tuuentus</p>
<p>(400) Primos exuat annos,</p>
<p>Cùm pulcherrima vernat,</p>
<p>Et iam nubilis aetas!</p>
<p>Säul! improbe Säul!</p>
<p>Quae te lytta momordit?</p>
<p>(405) Quae te vermina torquent?</p>
<p>Quod te lancinat oestrum?</p>
<p>Aut quae tanta libido</p>
<p>Martis ludere ludum?</p>
<p>O crudelia! semper</p>
<p><milestone unit="folio" facs="T2"/></p>
<p><milestone unit="page" facs="140"/></p>
<p>(410) Nudum stringere ferrum?</p>
<p>Heu! per vulnera nostra</p>
<p>Atram spargere bilem,</p>
<p>Totis follibus haustam,</p>
<p>Et non parcere bello?</p>
<p>(415) Nescis perfide, nescis,</p>
<p>Quantum in Dauide perdas,</p>
<p>Rursum dignus aratro, &</p>
<p>Viles quaerere asellos,</p>
<p>Si te inglorius isto</p>
<p>(420) Tantùm puluere iactes.</p>
<p>At quo nomine debet,</p>
<p>Aut quod crimen in illo est,</p>
<p>Vt sic cornea nostri</p>
<p>Tendat lancea Regis</p>
<p>(425) Istos ire per artus</p>
<p>Quos Säulia Michol</p>
<p>Tanto tempore fouit?</p>
<p>An quod plurima in vno</p>
<p>Fudit millia monstro?</p>
<p>(430) Et ceruicibus orbum,</p>
<p>Vastâ mole gygantem,</p>
<p>Nudâ strauit arenâ,</p>
<p>Nudo caespite truncum?</p>
<p>An quod sanguine multo</p>
<p>(435) Emit Saulida nympham,</p>
<p>Et tot fecit ineptos</p>
<p><milestone unit="page" facs="141"/></p>
<p>Truncato inguine verpos,</p>
<p>In spem Coniugis vnam?</p>
<p>An quod dulcia plectro</p>
<p>(440) Muicens carmina, Regem</p>
<p>Soluit Manibus atris,</p>
<p>Et compescuit Aten,</p>
<p>Diri Numinis Aten,</p>
<p>Cùm teterrima pestis,</p>
<p>(445) Neruis icta pependit,</p>
<p>Nec se proruit vltrà?</p>
<p>An, quod Principis ostrum,</p>
<p>Summo margine caesum,</p>
<p>Caeco carpsit in antro,</p>
<p>(450) Et non ilia fodit,</p>
<p>Cum sic figere posset,</p>
<p>Preßis ilia cultris?</p>
<p>An, quod poculum & hastam,</p>
<p>Regalemque paratum,</p>
<p>(455) Intrà tegmina spondae,</p>
<p>Furtìm legit, & illum</p>
<p>Somno & nocte sepultum,</p>
<p>Toto pectore nudum,</p>
<p>Rursùm viuere iußit?</p>
<p>(460) Tum ploratibus aegris</p>
<p>Turbat somnia Regis:</p>
<p>Ergò, nobilis Abner,</p>
<p>Nullam in Principe curam</p>
<p><milestone unit="folio" facs="T3"/></p>
<p><milestone unit="page" facs="142"/></p>
<p>Curas? & tibi mollis</p>
<p>(465) Vinxit lumina somnus?</p>
<p>Tolle ô tolle rapinam;</p>
<p>Et, si spiculum & ista</p>
<p>Forsan cymbia nostî,</p>
<p>Tolle & tolle rapinam.</p>
<p>(470) Vocem preßit, at illi</p>
<p>Rauis faucibus haeret,</p>
<p>Tantis icta perîclis,</p>
<p>Atque, ô, somnia retur,</p>
<p>Quod tangitque, videtque,</p>
<p>(475) Nec sat credit ocellis.</p>
<p>Tunc, clamoribus haustis,</p>
<p>Säul horruit amens,</p>
<p>Et se denique culpat,</p>
<p>Et deflendo, querendo</p>
<p>(480) Noxam inducere tentat.</p>
<p>Multos lacryma fallit,</p>
<p>Et, si illudere cordi est,</p>
<p>Nutu prosilit vno:</p>
<p>At mox impete presso,</p>
<p>(485) O ludibria! totis</p>
<p>Aret fricida malis.</p>
<p>Vno ridet ocello,</p>
<p>Vno plorat ocello,</p>
<p>Qui mendacia vendit.</p>
<p>(490) Quis non rideat istos</p>
