% La Vojo al Oz % Donald Broadribb
!(images/000075.jpg)
!(images/000130.jpg)
!(images/000085.jpg)
!(images/000094.png)
!(images/000112.png)
!(images/000044.png)
VISITANTE JACĴO KUKURBOKAPO
Vidu Ĉapitro 16
!(images/000113.png)
!(images/000023.png)
La Vojo al Oz
De Baum, L. Frank (Lyman Frank), 1856-1919
Ilustrita de Neill, John R. (John Rea), 1877-1943
Tradukita el la Angla al Esperanto de Broadribb, Donald (Donald Richard), 1933-Unue eldonita en la Angla kiel The Road to Oz de Reilly & Britton, 1909
Unue eldonita en Esperanto de Bookleaf Publishing, 1997. Vidu http://www.poboxes.com/bookleaf/
Ĉi tiu traduko kopirajta © 1997 Donald Broadribb. Ĉi tiu eldono estas korektita versio, junio 1999.
La ilustraĵoj kaj aranĝo de ĉi tiu eldono laŭeble plej konformas al tiuj de la originala Angla eldono de 1909. La litertipo estas 16 sur 18 pkt Elegant Garamond.
!(images/000048.png)
!(images/000033.png)
AL MIAJ LEGANTOJ: Nu, karuloj, jen
kion vi petis: nova “Oz-Libro” pri la
strangaj aventuroj de Doroteo. Toto estas en
ĉi tiu rakonto, ĉar vi volis ke li estu tie, kaj
ankaŭ multaj aliaj kiujn vi rekonos estas en la rakonto.
Efektive, mi konsideris kiel eble plej zorge la dezirojn
de miaj malgrandaj korespondantoj, kaj se la rakonto
ne estas precize kia vi mem verkus ĝin, memoru ke
rakonto devas esti rakonto antaŭ ol ĝi estas skribita, kaj
la verkisto ne povas multe ŝanĝi ĝin sen damaĝi ĝin.
En la antaŭparolo de “Doroteo kaj la Sorĉisto en
Oz” mi diris ke mi deziras verki kelkajn rakontojn kiuj
ne estas “Oz”-rakontoj, ĉar mi opiniis ke mi jam verkis
tute sufiĉe pri Oz; sed de post la publikiĝo de tiu
volumo min inundas leteroj de infanoj petegantaj min
“verki pli pri Doroteo”, kaj “pli pri Oz”, kaj ĉar mi
verkas nur por plaĉi al la infanoj mi penos respekti
iliajn dezirojn.
Estas kelkaj novuloj en ĉi tiu libro kiujn certe vi
ekamos. Mi mem tre amas la vilulon, kaj mi kredas ke
ankaŭ vi amos lin. Kaj Polikromo—la Filino de la
!(images/000054.png)
Ĉielarko—kaj stulta malgranda Buton-Brilo ŝajne alportis
novan ĝojon en ĉi tiujn Oz-rakontojn, kaj mi ĝojas ĉar mi
trovis ilin. Tamen mi fervore volas ke vi skribu kaj diru al mi
ĉu ankaŭ al vi ili plaĉas.
Post kiam mi verkis ĉi tiun libron mi ricevis tre
rimarkindajn informojn el la Lando Oz, kiuj multe surprizis
min. Mi kredas ke ili ankaŭ vin surprizos, karuloj, kiam vi
aŭdos ilin. Sed tiu rakonto estas tiel longa kaj ekscita ke
necesas ke ĝi atendu por aperi en nova libro—kaj eble tiu
libro estos la lasta rakonto iam rakontota pri la Lando Oz.
L. FRANK BAUM.
*Coronado, 1909. *
!(images/000035.png)
LISTO DE ĈAPITROJ
ĈAPITRO
PAĜO
1 La Vojo al Butterfield
13
2 Doroteo Renkontas Buton-Brilon
27
3 Kurioza Vilaĝo
34
4 Reĝo Dokso
46
5 La Filino de la Ĉielarko
59
6 La Urbo de Bestoj
67
7 La Transformiĝo de la Vilulo
77
8 La Muz’kulo
92
9 Frontante la Turnlojn
103
10 Ili Eskapas de la Supkaldrono
112
11 Joĉjo Faru Faras
125
12 Ili Transiras la Mortigan Dezerton
137
13 La Vero-Lageto
143
14 Tiktoko kaj Vilĉinjo
152
15 La Stana Kastelo de la Imperiestro
162
16 Ili Vizitas la Kukurbo-kampon
170
17 La Reĝa Ĉarego Alvenas
176
18 La Smeralda Urbo
186
19 Oni Bonvenigas la Vilulon
196
20 Princino Ozma de Oz
203
21 Doroteo Akceptas la Gastojn
213
22 Gravaj Alvenantoj
225
23 La Granda Bankedo
239
24 La Naskiĝtaga Festo
246
!(images/000063.png)
!(images/000099.png)
“BONVOLU, fraŭlino,” diris la vilulo, “ĉu vi povas
diri al mi kiun vojon preni al Butterfield?”
Doroteo atente rigardis lin. Jes, li certe estas vila;
sed estas scintilo en lia okulo kiu estas plaĉa.
“Ho, jes,” ŝi respondis; “mi povas diri al vi. Sed
tute ne estas ĉi tiu vojo.”
“Ne?”
“Necesas transiri la kvar-hektaran kampon, sekvu la
vojon al la ŝoseo, iru norde al la kvin branĉoj, kaj
prenu—mi konsideru—”
“Certe, fraŭlino; ’sideru ĝis Butterfield, se vi
deziras,” diris la vilulo.
13
La Vojo al Oz
“Prenu la branĉon apud la salikotrunko, mi kredas;
aŭ eble la branĉon apud la terrataj truoj; aŭ eble—”
“Ĉu ĉiu el ili taŭgas, fraŭlino?”
“Kompreneble ne, Vilulo. Necesas preni la ĝustan
vojon por atingi Butterfieldon.”
“Kaj ĉu tiu estas la vojo apud la terrataj truoj, aŭ—”
“Jadi!” kriis Doroteo; “mi devos montri al vi la
vojon; vi estas tiel stulta. Atendu minuton ĝis mi kuros
en la domon por preni mian sunkufon.”
La vilulo atendis. Li havis avenpajleron en sia buŝo,
kiun li maĉis malrapide kvazaŭ ĝi bone gustas; sed ĝi
ne bone gustis. Estis pomarbo apud la domo, kaj kelkaj
pomoj falis al la tero. La vilulo opiniis ke ili gustos pli
bone ol la avenpajlo, do li marŝis tien por preni kelkajn.
Malgranda nigra hundo kun brilantaj brunaj okuloj
hastis el la kultivista domo kaj kuris sovaĝe cele la
vilulon, kiu jam prenis tri pomojn kaj metis ilin en unu
el la grandaj larĝaj poŝoj de sia vila mantelo. La
hundeto bojis, kaj ĵetis sin al kruro de la vilulo; sed li
ekprenis la hundon per la kolo kaj metis ĝin en sian
grandan poŝon kun la pomoj. Li prenis pli da pomoj,
poste, ĉar multaj estis sur la tero; kaj ĉiu kiun li ĵetis en
la poŝon frapis la hundeton ie sur la kapo aŭ dorso, kaj
muĝigis lin. La nomo de la hundeto estis Toto, kaj li
bedaŭris sian metiĝon en la poŝon de la vilulo.
14
!(images/000133.png)
La Vojo al Butterfield
Baldaŭ Doroteo venis el la domo kun sia sunkufo,
kaj ŝi vokis:
“Venu, Vilulo, se vi volas ke mi montru al vi la
vojon al Butterfield.” Ŝi grimpis la barilon en la
kvarhektaran kampon kaj li sekvis ŝin, marŝante
malrapide kaj stumblante pro la altaĵetoj en la paŝtejo
kvazaŭ pensante pri io alia kaj tial ne rimarkante ilin.
