Transkription_Urkunde2.txt

Nr. 2 

Der Paderborner Fürstbischof Dietrich von Fürstenberg stiftet die Academia Theodoriana und übergibt sie dem Ordensgeneral Aquavtva 
Neuhaus, 10. September 1614 

Theodorus, Dei et apostolicae sedis gratia ecclesiae episcopus Paderbornensis, sacri Romani imperii princeps. Ad perpetuam rei memoriam. Trigesimus prope pastoralis nostri regiminis inchoatur annus, ex quo divina providentia dispensante in ecclesia Paderbornensi curam animarum suscepimus. Magnae interea multaeque difficultatum procellae nos agitarunt. Neque adhuc afflictissimarum curarum in gravi ac sana iam aetate vel modus apparet vel finis, dum ingravescentes bellorum motus atque damnatissimorum adversus avitam religionem errorum augescentes discordias apud animum nostrum recogitamus. Attamen stimulat nos misericordissima desuper in nos Dei Optimi Maximi bonitas, ut sub molestissimo laborum pondere non deficiamus. Sed multo magis intenti in eundem auctorem fidei, qui ad mortem usque pro animabus nostris decertavit, et eorum, quae retro sunt, obliviscentes novos animos novasque vires pro glorioso Christi corpore, quod est ecclesia sancta, induimus. Assumpsimus ante an nos fere triginta in partem laborum nostrorum patres Societatis Jesu, quibus, ut fideles nobis cooperatores essent, collegium in civitate nostra episcopali aedificavimus et fundavimus tanta dote, ut concionatores, confessarii ac humanioru~ litterarum magistri cum necessariis administris religioso modo sustentari possent. Et sane magno subditorum bono magnaque consolatione nostra experti sumus eorum conatus atque industriam . Sed, quia facile apparebat ex nulla adhuc in provincia Rhenana fundata probationis domo illud futurum, ut paulatim in necessariis operariis pro scholis et cathedris deficeret iuxta religiosum Soeietatis Jesu institutum praepai-andis, singulari ac paterno in laudabilem Societatem affectu, novam fundationem vicies M imperialium dalerorum pro viginti quinque tyronibus alendis cum priore collegii dote coniunximus . Quam quidem fundationern, turn in nos tri episcopatus turn etiam totius provinciae Rhenanae utilitatem erectam, munificentissimo Deo ita cordi fuisse arbitramur, ut ex thesauro sapientiae suae ampliora consilia suggerere et maJOres quoque cum vita longiore vires don are dignatus fuerit . Saepe et sollieite circumspiciebamus, ut cognoscere liceret, · quid tandem deesset eorum, quae ex pastoralis obligationis munere subditis nostris praestare 
possemus. Videbamus meliora ingenia absolutis humaniorum litterarum studiis ad vicinas haereticorum academias cum aeternae salutis dispendio abripi, aut, si ad catholicas remotiores abire mallent, sumptuum inopia in medio studiorum cursu non absque catholicae reipublicae detrimento succumbere. Videbamus etiam multa ingenia animarum curae sacrisque religiosorum institutis apta plane ab omni litterarum exercitio impediri, unde episcopatus nostri parochiae, monasteria et collegia aptis operariis adversus haeresios flagitia et impietatem omnem destituebantur, non absque iusto dolore cordis nostri. Quibus malis mederi cupientes, divina gratia opitulante, ilIud consilium arripuimus, ut in episcopali nostra civitate Paderborna academiam duarum facultatum, nimirum philosophicae et theologicae, prioribus fundationibus adiicere vellemus. Et quamvis ante annum constitutum esset, ut philosophia tota cum sola theologia morali, quae controversias de religione et casus conscientiae complectitur, auditoribus praelegeretur, visum est tarnen utilitati subditorum et honori ecclesiae plurimum expedire, ut tota theologia scholastica iuxta morem universitatum Societatis Jesu doceatur. Ita enim fiet, ut, qui ingenio praecellunt, non tantum excellenti doctrina praeclare armatos, sed etiam doctoratus theologici titulis ornatos, subditis utilius, maiori cum honere et auctoritate in ecclesia nostra queamus praestituere. Quare cum plures in collegio nostro Paderbornensi Societatis Jesu operarii eum in finem quam hactenus necessarii sint admodum reverendo in Christo patri, patri C1audio Aquavivae, praeposito generali, pro philosophiae et theologiae professoribus adhuc XVM imperialium dalerorum lubentes, volentes ex peculio nostro e1argimur, quibus praedictarum facultatum doctores ac magistri pro tarn necessario, utili ac honorifico ecclesiae Dei ac :amiliae nostrae Furstenbergicae labore alantur; petentes, ut hanc auctiorem dotem benigne suscipere nostrique ac familiae nostrae Furstenbergicae per se ac per suos in sacrosanctis sacrificiis ac precibus memor esse velit. Id, quod ad maiorem Dei gloriam, ecclesiae sanctae i~crementum proficiat et aeternum cedat. 
Datum in arce nostra Neuhusiana, anno a Domini naüvitate millesimo [sexcentesimoJ' decimo quarto, die decima septembris . Theodorus a Furstenbergh, ecclesiae Paderbornensis episcopus. 
I 
F~hl,-.jm. Original und einigen Abschriften: SfAP Urk. Nr. 222.