<p><milestone unit="page" facs="143"/></p>
<p>Naso prorsus adunco</p>
<p>Inter sibila fletus,</p>
<p>Quos sic fundere possunt,</p>
<p>Quos sic tergere possunt,</p>
<p>(495) Et sic fingere, cauti</p>
<p>Nostri, ô tempora! mores.</p>
<p>Flebis, fleberis olim,</p>
<p>Et sincera rigabit</p>
<p>Moestos lacryma vultus,</p>
<p>(500) Cùm te in monte profundo</p>
<p>Bellum immane sequitur,</p>
<p>Et tot claßica cingent,</p>
<p>Et tot labara quaerent</p>
<p>Et crudelis Enyo</p>
<p>(505) Telo pectora fixum,</p>
<p>Diro pectora telo,</p>
<p>Diro viscera telo,</p>
<p>Solum, heu! vndique solum,</p>
<p>Scabrâ in rupe relinquet,</p>
<p>(510) Säul optime Regum,</p>
<p>Säul peßime Regum!</p>
<p><milestone unit="page" facs="144"/></p>
</div>
<div type="level1" xml:id="actvs-qvartvs.">
<head>8. ACTVS QVARTVS.</head>
<p>SAVL, ACHIMAS ARMIGER,</p>
<p>MANTO VENEFICA, VMBRA</p>
<p>SAMVELIS.</p>
<p>PVgnamus iterum: finis alterius mali,</p>
<p>Gradus futuri est; excidit tandem Dauid,</p>
<p>Et alia Martis tessera in castris viget,</p>
<p>(515) Nec velitamur amplius; totas modò</p>
<p>Excire vires imperî, incumbit mihi.</p>
<p>Bella horrida, & bella horrida, & litui, & tubae,</p>
<p>Et claßica vrgent: lurido campos metu</p>
<p>Obsedit horror & mihi feros quoque</p>
<p>(520) Turbauit animos harbarus miles, meis</p>
<p>Illapsus agris, instar hybernae niuis,</p>
<p>Quam turbo Libano, vel tuis Hermon iugis</p>
<p>Diffudit intrà vallium crepidines,</p>
<p>Latè albicante vellere inducens solum.</p>
<p>(525) Quis mihi comantem protinus conum induat,</p>
<p>Et nuda obarmet latera, & inuictam manum?</p>
<p>Quis cingat humeros baltheo? scutum applicet</p>
<p>Tot orbibus foratum, & ingentem aspida,</p>
<p>Quam sensit olim commodam parum sibi</p>
<p>(530) Iessaeus ille ludio, Gentis probrum.</p>
<p><milestone unit="page" facs="145"/></p>
<p>Date tela, contum, spiculum, excurram, ruam,</p>
<p>Et sternam, & atrum in puluerem aduersos traham.</p>
<p>Non patior oestrum, quod mihi torquet fibras,</p>
<p>Et versat animum mille maeandris meum.</p>
<p>(535) Exagitor & me vortice in gyrum rapit</p>
<p>Vaesana rabies: instar ingentis rotae,</p>
<p>Quam Zephyrus vnâ, Eurusque, & immanis freti</p>
<p>Tortor, superbus Africus, in latera impete</p>
<p>Magno flagellant, illa concursu arduo</p>
<p>(540) Huc nunc & illuc pulsa, in ancipiti crepat,</p>
<p>Et stare nescit lubrica, & praeceps cadit.</p>
<p>Sic agimur anime, nunc mihi membra ignëus</p>
<p>Diffundit ardor; mox vbi intendit pauor</p>
<p>Frigus rigorem; pallor obrepit genis,</p>
<p>(545) Vox haeret ipsa faucibus, steterunt comae,</p>
<p>Et tota genüa, poplite excusso labant:</p>
<p>Vidi subactam Sunäim, & longo ambitu</p>
<p>Turmas volantes, puluere induci diem,</p>
<p>Et illa rupium aspera, hirta vallium,</p>
<p>(550) Feruere denso milite, armis fulgere,</p>
<p>Et stare signa, tincta barbaricis notis,</p>
<p>Inscripta saeuas beluas, latè arduo</p>
<p>Pendere conto labarum Hethaei Ducis;</p>
<p>Et nescio, quid laeua mens semper mihi</p>
<p>(555) Triste ominatur. Amalech curas facit,</p>