“Nu, vi ja estas mallerta!” diris la knabineto. “Ĉu
viaj piedoj lacas?”
“Ne, fraŭlino; mia barbo; ĝi laciĝas tre facile dum
ĉi tia varma vetero,” diris li. “Mi volegas ke neĝu; ĉu
ankaŭ vi?”
“Kompreneble ne, Vilulo,” respondis Doroteo,
15
La Vojo al Oz
severe rigardante lin. “Se neĝus en aŭgusto tio
ruinigus la maizon kaj la avenon kaj la tritikon; kaj
sekve Onklo Henriko ne havus rikolton; kaj tial li
senmoniĝus; kaj—”
“Ne gravas,” diris la vilulo. “Ne neĝos, mi supozas.
Ĉu ĉi tiu estas la vojo?”
“Jes,” respondis Doroteo, grimpante alian barilon;
“mi iros kun vi ĝis la ŝoseo.”
“Danĉjon, fraŭlino; vi estas tre afabla por infaneto,
mi certas,” diris li dankeme.
“Ne ĉiu konas la vojon al Butterfield,” Doroteo
komentis dum ŝi marŝadis laŭ la vojo; “sed mi veturis
tien multfoje kun Onklo Henriko, do mi kredas ke mi
povus vidi ĝin eĉ kun blindumo sur miaj okuloj.”
“Ne faru tion, fraŭlino,” diris la vilulo, fervore; “vi
eble erarus.”
“Mi ne provos,” ŝi respondis, ridante. “Jen la ŝoseo.
Nu, la dua—ne, la tria turniĝo maldekstren—aŭ ĉu la
kvara. Mi pensu. La unua estas apud la ulmo; kaj la
dua estas apud la terrataj truoj; kaj post tio—”
“Kio post tio?” li demandis, metante siajn manojn
en la poŝojn de lia mantelo. Toto ekprenis fingron kaj
mordis ĝin; la vilulo rapide elprenis sian manon el la
poŝo, kaj diris “Ho!”
Doroteo ne rimarkis tion. Ŝi ombrumadis siajn
16
La Vojo al Butterfield
okulojn kontraŭ la suno per sia brako, rigardante
maltrankvile laŭ la vojo.
“Venu,” ŝi ordonis. “Estas nur iomete plu, do mi
montros al vi.”
Post iom da tempo ili atingis la lokon kie kvin vojoj
disbranĉiĝas diversdirekten; Doroteo indikis unu, kaj
diris:
“Jen la vojo, Vilulo.”
“Mi multe dankas, fraŭlino,” li diris, kaj ekiris laŭ
alia vojo.
“Ne tiu!” ŝi kriis; “vi misiras.”
Li haltis.
“Mi kredis ke vi diris ke tiu alia estas la vojo al
Butterfield,” diris li, puŝante siajn fingrojn tra sian
vilan barbon perplekse.
“Jes, tiel.”
“Sed mi ne volas iri al Butterfield, fraŭlino.”
“Vi ne volas?”
“Kompreneble ne. Mi volis ke vi indiku al mi la
vojon, por ke mi ne erare iru tien.”
“Ho! Kien do vi ja volas iri?”
“Ne tre gravas al mi, fraŭlino.”
Tiu respondo mirigis la knabineton; kaj provokis ŝin,
ankaŭ, la penso ke ŝi faris tiom da laboro senvalore.
“Estas tre multaj vojoj ĉi tie,” observis la vilulo,
17
La Vojo al Oz
turnante sin ĉirkaŭen, kvazaŭ vivanta ventmuelilo.
“Ŝajnas al mi ke oni povus iri preskaŭ ien ajn, el ĉi
tie.”
Doroteo ankaŭ ĉirkaŭturnis sin, kaj gapis
surprizate. Vere estis tre multaj vojoj; pli ol ŝi iam
antaŭe vidis. Ŝi provis kalkuli ilin, sciante ke devus
esti kvin; sed kalkulinte dek sep ŝi perpleksiĝis ĉesis,
ĉar la vojoj estis kvazaŭ la spokoj de rado kaj iris
ĉiudirekten el la loko kie ili staras; do se ŝi plu
kalkuladus ŝi eble dufoje kalkulus kelkajn vojojn.
“Jadi!” ŝi kriis. “Antaŭe estis nur kvin vojoj,
inkluzive la ŝoseon kaj ĉion. Kaj nun—ho, kie estas
la ŝoseo, Vilulo?”
“Ne scias, fraŭlino,” li respondis, sidiĝante sur la
teron kvazaŭ laca pro starado. “Ĉu ĝi ne estis ĉi tie
antaŭ minuto?”
“Mi kredis ke jes,” ŝi respondis, ege perplekse. “Kaj
mi ankaŭ vidis la terratajn truojn, kaj la mortan
stumpon; sed ili ne estas ĉi tie nun. Ĉi tiuj vojoj estas
tute nekonataj—kaj kiom ili estas! Kien ili ĉiuj iras,
laŭ via supozo?”
“Vojoj,” komentis la vilulo, “nenien iras. Ili restas
en sia loko, por ke oni povu marŝi sur ili.”
Li metis sian manon en sian flankan poŝon kaj
eltiris pomon—rapide, antaŭ ol Toto povus remordi
18
La Vojo al Butterfield
lin. La hundeto eletendis sian kapon ĉifoje kaj diris
“Boj-boj!” tiom laŭte ke Doroteo eksaltis.
“Ho Toto!” ŝi kriis; “el kie vi venis?”
“Mi kunportis lin,” diris la vilulo.
“Kial?” ŝi demandis.
“Por gardi ĉi pomojn en mia poŝo, fraŭlino, por ke
neniu ŝtelu ilin.”
Per unu mano la vilulo tenis la pomon, kiun li
komencis manĝi, dum per la alia mano li tiris Toton
el sia poŝo kaj faligis lin sur la teron. Kompreneble
Toto ekkuris tuj al Doroteo, ĝoje bojante pro sia
liberiĝo el la malluma poŝo. Kiam la infano karesis
lian kapon ame, li sidiĝis antaŭ ŝi, kun sia ruĝa lango
pendanta el unu flanko de la buŝo, kaj suprenrigardis
al ŝia vizaĝo per siaj brilantaj brunaj okuloj, kvazaŭ
demandante kion ili poste faru.
Doroteo ne sciis. Ŝi ĉirkaŭrigardis penante trovi ian
familiaran lokaĵon; sed ĉio estis nekonata. Inter la
branĉoj de la multaj vojoj estis verdaj kampoj kaj
kelkaj arbustoj kaj arboj, sed ŝi nenie povis vidi la
kultivistan domon el kiu ŝi ĵus venis, nek ion ajn
antaŭe viditan de ŝi—escepte de la vilulo kaj Toto.
Krome, ŝi jam ĉirkaŭturnadis sin tiom, penante
trovi kie ŝi estas, ke nun ŝi ne povis eĉ scii kiudirekte
devas esti la kultivista domo, kaj tio komencis
19
La Vojo al Oz
malkvietigi kaj maltrankviligi ŝin.
“Mi timas, Vilulo,” ŝi diris ĝemante, “ke ni perdiĝis!”
“Ne necesas timi tion,” li respondis, forĵetante la
kernon de sia pomo kaj komencante manĝi plian.
“Ĉiu el ĉi vojoj devas konduki ien, alie ĝi ne estus ĉi
tie. Do kial gravas?”
“Mi volas reiri hejmen,” ŝi diris.
“Nu, kial vi ne iras?” diris li.
“Mi ne scias kiun vojon uzi.”
“Domaĝe,” li diris, skuante sian vilan kapon
serioze. “Volonte mi helpus vin; sed mi ne povas. Mi
ne konas ĉi regionon.”