<p>Si fortè veterem noxiam expendens Deus</p>
<p>Saeuire cupiat, & mihi nunc impius.</p>
<p><milestone unit="folio" facs="V"/></p>
<p><milestone unit="page" facs="146"/></p>
<p>Occurrat Agag; crimen est, Amalech, meum,</p>
<p>Nec caesus istâ dexterâ Princeps malus,</p>
<p>(560) Qui Samüeli deditus, sicam induit</p>
<p>Toto foratam pectore, & caput meum</p>
<p>Damnauit olim Numini, & patrio Deo.</p>
<p>Hinc semper illi supplico & nunquam lito,</p>
<p>Et nulla grata victima ante aras cadit.</p>
<p>(565) Quid anime pendes? esto, & obnixas mihi</p>
<p>Occludat aures. Sadäi; ad Manes eo,</p>
<p>Et monstra Auerni cïeo; quid tandem interest,</p>
<p>An lapsa coelò, an missa Taenareo specu,</p>
<p>Aut vnde dubijs rebus occurrat salus?</p>
<p>(570) An ater, an sit albus; id cordi est parum,</p>
<p>Quicumque in armis dexteram reget meam,</p>
<p>Bello vocatus aderit, & turmas aget.</p>
<p>Quis nunc mihi perrumpat Inferni specum,</p>
<p>Vmbrarum in adytis pallidum figat pedem,</p>
<p>(575) Et beluam Orci euiscerans, reddat mihi,</p>
<p>Et monstret atros nocte in obscurâ Deos?</p>
<p>Fauete Manes, quo tamen nunc auspice</p>
<p>Placabis illos? quis tibi sternet viam</p>
<p>Ad lurida ista? poenitet, taedet, dolet,</p>
<p>(580) Quod magica nuper sacra proscripsi miser,</p>
<p>Et nulla Manto superat in terris mihi,</p>
<p>Quae possit imos voce testari Deos,</p>
<p>Praecingere aras, applicare victimam,</p>
<p>Spectare fibras, ritè scrutari omnia,</p>
<p><milestone unit="page" facs="147"/></p>
<p>(585) Et murmurare carminis diri modos,</p>
<p>Rupto capillo lurida, incompta, horrida,</p>
<p>Quae nuda pedibus, nuda anhelo pectore,</p>
<p>Illis Deorum Manium summis litet.</p>
<p>ACHIMAS ARM. Princeps, vt illud libeat extremùm tibi,</p>
<p>(590) Etiam licebit; me duce, inuenies modum.</p>
<p>Quà florida Endor rure Galilaeo iacet,</p>
<p>Propter Näimae moenia, abducto latet</p>
<p>Pithonis antro; si libet, sterno viam.</p>
<p>SAVL. O fide semper Achima, rursum mihi</p>
<p>(595) Vitam dedisti, viuimus Achima, moras</p>
<p>Abrumpe & istâ purpurâ abiectâ, & notae</p>
<p>Regalis habitu, paßibus iunctis sequor.</p>
<p>Diuina Manto, maxima interpres Deûm,</p>
<p>Quae Tartari vmbras voce terrificâ cies,</p>
<p>(600) Et murmuroso carmine elicias, iubes</p>
<p>Reuerti ad auras, suscita extemplò virum,</p>
<p>Et latè hiulcans Inferos, redhibe mihi,</p>
<p>Quem fata votis anteuerterunt meis.</p>
<p>MANTO. O parce miles! Principis leges vetant.</p>
<p>(605) Et Regis illud Numen absterret nimis.</p>
<p>SAVL. Desine moueri mulier, & vano metu</p>
<p>Absiste, tacitos inter, haec latent, focos,</p>
<p>Et nemò nostris sannio illudet sacris.</p>
<p>MANTO. Differre liceat. SAVL. Quid mihi nectis moras?</p>
<p>(610) MANTO. State igitur, at quem postulas? SAVL. Samuel
senex</p>
<p>Hîc me reuisat; Samuel veniat rogo.</p>
<p><milestone unit="folio" facs="V2"/></p>
<p><milestone unit="page" facs="148"/></p>
<p>MANTO. Sistite bidentes; ocyus cultros püer,</p>
<p>Abscinde iugulum, lubricus manet cruor,</p>
<p>Incende taedas, cinge verbenâ caput,</p>
<p>(615) Promitte torto liberam vinclo comam,</p>
<p>Et mutus, isto margine, ad laeuam sede.</p>
<p>Manes, Manes, currite Manes;</p>
<p>Adsit nostris conscia sacris</p>
<p>Hecatè, triplici pallida vultu.</p>
<p>(620) Et tu genitor Summane veni;</p>
<p>Et te lemures agmine cingant,</p>
<p>Animaeque leues; & mihi gelidos,</p>
<p>Si ritè tuis fecimus aris,</p>
<p>Iterum Samuel induat artus.</p>
<p>(625) Tellus dehiscit; cur mihi imponis Ducum</p>
<p>Magnanime rector? purpuram agnosco tuam</p>
<p>Istâ in lacernâ; video! SAVL. Quid spectas? refer.</p>
<p>MANTO. Video profundâ scansiles terrâ Deos</p>
<p>Luctari ad auras. SAVL. Attamen quales vides?</p>
<p>(630) Quali ore & habitu? MANT. Floridum specto senem,</p>
<p>Et palliatum, multa canicies comis,</p>
<p>Hebraeo in ore mistus apparet rigor</p>
<p>SAVL. Agnosco; Samuel! Gentis Hebraeae pater!</p>
<p>VMBRA SAM. Quid mihi quietem interpolas? SAVL. Supplex rogo,</p>
<p>(635) Admitte genibus supplicem; ô Regum parens!</p>
<p>VMBRA SAM. Regum tyranne! quid times? SAVL. Timeo nimis,</p>
<p>Et Barbari castra occupant. VMBRA SAM. Cras iungimur,</p>
<p>Decreta mors est. MANT. Palluit, cecidit, iacet.</p>
<p><milestone unit="page" facs="149"/></p>
<p>VMBRA SAM. Heu cùm sonantes Marspiter quatiet rotas,</p>
<p>(640) Et mille lateri spicula haerebunt tuo,</p>
<p>Et sanguinantem, pectore in sicam inuolans</p>
<p>Funere notabis inclyto rupem asperam,</p>
<p>Et tota quondam Gelboa arescet tibi.</p>
<p>MANTO. Attolit oculos, surgit in cubitum, leuat</p>
<p>(645) Artus, tremiscit. SAVL. Samuel! vbi est tamen?</p>
<p>MANTO. Proserpinae illum filium tellus habet.</p>
<p>SAVL. Occlude penitùs Tartari horrentis specum,</p>
<p>Ne redeat iterùm. MANT. Taenaro vinctus sedet,</p>
<p>Orco ligatus. SAVL. An satis vinctus tamen?</p>
<p>(650) MANTO. Desine timoris, desine. SAVL. Haud possum
satis</p>
<p>Consistere animo; Samuel iterum venit;</p>
<p>Audio fragorem, Samuel iterum tonat,</p>
<p>Rursum minatur Samuel; specto senem,</p>
<p>Excußit iterum pallium. MANT. Mentem aduoca:</p>
<p>(655) Nam qui timent, sibi ista fingunt somnia,</p>
<p>Redijt sub vmbras Samuel. SAVL. Redijt? sequar.</p>
<p>ACHIMAS. Compesce Erynnes Domine, ne serpat malum.</p>
<p>MANTO. Securus istas, quas tibi struxi, dapes</p>
<p>Liba, saginam vitulae, & ô similam, & merum,</p>
<p>(660) Quae roborent te penitùs, & sensim mëent</p>
<p>Lassos per artus; fingere & Manes solent,</p>
<p>Et ludicra ista saepè non habent fidem.</p>
<p>V3.</p>
<p><milestone unit="page" facs="150"/></p>
<p><hi rend="bold">CHORVS.</hi></p>
<p>Quónam cruentus ille</p>
<p>Noctem minante coelo,</p>
<p>(665) Et luce tam malignâ?</p>
<p>Horret, stupet, minatur,</p>
<p>Et tota nox in illo est.</p>
<p>Molitur aliquid improbum, & sacra, & Deum</p>
<p>Pertaesus, vmbras consulit, Manes obit,</p>
<p>(670) Et callidam Pithonidem in partes vocat.</p>
<p>At illa curas geminat, & nullum malis</p>
<p>Lenimen adfert, perijt! heu miser! miser!</p>