“Ŝajne nek mi,” ŝi diris, sidiĝante apud li. “Estas
kurioze. Antaŭ kelkaj minutoj mi estis ĉehejme, kaj
mi nur venis montri al vi la vojon al Butterfield—”
“Por ke mi ne erare iru tien—”
“Kaj nun mi mem perdiĝis kaj ne scias kiel iri
hejmen!”
“Manĝu pomon,” sugestis la vilulo, proponante al
ŝi pomon kun belaj ruĝaj flankoj.
“Mi ne malsatas,” diris Doroteo, forpuŝante ĝin.
“Sed vi eble malsatos morgaŭ; tiam vi bedaŭros ĉar
vi ne manĝis la pomon,” diris li.
“Se jes, do mi manĝos la pomon tiam,” promesis
Doroteo.
20
La Vojo al Butterfield
“Eble ne restos pomo tiam,” li respondis,
komencante mem manĝi la ruĝflankan. “Kelkfoje
hundoj povas trovi sian vojon hejmen pli facile ol
homoj,” li pludiris; “eble via hundo povas rekonduki
vin al via kultivejo.”
“Ĉu, Toto?” demandis Doroteo.
Toto skuis sian voston fervore.
“Bone,” diris la knabino; “ni iru hejmen.”
Toto ĉirkaŭrigardis dum minuto, kaj ekkuris laŭ
unu el la vojoj.
“Adiaŭ, Vilulo,” vokis Doroteo, kaj ŝi kure sekvis
Toton. La hundeto trotis rapide kelkan distancon; post
tio li turnis sin kaj rigardis sian mastrinon demande.
“Ho, ne supozu ke mi informos vin; mi ne konas
la vojon,” ŝi diris. “Vi devos mem trovi ĝin.”
Sed Toto ne povis. Li svingis sian voston, kaj ternis,
kaj skuis siajn orelojn, kaj retrotis al la loko kie ili lasis
la vilulon. De tie li komencis laŭ alia vojo; poste li
revenis kaj provis alian; sed ĉiufoje li trovis la vojon
nefamiliara kaj decidis ke ĝi ne kondukos ilin al la
kultivista domo. Fine, kiam Doroteo komencis laciĝi
pro postkuri lin, Toto sidiĝis anhelante apud la vilulo,
kaj cedis.
Doroteo ankaŭ sidiĝis, tre penseme. La knabineto
renkontis kelkajn kuriozajn aventurojn post kiam ŝi
21
La Vojo al Oz
venis loĝi ĉe la kultivejo; sed ĉi tiu estis la plej
kurioza. Perdiĝi post dek kvin minutoj, tiom proksime
al sia hejmo kaj en la malromantika Ŝtato Kansas,
estis sperto kiu multe perpleksigis ŝin.
“Ĉu viaj gepatroj maltrankvilos?” demandis la
vilulo, dum liaj okuloj scintilis plaĉe.
“Verŝajne,” respondis Doroteo, ĝemante. “Onklo
Henriko diras ke ĉiam io okazas al mi; sed mi ĉiam
revenis hejmen sekura, fine. Do eble li komfortigos sin
per la penso ke mi revenos hejmen sekura ĉifoje.”
“Sendube vi revenos,” diris la vilulo, ridete
kapjesante al ŝi. “Bonaj knabinetoj neniam spertas
damaĝon, sciu. Rilate al mi, ankaŭ mi estas bona; do
nenio damaĝas min.”
Doroteo rigardis lin scivoleme. Liaj vestoj estis vilaj,
liaj botoj estis vilaj kaj truplenaj, kaj lia hararo kaj lia
barbo estis vilaj. Sed lia rideto estis dolĉa kaj liaj
okuloj estis afablaj.
“Kial vi ne volis iri al Butterfield?” ŝi demandis.
“Ĉar viro loĝanta tie ŝuldas al mi dek kvin cendojn,
kaj se mi irus al Butterfield kaj li vidus min li volus
repagi al mi la monon. Mi ne volas monon, kara.”
“Kial?” ŝi demandis.
“Mono,” deklaris la vilulo, “fierigas kaj arogantigas;
mi ne volas esti fiera kaj aroganta. Mi volas nur ke
22
!(images/000022.png)
“ĈI TIO, KARA, ESTAS LA MIRINDA AMO-MAGNETO.”
La Vojo al Oz
oni amu min; kaj dum mi posedas la Amo-Magneton
ĉiu renkontato nepre profunde amas min.”
“La Amo-Magneton! Ho, kio estas tio?”
“Mi montros al vi, se vi diros al neniu,” li
respondis, per nelaŭta, misteroplena voĉo.
“Al neniu mi povus diri, escepte al Toto,” diris la
knabino.
La vilulo serĉis en unu poŝo, zorge; kaj en alia
poŝo; kaj en tria. Fine li eltiris malgrandan pakon
volvitan per ĉifita papero kaj ligita per katuna ŝnuro.
Li malvolvis la ŝnuron, malfermis la pakon, kaj
elprenis metalan pecon kun huffera formo. Ĝi estis
senbrila kaj bruna, kaj ne tre bela.
“Ĉi tio, kara,” diris li impone, “estas la mirinda
Amo-Magneto. Ĝin donis al mi Eskimo en la
Sandviĉaj Insuloj—kie tute ne estas sandviĉoj—kaj
dum mi portas ĝin ĉiu vivanto kiun mi renkontas
profunde amas min.”
“Kial la Eskimo ne retenis ĝin?” ŝi demandis,
rigardante la Magneton interesate.
“Lin tedis la amado kaj li sopiris malamanton. Do
li donis al mi la Magneton kaj la tujsekvan tagon griza
urso manĝis lin.”
“Ĉu li bedaŭris, tiam?” ŝi demandis.
“Li ne diris,” respondis la vilulo, volvante kaj ligante
24
!(images/000053.png)
La Vojo al Butterfield
la Amo-Magneton tre zorge kaj remetante ĝin en alian
poŝon. “Sed ŝajne la urso tute ne bedaŭris,” li pludiris.
“Ĉu vi konis la urson?” demandis Doroteo.
“Jes; ni ofte pilkoludis kune en la Kaviaraj Insuloj.
La urso amis min ĉar mi havas la Amo-Magneton. Mi
ne povis riproĉi lin pro lia manĝo de la Eskimo, ĉar
tia estis lia naturo.”
“Foje,” diris Doroteo, “mi konis Malsatan Tigron kiu
sopiregis manĝi dikajn bebojn, ĉar tia estis lia naturo;
sed li neniam manĝis ilin ĉar li havis Konsciencon.”
“Ĉi urso,” respondis la vilulo, ĝemante, “ne havis
Konsciencion, sciu.”
25
La Vojo al Oz
La vilulo sidis, silenta, dum kelkaj minutoj, ŝajne
pripensante la aferon de la urso kaj la tigro, dum Toto
rigardis lin laŭaspekte tre interesate. La hundeto
sendube pensadis pri sia rajdo en la poŝo de la vilulo
kaj planadis resti ekster lia atingopovo ekde nun.
Fine la vilulo turnis sin kaj demandis, “Kiel vi
nomiĝas, knabineto?”
“Mi nomiĝas Doroteo,” diris ŝi, restariĝante, “sed
kion ni faros? Ni ne povos resti ĉi tie por ĉiam, sciu.”
“Ni prenu la sepan vojon,” li proponis. “Sep estas
bonfortuna numero por knabinetoj nomataj Doroteo.”
“La sepa ekde kie?”
“Ekde kie vi komencos kalkuli.”
Do ŝi kalkulis sep vojojn, kaj la sepa aspektis identa
al la aliaj; sed la vilulo stariĝis de la tero kie li sidadis
kaj komencis laŭiri la vojon kvazaŭ certa ke jen la plej
bona direkto; kaj Doroteo kaj Toto sekvis lin.
26
!(images/000041.png)
LA sepa vojo estis bona vojo, kaj kurbiĝis tien kaj
reen—serpentumante tra verdaj kampoj kaj ebenaĵoj
kovritaj de lekantetoj kaj ranunkoloj kaj preter
grupojn de ombrumantaj arboj. Tute neniaj domoj
estis videblaj, kaj dum kelka distanco ili renkontis tute
neniun vivanton.
Doroteo komencis timi ke ili multe malproksimiĝas
de la kultivista domo, ĉar ĉio ĉi tie estas nekonata de
ŝi; sed tute ne utilus reiri al la kunrenkontiĝo de la
aliaj vojoj, ĉar la sekva elektita eble egale forkondukus
ŝin de ŝia hejmo.
Ŝi pluiradis apud la vilulo, kiu fajfadis gajajn
27
La Vojo al Oz
melodiojn por distri sin dum la marŝado, ĝis post
kelka tempo ili laŭiris vojkurbiĝon kaj ekvidis antaŭ
si grandan kaŝtanarbon ombrumantan la ŝoseon. En
la ombro sidis knabeto vestita per maristomodaj vestoj,
kiu fosadas truon en la tero per peco de ligno.
Sendube li jam de longe fosis, ĉar la truo estis jam
sufiĉe granda ke oni povu enfaligi piedpildon.
Doroteo kaj Toto kaj la vilulo ekhaltis antaŭ la
knabeto, kiu plu fosadis laŭ sobra kaj persista maniero.
“Kiu vi estas?” demandis la knabino.
Li suprenrigardis ŝin trankvile. Lia vizaĝo estis
ronda kaj diketa kaj liaj okuloj estis grandaj, bluaj, kaj
seriozaj.
“Mi estas Buton-Brilo,” diris li.
“Sed kiel vi vere nomiĝas?” ŝi demandis.
“Buton-Brilo.”
“Tio ne estas ver-vera nomo!” ŝi krietis.
“Ĉu?” li demandis, ankoraŭ fosante.
“Kompreneble ne. Ĝi estas nur—nur vorto per kiu
oni vokas vin. Vi devas havi nomon.”
“Ĉu mi devas?”
“Certe. Kiel via panjo nomas vin?”
Li paŭzis dum sia fosado kaj klopodis pensi.
“Paĉjo ĉiam diris ke mi estas brila kiel butono; do
panjo ĉiam nomis min Buton-Brilo,” li diris.
28
Doroteo Renkontas Buton-Brilon
“Kiel nomiĝas via paĉjo?”
“Nur Paĉjo.”
“Kio alia?”
“Ne scias.”
“Ne gravas,” diris la vilulo, ridetante. “Ni nomos la
knabon Buton-Brilo, same kiel lia panjo. Tiu nomo
estas egale bona kiel alia, kaj pli bona ol kelkaj.”
Doroteo rigardis la knabon fosadi.
“Kie vi loĝas?” ŝi demandis.
“Ne scias,” estis la respondo.
“Kiel vi venis ĉi tien?”
“Ne scias,” li rediris.
“Ĉu vi ne scias el kie vi venis?”
“Ne,” diris li.
“Nu, sendube li estas perdita,” ŝi diris al la vilulo.
Ŝi returnis sin al la knabo.
“Kion vi faros?” ŝi demandis.
“Fosos,” diris li.
“Sed vi ne povos fosi por ĉiam; kaj kion vi faros
poste?” ŝi persistis.
“Ne scias,” diris la knabo.
“Sed vi devas scii ion,” deklaris Doroteo, kiu
komencis provokiĝi.
“Ĉu?” li demandis, surprizite rigardante ŝin.
“Kompreneble vi devas.”
29
!(images/000004.png)
La Vojo al Oz
“Kion mi devas scii?”
“Kio okazos al vi, unue,” ŝi respondis.
“Ĉu vi scias kio okazos al mi?” li demandis.
“Ne—ne ’zakte,” ŝi agnoskis.
“Ĉu vi scias kio okazos al vi?” li daŭrigis, serioze.
“Mi—verŝajne ne,” respondis Doroteo, memorante
siajn aktualajn problemojn.
La vilulo ridis.
“Neniu scias ĉion, Doroteo,” li diris.
“Sed Buton-Brilo ŝajne scias neni on,” ŝi deklaris.
“Ĉu, Buton-Brilo?”
30
Doroteo Renkontas Buton-Brilon
Li gestis nee per sia kapo, kiu estis kovrita de belaj
bukloj, kaj respondis tute trankvile:
“Ne scias.”
Neniam antaŭe renkontis Doroteo personon kiu
povas doni nur tiel malmultan informon. La knabo
estis klare perdita, kaj liaj gepatroj sendube
maltrankvilos pri li. Li aspektis du aŭ tri jarojn pli
juna ol Doroteo, kaj havis belajn vestojn, kvazaŭ iu
amas lin elkore kaj multe strebas belaspektigi lin. Kial,
do, li troviĝas sur ĉi tiu soleca vojo? ŝi demandis al si.
Proksime al Buton-Brilo, sur la tero, kuŝis marista
kapo kun ora ankro sur la rubando. Lia marista
pantalono estis longa kaj malsupre larĝa, kaj sur la
larĝa kolumo de lia bluzo oraj ankroj estis kudritaj.
La knabo ankoraŭ fosadis sian truon.
“Ĉu iam vi estis sur maro?” demandis Doroteo.
“Kiu muro?” respondis Buton-Brilo.
“Mi volas diri, ĉu iam vi estis kie troviĝas akvo?”
“Jes,” diris Buton-Brilo; “troviĝas puto en nia
malantaŭa ĝardeno.”
“Vi ne komprenas,” kriis Doroteo. “Mi celas diri, ĉu
iam vi estis en granda ŝipo flosante sur granda oceano?”
“Ne scias,” diris li.
“Do kial vi surhavas maristajn vestojn?”
“Ne scias,” li respondis denove.
31
La Vojo al Oz
Doroteo ekmalesperis.
“Vi estas ege stulta, Buton-Brilo,” ŝi diris.
“Ĉu?” li demandis.
“Jes, ege.”
“Kial?” rigardante ŝin per grandaj okuloj.
Ŝi estis tuj dironta: “Ne scias,” sed haltigis sin tuj.
“Vi mem devos respondi tion,” ŝi respondis.
“Ne utilas demandadi al Buton-Brilo,” diris la
vilulo, kiu manĝadis plian pomon; “sed iu devus
prizorgi la povran etulon, ĉu ne? Do li venu kun ni.”
Toto rigardadis tre scivole en la truon kiun fosas la
knabo, kaj konstante pli kaj pli ekscitiĝis, eble
kredante ke Buton-Brilo volas trovi ian sovaĝan
beston. La hundeto komencis laŭte bojadi kaj mem
saltis en la truon, kie li komencis fosi per siaj piedetoj,
disŝutante la teron ĉiudirekten. La disŝutata tero trafis
la knabon. Doroteo prenis lin kaj starigis lin, per sia
mano brosante liajn vestojn.
“Ĉesigu tion, Toto!” ŝi kriis. “Ne estas musoj aŭ
marmotoj en tiu truo, do ne estu malsaĝa.”
Toto ekhaltis, flaris la truon suspekteme, kaj elsaltis,
svingante sian voston kvazaŭ farinte ion gravan.
“Nu,” diris la vilulo, “ni pluiru, alie ni nenien
atingos antaŭ la noktiĝo.”
“Kien vi anticipas atingi?” demandis Doroteo.
32
!(images/000064.png)
Doroteo Renkontas Buton-Brilon
“Mi estas kia Buton-Brilo; mi ne scias,” respondis
la vilulo, ridante. “Sed mi lernis per multa sperto ke
ĉiu vojo kondukas ien, alie ne estus vojo; do verŝajne
se ni sufiĉe marŝos, kara, ni atingos iun lokon fine.