<p>Et nulla trepido restat in fundo salus.</p>
<p>Est locus extremo Galilaeae margine terrae,</p>
<p>(675) Endor nomen habet, Näim sub moenibus altis;</p>
<p>Hîc vates, olim coniunx pulcherrima Neri,</p>
<p>Horrendo celebrat Pithonia sacra sub antro,</p>
<p>Foeta Deûm tumidâque aluo spirabile Numen</p>
<p>Concipiens, Erebi populos, vmbrasque silentes</p>
<p>(680) Ore ciet, virgâque potens & murmure diro,</p>
<p>Corporis expertes animas ad carmina ducit.</p>
<p>Hîc, vbi presso limine, toruam</p>
<p>Vidit Princeps ringere sagam,</p>
<p>Primùm obstupuit, gelidusque pauor</p>
<p>(685) Vinxit rigidos protinus artus.</p>
<p>Illa armato milite viso</p>
<p>Fugit densas sola sub vmbras;</p>
<p><milestone unit="page" facs="151"/></p>
<p>Et nisi Säul sisteret aegram,</p>
<p>Nunquam inuitas sterneret aras,</p>
<p>(690) Nec funerëi carminis ausu</p>
<p>Vellet querulos cogere Manes.</p>
<p>Ergò, viuo caespite, sacrum</p>
<p>Ferale struit, crinemque rotans,</p>
<p>Statuit piceas ordine taedas,</p>
<p>(695) Omnes paribus fixas numeris,</p>
<p>Et quater atro supplicat Orco,</p>
<p>Et Persephones Numen adorat.</p>
<p>Säul oculis omnia lustrat,</p>
<p>Et se spatio continet arcto</p>
<p>(700) Quod certa notis orbita signat</p>
<p>Et se nusquam proripit vltrà.</p>
<p>Tunc, finito murmure, crepuit</p>
<p>Ferrea nigri ianua Ditis,</p>
<p>Populique leues, ventosa cohors,</p>
<p>(705) Impia circùm altaria strident.</p>
<p>Et ecce palliatus ascendit senex,</p>
<p>Et parte laeuâ lumina obliquans, ferit</p>
<p>Regem caducum; Samuel Regem increpat,</p>
<p>Et ominosam turbidus scenam quatit,</p>
<p>(710) Siue ille fuerit; siue, quod reor magis,</p>
<p>Proserpinae aliquis pullus hos vultus tulit.</p>
<p>Palluit hausto robore Princeps,</p>
<p>Nec sua tendit lumina contrà,</p>
<p>Et se penitùs mergere vellet.</p>
<p><milestone unit="page" facs="152"/></p>
<p>(715) Scilicet acta est fabula, nec iam</p>
<p>Sceptrum manibus congruit istis,</p>
<p>Quas sic magicis polluit ausis.</p>
<p>Säul! Säul! impie Säul!</p>
<p>Exue coccum, proijce scutum,</p>
<p>(720) Abijce inerti spicula dextrâ,</p>
<p>Nec tua differ pectora letho.</p>
<p>O si qua tamen gratia restat,</p>
<p>Et, si calidis forsan lacrymis</p>
<p>Lenire potest Numinis iram,</p>
<p>(725) Säul iterum regnet in ostro!</p>
<p>Aut, si fatis omnia debet,</p>
<p>Parcite Superi, parcite Genti,</p>
<p>Nec praecipitent sanguine riui.</p>
<p>Si quid liceat sperare magis,</p>
<p>(730) O sic liceat sperare tamen!</p>
<p>Corruat vno vulnere Princeps,</p>
<p>Nec se infoelix sentiat ictum,</p>
<p>Nec difficilem lugeat Aten.</p>
</div>
<div type="level1" xml:id="actvs-qvintvs">
<head>10. ACTVS QVINTVS</head>
<p>DAVID, NVNCIVS.</p>
<p>VIcimus Idumen; quid mihi rursum iubes</p>
<p>(735) Aeterne Sabaoth? quod mihi mandas iter?</p>
<p><milestone unit="page" facs="153"/></p>
<p>Vicimus Idumen, vicimus; non est nouum</p>
<p>Vincere scelestos: rettuli praedam tibi,</p>
<p>Gratare Siceleg, militi hoc debes meo.</p>
<p>Quis iste? quò praecipitat? horrescit, stupet,</p>