Kiu loko estos, ni ne povas eĉ konjekti ĉimomente, sed
nepre ni sciiĝos kiam ni alvenos tien.”
“Nu, jes,” diris Doroteo; “tio sonas verŝajna,
Vilulo.”
33
!(images/000066.png)
BUTON-BRILO volonte prenis manon de la vilulo;
ĉar la vilulo havis la Amo-Magneton, sciu, kaj tial
Buton-Brilo tuj amis lin. Ili rekomencis marŝi,
Doroteo ĉe unu flanko kaj Toto aliflanke, kaj la
grupeto paŝadis pli gaje ol vi eble supozus. La knabino
komencis kutimiĝi al kuriozaj aventuroj, kiuj multe
interesis ŝin. Kien ajn iris Doroteo tien nepre iris Toto,
kiel la ŝafido de Marieto*. Buton-Brilo ŝajnis tute ne
timi aŭ maltrankvili pro sia perdiĝo, kaj la vilulo ne
* Angla infanpoemeto: Marieto havis ŝafideton, Kies felo estis neĝe
blanka; Kaj al kie iris Marieto, Apudestis ĉiam Ŝaf ’ ĉeflanka.
34
Kurioza Vilaĝo
havis hejmon, eble, kaj estis egale feliĉa unuloke kiel
aliloke.
Post nelonge ili vidis antaŭ si belan grandan arkaĵon
trans la vojon, kaj kiam ili pliproksimiĝis ili trovis ke la
arkaĵo estas bele ĉizita kaj ornamita per riĉaj koloroj.
Vico de pavoj kun larĝetenditaj vostoj bildiĝis laŭlonge
de ĝia supro, kaj ĉiuj plumoj estis belege pentritaj. En
la centro estis granda kapo de vulpo, kaj la vulpo havis
ruzan kaj sciplenan mienon kaj grandajn okulvitrojn
sur siaj okuloj kaj malgrandan oran kronon kun
brilantaj pintoj sur sia kapo.
Dum la veturantoj ankoraŭ rigardis scivoleme tiun
belan arkaĵon ekmarŝis el ĝi aro da soldatoj—sed la
soldatoj estis vulpoj vestitaj per uniformoj. Ili surhavis
verdajn jakojn kaj flavajn pantalonojn, kaj iliaj
malgrandaj rondaj ĉapoj kaj iliaj altaj botoj estis brile
ruĝaj. Ankaŭ estis granda ruĝa banto ligita ĉirkaŭ la
mezo de ĉiu longa haroplena vosto. Ĉiu soldato estis
armita per ligna glavo kies rando estis akraj dentoj
vicigitaj, kaj la aspekto de tiuj dentoj unue timtremigis
Doroteon.
Kapitano marŝadis antaŭ la aro da vulposoldatoj,
kaj lia uniformo estis brodita per oraj fadenoj por fari
ĝin pli bela ol tiu de la aliaj.
Preskaŭ antaŭ ol niaj amikoj komprenis, la soldatoj
35
La Vojo al Oz
ĉirkaŭiris ilin ĉiuflanke, kaj la kapitano kriadis per
severa voĉo:
“Cedu! Vi estas niaj kaptitoj.”
“Kio ’stas kap’ito?” demandis Buton-Brilo.
“Kaptito estas kaptita persono,” respondis la
vulpokapitano, marŝante tien kaj reen antaŭ ili tre
pompodigne.
“Kio ’stas kaptita?” demandis Buton-Brilo.
“Vi,” diris la kapitano.
Tio ridigis la vilulon.
“Bonan tagon, kapitano,” li diris, klinetante sin
dece antaŭ ĉiuj vulpoj kaj tre malsupren antaŭ ilia
komandanto. “Mi esperas ke vi fartas bone kaj ke viaj
familioj ĉiuj bone fartas?”
La vulpokapitano rigardis la vilulon, kaj lia
akraspekta vizaĝo fariĝis pli plaĉa kaj ridetanta.
“Ni fartas sufiĉe bone, dankon, Vilulo,” diris li; kaj
Doroteo eksciis ke la Amo-Magneto funkcias kaj ke
ĉiuj vulpoj nun amas la vilulon pro ĝi. Sed Toto ne
sciis tion, ĉar li komencis boji kolere kaj penis mordi
la haroplenan kruron de la kapitano kie ĝi montriĝis
inter liaj ruĝaj botoj kaj lia flava pantalono.
“Ĉesu, Toto!” kriis la knabineto, ekprenante la
hundon per siaj brakoj. “Jen niaj amikoj.”
“Nu, tiaj ni estas!” komentis la kapitano per
36
!(images/000072.png)
Kurioza Vilaĝo
miroplenaj tonoj. “Unue mi kredis ke ni estas
malamikoj, sed ŝajnas ke anstataŭe vi estas amikoj. Vi
devos veni kun mi por renkonti Reĝon Dokson.”
“Kiu li estas?” demandis Buton-Brilo, kun okuloj
fervoraj.
“Reĝo Dokso de Vulpio; la granda kaj saĝa
suvereno kiu regas nian komunumon.”
“Kio ’stas suv’reno, kaj kio ’stas ’numo?” demandis
Buton-Brilo.
“Ne faru tro da demandoj, knabeto.”
“Kial?”
“Ha, kial, vere?” krietis la kapitano, rigardante
Buton-Brilon admire. “Se oni ne demandas oni
37
La Vojo al Oz
nenion lernas. Tute vere. Mi malpravis. Vi estas tre
lerta knabeto, efektive—vere tre lerta. Sed nun,
amikoj, bonvolu veni kun mi, ĉar mia devo estas
eskorti vin tuj al la reĝa palaco.”
La soldatoj remarŝis tra la arkaĵon, kaj kun ili marŝis
la vilulo, Doroteo, Toto, kaj Buton-Brilo. Trairinte la
aperturon ili trovis belan grandan urbon etenditan
antaŭ ili, kaj ĉiuj domoj estis el ĉizita marmoro kun
belaj koloroj. La ornamaĵoj estis plejparte birdoj kaj
aliaj flugbestoj, kiaj pavoj, fazanoj, meleagroj,
prerikokoj, anasoj, kaj anseroj. Super ĉiu pordejo estis
ĉizita kapo reprezentanta la vulpon loĝantan en tiu
domo, kaj tiu efekto estis tre bela kaj nekutima.
Dum niaj amikoj preterpasis, kelkaj vulpoj eliris sur
siajn peronojn por povi vidi la fremdulojn. La vulpoj
estis ĉiuj bele vestitaj, la knabinaj kaj virinaj vulpoj
surhavis robojn el belefike kunplektitaj plumoj kaj
brilaj koloroj kiujn Doroteo opiniis tre artismaj kaj
nepre allogaj.
Buton-Brilo gapis ĝis liaj okuloj estis grandaj kaj
rondaj, kaj li stumblus kaj falus pli ol unufoje se la
vilulo ne strikte tenus lian manon. Ili ĉiuj estis
interesataj, kaj Toto tiom ekscitiĝis ke li volis boji
ĉiuminute kaj ĉasi kaj batali ĉiun vulpon kiun li
e k v i d i s ; s e d D o r o t e o t e n i s l i a n m a l g r a n d a n 38
Kurioza Vilaĝo
moviĝeman korpon firme per siaj brakoj kaj ordonis
lin esti bona kaj bone konduti. Do li fine kvietiĝis,
hundomaniere, decidinte ke estas tro da vulpoj en
Vulpio ol kiujn li povus samtempe batali.
Post kelka tempo ili atingis grandan placon, kaj en
la centro de la placo staris la reĝa palaco. Doroteo
rekonis ĝin tuj ĉar super sia granda pordo ĝi havis la
ĉizitan kapon de vulpo tute similan al tiu kiun ŝi vidis
sur la arkaĵo, kaj ĉi tiu vulpo estis la sola kiu portis
oran kronon.
Multaj vulposoldatoj gardis la pordon, sed ili
riverencis al la kapitano kaj enlasis lin sendemande.
La kapitano kondukis ilin tra multajn ĉambrojn, kie
riĉe vestitaj vulpoj sidis sur belaj seĝoj aŭ suĉis teon,
kiun disdonis vulposervistoj surhavantaj blankajn
antaŭvestojn. Ili venis al granda pordejo kovrita per
pezaj kurtenoj el orŝtofo.
Apud tiu pordejo staris giganta tamburo. La
vulpokapitano iris al tiu tamburo kaj batis ĝin per siaj
genuoj—unue per unu genuo kaj poste per la
alia—tiel ke la tamburo diris; “Bum-bum.”
“Vi ĉiuj devas fari precize kion mi faras,” ordonis
la kapitano; do la vilulo batis la tamburon per siaj
genuoj, kaj ankaŭ Doroteo kaj ankaŭ Buton-Brilo. La
knabo volis plu batadi ĝin per siaj malgandaj dikaj
39
!(images/000108.png)
La Vojo al Oz
genuoj, ĉar al li plaĉis la sono; sed la kaptitano haltigis
lin. Toto ne povis bati la tamburon per siaj genuoj kaj
li ne sciis svingi sian voston kontraŭ ĝin, do Doroteo
batis la tamburon por li kaj tio bojigis lin, kaj kiam
la hundeto bojis la vulpokapitano sulkigis la frunton.
La oraj kurtenoj retiriĝis sufiĉe por fari aperturon,
tra kiun marŝis la kapitano kun la aliaj.
La larĝa, longa ĉambro kiun ili eniris estis ornamita
per oro kun vitraloj belegkoloraj. En la centro de la
ĉambro, sur riĉe ĉizita ora trono, sidis la vulporeĝo,
ĉirkaŭita de grupo de aliaj vulpoj, kiuj ĉiuj portis
grandajn okulvitrojn sur siaj okuloj, tiel ke ili aspektis
40
Kurioza Vilaĝo
solenaj kaj gravaj.
Doroteo tuj rekonis la Reĝon, ĉar ŝi vidis lian
kapon ĉizitan sur la arkaĵo kaj super la pordejo de la
palaco. Renkontinte plurajn aliajn reĝojn dum siaj
veturoj ŝi sciis kion fari, kaj tuj profunde riverencis
antaŭ la trono. Ankaŭ la vilulo riverencis, kaj Buton-
Brilo klinetis sian kapon kaj diris “Saluton.”
“Plej saĝa kaj nobla Estro de Vulpio,” diris la
kapitano, parolante al la Reĝo per pompa voĉo, “mi
humile petas permeson raporti ke mi trovis ĉi tiujn
fremdulojn sur la vojo kondukanta al la regno de via
Vulpa Moŝto, kaj mi tial venigis ilin al vi, kia estas
mia devo.”
“Nu—nu,” diris la Reĝo, rigardante ilin akre. “Kio
venigis vin ĉi tien, fremduloj?”
“Niaj kruroj, via Haroplena Moŝto,” respondis la
vilulo.
“Kion vi celas ĉi tie?” estis la sekva demando.
“Foriri kiel eble plej baldaŭ,” diris la vilulo.
La Reĝo ne sciis pri la Magneto, kompreneble; sed
ĝi instigis lin tuj ami la vilulon.
“Agu laŭdezire rilate al foriro,” li diris; “sed mi
deziras montri al vi la vidindaĵojn de mia urbo kaj
gastigi vian grupon dum vi estas ĉi tie. Nin multe
honoras ke malgranda Doroteo estas kun ni, mi
41
!(images/000077.png)
La Vojo al Oz
certigas al vi, kaj ni dankas pro ŝia afabla vizito al ni.
Ĉar ĉiu lando kiun vizitas Doroteo nepre famiĝas.”
La parolo multe surprizis la knabineton, kiu
demandis:
“Kiel via Moŝto sciis mian nomon?”
“Nu, ĉiu konas vin, kara,” diris la Vulporeĝo. “Ĉu
vi ne scias tion? Vi estas tre grava persono ekde kiam
Princino Ozma de Oz faris el vi sia amiko.”
“Ĉu vi konas Ozman?” ŝi demandis, mire.
“Mi bedaŭras diri ke ne,” li respondis malĝoje; “sed
mi esperas renkonti ŝin baldaŭ. Vi scias ke la Princino
Ozma festos sian naskiĝtagon je la dudek-unua de ĉi
42
Kurioza Vilaĝo
tiu monato.”
“Ĉu?” diris Doroteo. “Mi ne sciis tion.”
“Jes; estos la plej brila reĝa ceremonievento farita
en iu ajn urbo de Felando, kaj mi esperas ke vi provos
akiri por mi inviton.”
Doroteo pensis dum momento.
“Mi certas ke Ozma invitus vin se mi petus ŝin,” ŝi
diris; “sed kiel vi povus atingi la Landon Oz kaj la
Smeraldan Urbon? Ili estas tre distancaj for de Kansas.”
“Kansas!” li kriis, surprizite.
“Nu, jes; ni estas en Kansas nun, ĉu ne?” ŝi
respondis.
“Kia stranga nocio!” kriis la Vulporeĝo, ekridante.
“Pro kio vi kredas ke ni estas en Kansas?”
“Mi foriris de la kultivejo de Onklo Henriko antaŭ
nur proksimume du horoj; jen la kialo,” ŝi diris, iom
perplekse.
“Sed diru al mi, kara, ĉu iam vi vidis tian mirindan
urbon kia Vulpio en Kansas?” li demandis.
“Ne, via Moŝto.”
“Kaj ĉu vi ne veturis de Oz al Kansas dum malpli
ol duono de tujeco, per la Arĝentaj Ŝuoj kaj la Magia
Zono?”
“Mi faris tion, via Moŝto,” ŝi agnoskis.
“Do kial mirigas vin ke unu aŭ du horoj povus
43
!(images/000081.png)
La Vojo al Oz
venigi vin al Vulpio, kiu estas pli proksima al Oz ol
al Kansas?”
“Jadi!” kriis Doroteo; “ĉu ĉi tiu estas ankaŭ
feaventuro?”
“Ŝajne,” diris la Vulporeĝo, ridetante.
Doroteo turnis sin al la vilulo, kaj ŝia vizaĝo estis
solena kaj riproĉa.
“Ĉu vi estas magiisto? aŭ maskita feo?” ŝi
demandis. “Ĉu vi sorĉis min kiam vi demandis pri la
vojo al Butterfield?”
La vilulo kapneis.
“Kiu iam aŭdis pri vila feo?” li respondis. “Ne,
44
Kurioza Vilaĝo
Doroteo, kara; mi neniel kulpas pri ĉi tiu veturo, mi
certigas al vi. Estas iom strange rilate min ekde kiam
mi posedas la Amo-Magneton; sed mi ne scias kion,
ne pli ol vi mem. Mi tute ne penis foririgi vin de via
hejmo. Se vi volas retrovi la vojon al la kultivejo mi
volonte akompanos vin, kaj laŭeble plej helpos vin.”
“Ne gravas,” diris la knabineto, penseme. “Ne estas
tiom da vidindaĵoj en Kansas kiel ĉi tie, kaj mi
supozas ke Onklino Em ne tre ege maltrankvilos; se
mi ne forestos tro longe.”
“Prave,” deklaris la Vulporeĝo, kapjesante aprobe.
“Estu kontenta pri via sorto, kia ajn ĝi estas, se vi estas
saĝa. Tio memorigas al mi ke vi havas novan
akompananton ĉiaventure—li aspektas tre lerta kaj
brila.”