<p>(740) Pallet; quis iterum turbat? an rursùm mouet</p>
<p>Amalech, & icta Lerna se busto leuat?</p>
<p>Quid nuncias? NVNC. Dira omnia. DAVID. Ah! dira omnia?</p>
<p>Iterum perîmus? NVNC. Perijt! DAVID. An totus perî?</p>
<p>NVNC. Totus perît. DAVID. Tremiscit; absolue ocyus.</p>
<p>(745) NVNC. Saul! DAVID. Quid ille? NVNC. Gelböae dorso
iacet,</p>
<p>Truncus, lacer, distractus. DAVID. Ah! miser! miser!</p>
<p>NVNC. Vidi iacentem, spiculo obnixum suo,</p>
<p>Spirantem, anhelum. DAVID. Tota mors illum tamen?</p>
<p>NVNC. Totum recepit frigus, & Ionathas quoque</p>
<p>(750) Accubuit illi. DAVID. Ionathas? abominor.</p>
<p>An caesus illic Ionathas plangit solum?</p>
<p>NVNC. Et cuncta soboles regia. DAVID. Ah! Ionathas meus</p>
<p>Occubuit? heu me! lonatha! an certum est tamen?</p>
<p>Et cecidit illic Ionathas? NVNC. Certum est nimis.</p>
<p>(755) Et ecce regnì spolia collapsi fero,</p>
<p>Armillam, & aurêam regiae frontis notam,</p>
<p>Säulis olim decora, cùm fatum tulit.</p>
<p>DAVID. O cùm tulêre fata! sed tamen refer,</p>
<p>Vnde illa & vnde rapta? NVNC. Palpabat miser</p>
<p>(760) Princeps, & aegrum lancinans ferro latus,</p>
<p>Non poterat animam vellere, immersam fibris:</p>
<p>Et tu, inquit, & tu quisquis es, iuua manum,</p>
<p><milestone unit="folio" facs="X"/></p>
<p><milestone unit="page" facs="154"/></p>
<p>Ne me ista Gens tam dira spirantem occupet.</p>
<p>Feci (nec equidem viuere aut poterat mori)</p>
<p>(765) Feci (iuuat fecisse) & oppetijt statim,</p>
<p>Nec illa caedes languida, aut iners fuit;</p>
<p>Ecce ista certi pignoris supplent locum.</p>
<p>DAVID. Quis tu? vel vnde? refer. NVNC. Idumaeus pater</p>
<p>Me genuit, Amalech nutrit. DAVID. An nondum iacet</p>
<p>(770) Amalech? & hydrum hunc fouit? & latebram
quoque</p>
<p>Inuenit iste, cùm meus paßim mucro</p>
<p>Feriret omnes? impium, infandum caput!</p>
<p>Tu purpuratum Principem? ahl pestis! scelus!</p>
<p>Regem? Vnctum? in armis strenuum? Marte horridum;</p>
<p>(775) Impellis istâ dexterâ? occide, irrue,</p>
<p>Proijce; quid haeres miles? abiectus feras</p>
<p>Pascat; quid vltrà superat hic Regum latro?</p>
<p>Actum est; litamus Manibus primùm tuis</p>
<p>Hoc capite, magne Rector, Isacidûm pater.</p>
<p>(780) O dura rupes Gelboa! ô scabrae nimis</p>
<p>Cautes! vbi illud robur extinctum iacet,</p>
<p>Et ille, & ille Principes! eheu dolor!</p>
<p>Säul! & ille Ionathas! feri impete,</p>
<p>Et vi coruscâ fulmina montis caput,</p>
<p>(785) Montis profani, quem suorum adspergine</p>
<p>Funestat ille viscerum, Regum pater!</p>
<p>Stringe ô rubentem dexteram vibra faces,</p>
<p>Quicumque nostris ludis in rebus Deus.</p>
<p>O cùm sonantem ruperit nimbum Africus,</p>
<p><milestone unit="page" facs="155"/></p>
<p>(790) Et pluuius imber, latè in orbem roridus,</p>
<p>Rigabit alta montium cacumina:</p>
<p>Heu! dira praeter fulmina, & coeli minas,</p>
<p>Immanis ille scopulus excipiat nihil,</p>
<p>Et humidum omne sitiat & nunquam bibat.</p>
<p>(795) Spargat pudicas vuidus Saron rosas,</p>
<p>Et blandus Hermon floreat molli iugo:</p>