“Jes ja,” diris Doroteo; kaj la vilulo aldonis:
“Jen lia nomo, via Vulpa Moŝto—Buton-Brilo.”
45
!(images/000073.png)
ESTIS amuze rimarki la esprimon sur la vizaĝo de
Reĝo Dokso dum li rigarde ekzamenis la knabon, de
lia marista ĉapelo ĝis liaj larĝaj ŝuoj; kaj estis same
distre rigardi Buton-Brilon gapi la Reĝon responde.
Neniu vulpo iam rigardis pli freŝan, pli belan vizaĝon
de infano, kaj neniu infano antaŭe iam aŭdis vulpon
paroli, nek renkontis vulpon tiel bele vestitan kaj
regantan tiel grandan urbon. Mi bedaŭras diri ke
neniu iam rakontis al la knabeto multajn ferakontojn;
pro tio, estas facile kompreni kiom ĉi tiu stranga
sperto surprizis kaj mirigis lin.
“Kiel ni plaĉas al vi?” demandis la Reĝo.
46
Reĝo Dokso
“Ne scias,” diris Buton-Brilo.
“ Ko m p r e n e b l e n e . N i a n k o r a ŭ n e s u fi ĉ e
interkoniĝis,” respondis lia Moŝto. “Ĉu vi scias mian
nomon?”
“Ne scias,” diris Buton-Brilo.
“Kiel vi povus scii? Nu, mi diros al vi. Mia privata
nomo estas Dokso, sed oni ne rajtas nomi Reĝon per
lia privata nomo; oni devas uzi oficialan nomon. Do
mia oficiala nomo estas Reĝo Renard la Kvara. Ren-
ard, akcentu la ‘Ren’.”
“Kio estas ‘ren’?” demandis Buton-Brilo.
“Tre lerta!” kriis la Reĝo, turnante plaĉitan vizaĝon
al siaj konsilistoj. “Ĉi tiu knabo vere estas rimarkinde
inteligenta. ‘Kio estas “ren”?’ li demandas; kaj
kompreneble ‘ren’ sola estas tute nenio. Jes, li estas
vere tre inteligenta.”
“Tian demandon via Moŝto povus nomi vulpa*,”
diris unu el la konsilistoj, maljuna griza vulpo.
“Tia ĝi estas,” deklaris la Reĝo. Returninte sin al
Buton-Brilo li demandis:
“Mi diris al vi mian nomon, do kiel vi nomas min?”
“Reĝo Dokso,” diris la knabo.
“Kial?”
* Vulgara esprimo: ruza, lerta.
47
!(images/000006.png)
La Vojo al Oz
“Ĉar ‘ren’ estas tute nenio,” estis la respondo.
“Bone! Vere bonege! Vi certe havas brilan menson.
Ĉu vi scias kial du kaj du estas kvar?”
“Ne,” diris Buton-Brilo.
“Lerta! vere lerta. Kompreneble vi ne scias. Neniu
scias la kialon; ni nur scias ke estas tiel, kaj ne povas
scii kial estas tiel. Buton-Brilo, tiuj bukloj kaj bluaj
okuloj ne bone konvenas al tiom da saĝeco. Ili tro
junaspektigas vin, kaj kaŝas vian veran lertecon. Tial
mi faros grandan komplezon por vi. Mi donos al vi la
kapon de vulpo, por ke ekde nun vi aspektu egale brila
kiel vi vere estas.”
Parolante la reĝo gestis per sia mano al la knabo, kaj
48
Reĝo Dokso
tuj la belaj bukloj kaj freŝa ronda vizaĝo kaj grandaj
bluaj okuloj malaperis, kaj anstataŭ ili la kapo de vulpo
ekaperis sur la ŝultroj de Buton-Brilo—haroplena kapo
kun akra nazo, pintaj oreloj, kaj akrevidaj okuletoj.
“Ho, ne faru tion!” kriis Doroteo, retirante sin de sia
transformita kunulo kun ŝokita kaj ĉagrenita vizaĝo.
“Tro malfrue, kara; estas farite. Sed ankaŭ vi havos
vulpan kapon se vi povos pruvi ke vi estas egale lerta
kiel Buton-Brilo.”
“Mi ne volas ĝin; ĝi estas terura!” ŝi kriis; kaj
aŭdinte tiun takson, Buton-Brilo komencis ploradi
samkiel li ankoraŭ estus knabeto.
“Kiel vi povas nomi tiun belan kapon terura?”
demandis la Reĝo. “Ĝi estas multe pli bela vizaĝo ol
tiu kiun li havis antaŭe, laŭ mia opinio, kaj mia
edzino diras ke mi estas tre bona juĝisto pri beleco.
Ne ploru, malgranda vulpoknabo. Ridu kaj fieru, ĉar
vi estas tiel alte favorita. Kiel plaĉas al vi la nova kapo,
Buton-Brilo?”
“N-n-ne s-s-s-scias!” ploris la infano.
“Bonvolu, bonvolu reŝanĝi lin, via Moŝto!” petegis
Doroteo.
Reĝo Renard IV kapneis.
“Mi ne povas,” li diris; “mi ne kapablas, eĉ se mi
volus. Ne, Buton-Brilo devos porti sian vulpokapon, kaj
49
La Vojo al Oz
li nepre amos ĝin elkore tuj kiam li kutimiĝos al ĝi.”
Kaj la vilulo kaj Doroteo aspektis malfeliĉaj kaj
maltrankvilaj, ĉar ili lamentis ke tia misfortuno trafis
ilian kunuleton. Toto bojis je la vulpoknabo unu-du-
foje, ne komprenante ke estas lia antaŭa amiko nun
portanta bestokapon; sed Doroteo punfrapis la hundon
kaj ĉesigis la bojadon. Rilate al la vulpoj, ili ĉiuj ŝajnis
opinii la novan kapon de Buton-Brilo tre belaspekta kaj
ke ilia Reĝo donis grandan honoron al tiu fremduleto.
Estis amuze vidi la knabon etendi sian manon por
palpi siajn akran nazon kaj larĝan buŝon, kaj denove
plori pro malĝojo. Li skuis siajn orelojn komike kaj
larmoj estis en liaj malgrandaj nigraj okuloj. Sed
Doroteo ankoraŭ ne povis ridi pro sia amiko, ĉar ŝi
sentis bedaŭron.
Ĝuste tiam tri vulpoprincinetoj, filinoj de la Reĝo,
eniris la ĉambron, kaj vidante Buton-Brilon unu
krietis: “Kiel bela!” kaj la dua krietis ĝoje: “Kiel
dolĉa!” kaj la tria princino kunfrapis siajn manojn pro
plezuro kaj diris, “Kiel belega!”
Buton-Brilo ĉesis plori kaj demandis timide:
“Ĉu?”
“En la tuta mondo ne estas alia vizaĝo tiel bela,”
deklaris la plej granda vulpoprincino.
“Nepre loĝu kun ni ĉiam, kaj estu nia frato,” diris
50
Reĝo Dokso
la dua.
“Ni ĉiuj elkore amos vin,” la tria diris.
Tiu laŭdado multe konsolis la knabon, kaj li
ĉirkaŭ-rigardis kaj penis rideti. Estis kompatiga peno,
ĉar la vulpovizaĝo estis nova kaj rigida, kaj Doroteo
opiniis lian mienon pli stulta ol antaŭ la transformiĝo.
“Mi opinias ke ni devus foriri nun,” diris la vilulo,
maltrankvile, ĉar li ne sciis kion nun la Reĝo kaprice
decidos fari.
“Ne jam foriru de ni, mi petegas vin,” petis Reĝo
Renard. “Mi intencas plurajn tagojn da festenado kaj
gajeco, honore al via vizito.”
“Faru tion post nia foriro, ĉar ni ne povas atendi,”
diris Doroteo, decideme. Sed vidante ke tio malplaĉas
al la Reĝo, ŝi pludiris: “Se mi instigos Ozman inviti vin
al sia festo mi devos trovi ŝin kiel eble plej baldaŭ, sciu.”
Malgraŭ la beleco de Vulpio kaj la belegaj vestoj de
ĝiaj loĝantoj, kaj la knabino kaj la vilulo sentis sin ne
tute sekuraj tie, kaj volonte adiaŭus ĝin.
“Sed nun estas vespere,” la Reĝo memorigis ilin,
“kaj vi tial nepre devos resti kun ni ĝis la mateno. Tial
mi invitas vin kiel gastojn ĉe la vespermanĝo, kaj ĉe
la teatro post tio kaj vi sidu en la reĝa loĝio. Morgaŭ
matene, se vi vere insistas pri tio, vi povos rekomenci
vian veturon.”
51
!(images/000090.png)
La Vojo al Oz
Ili konsentis pri tio, kaj kelkaj el la vulposervistoj
kondukis ilin al aro da belaj ĉambroj en la granda
palaco.
Buton-Brilo timis resti sola, do Doroteo prenis lin
en sian propran ĉambron. Dum servistina vulpo
ordigis la hararon de la knabineto—kiu estis iom
senorda—kaj metis kelkajn brilantajn freŝajn
rubandojn en ĝin, alia servistina vulpo kombis la
harojn sur la vizaĝo kaj kapo de kompatinda Buton-
Brilo kaj zorge brosis ĝin, ligante palruĝan banton al
ĉiu el liaj pintaj oreloj. La servistinoj volis vesti la
infanojn per belaj kostumoj el teksitaj plumoj, kiajn
52
Reĝo Dokso
surportis ĉiuj vulpoj; sed neniu el ili konsentis pri tio.
“Maristaj vestoj kaj vulpokapo ne bone kongruas,”
diris unu el la servistinoj; “ĉar neniu vulpo iam estis
maristo, laŭ mia memoro.”
“Mi ne estas vulpo!” kriis Buton-Brilo.
“Ve, ne,” akordis la servistino. “Sed vi havas belan
vulpokapon sur viaj maldikaj ŝultroj, kaj tio estas
preskaŭ same bona kiel esti vulpo.”
La knabo, memorigite pri sia misfortuno, denove
komencis plori. Doroteo karesis kaj konsolis lin kaj
promesis trovi metodon redoni al li lian propran kapon.
“Se ni sukcesos atingi Ozman,” ŝi diris, “la
Princino reŝanĝos vin en nur duona sekundo; do nur
portu tiun vulpokapon laŭeble komforte, kara, kaj ne
ĝenu vin pri ĝi. Ĝi ne estas eĉ parte tiom bela kiom
via propra kapo, negrave kion diras la vulpoj; sed vi
povos toleri ĝin iom pli longe, ĉu ne?”
“Ne scias,” diris Buton-Brilo, dubeme; sed li ne plu
ploris post tio.
Doroteo lasis la servistinojn pingli rubandojn al ŝiaj
ŝultroj, kaj post tio ili estis pretaj por la vespermanĝo
de la Reĝo. Kiam ili renkontis la vilulon en la belega
salono de la palaco ili trovis lin tute sama kiel antaŭe.
Li rifuzis interŝanĝi siajn vilajn vestojn por novaj, ĉar
se li farus tion li ne plu estus la vilulo, li diris, kaj li
53
La Vojo al Oz
eble devus rekonatiĝi kun si mem.
Li diris al Doroteo ke li brosis sian vilan hararon
kaj sian barbon; sed ŝi pensis ke sendube li misbrosis
ilin, ĉar ili estis egale vilaj kiel antaŭe.
Kunvenante por manĝi kun la fremduloj, la aro da
vulpoj estis belege kostumitaj, kaj iliaj riĉaj vestoj
malimponigis la simplan robon de Doroteo kaj la
maristan veston de Buton-Brilo kaj la vilajn vestojn de
la vilulo. Sed ili tre respektoplene traktis siajn gastojn
kaj la Reĝa Manĝo estis vere tre bona manĝo.
Vulpoj, sciu, amas kokidaĵon kaj aliajn birdojn; do
oni disdonis kokidsupon kaj rostitan meleagron kaj
stufitan anason kaj frititan teatraonon kaj rostitan
koturnon kaj anseran pasteĉon, kaj ĉar la kuirado estis
bonega la gastoj de la Reĝo ĝuis la manĝon kaj vigle
manĝis la diversaĵojn.
La grupo iris al la teatro, kie ili rigardis dramon
aktoratan de vulpoj vestitaj per kostumoj el brilkoloraj
plumoj. La dramo temis pri vulpidino ŝtelita de iuj fiaj
lupoj kaj portita al ilia kavo; kaj kiam ili estis tuj
mortigontaj ŝin por manĝi ŝin aro da vulposoldatoj
almarŝis, savis la knabinon, kaj mortigis ĉiujn filupojn.
“Kiel plaĉas al vi la dramo?” la Reĝo demandis al
Doroteo.
“Sufiĉe bone,” ŝi respondis. “Ĝi memorigas al mi
54
!(images/000034.png)
Reĝo Dokso
iun el la fabloj de S-ro Ezopo.”
“Ne menciu al mi Ezopon, mi petegas!” kriis Reĝo
Dokso. “Mi malamas la nomon de tiu viro. Li multe
verkis pri vulpoj, sed li ĉiam kredigis ilin kruelaj kaj
fiaj, kvankam ni estas mildmanieraj kaj afablaj, kiel vi
trovas.”
“Sed liaj fabloj montris vin saĝaj kaj lertaj, kaj pli
ruzaj ol aliaj bestoj,” diris la vilulo, penseme.
“Tiaj ni estas. Tute sendube ni scias pli ol homoj,”
respondis la Reĝo, fiere. “Sed ni uzas nian saĝecon por
bonfari, ne malbonfari; do tiu aĉa Ezopo ne sciis pri
kio li parolas.”
Ili ne volis kontraŭdiri lin, ĉar ili sentis ke sendube
55
La Vojo al Oz
li konas la naturon de vulpoj pli bone ol homo; do ili
sidis senmovaj kaj rigardis la dramon, kaj Buton-Brilo
tiom interesiĝis ke provizore li forgesis ke li havas
vulpan kapon.
Poste ili iris al la palaco kaj dormis en molaj litoj
plenigitaj per plumoj; ĉar la vulpoj kulturis multajn
kortbirdojn por manĝi ilin, kaj uzis iliajn plumojn por
vestoj kaj surripozo.
Doroteo volis scii kial la bestoj loĝantaj en Vulpio
ne surhavas nur siajn proprajn harkovritajn haŭtojn,
same kiel sovaĝaj vulpoj; kiam ŝi menciis tion al Reĝo
Dokso li diris ke ili vestas sin ĉar ili estas civilizitaj.
“Sed vi naskiĝis sen vestoj,” ŝi observis, “kaj ŝajnas
al mi ke vi ne bezonas ilin.”
“Ankaŭ homoj naskiĝis sen vestoj,” li respondis; “kaj
ĝis ili civiliziĝis ili surhavis nur siajn naturajn haŭtojn.
Sed civiliziĝi signifas vesti sin tiel elegante kaj bele kiel
eble, kaj pompe montri la vestojn por ke la apuduloj
enviu, kaj pro tio kaj civilizitaj vulpoj kaj civilizitaj
homoj uzas la plejparton de sia tempo vestante sin.”
“Ne mi,” deklaris la vilulo.
“Estas vere,” diris la Reĝo, zorge rigardante lin:
“sed eble vi ne estas civilizita.”
Post profunda dormo kaj bona dumnokta ripozo ili
matenmanĝis kun la Reĝo kaj adiaŭis lian Moŝton.
56
Reĝo Dokso
“Jes, vi estis afabla al ni—kvankam ne al povra
Buton-Brilo,” diris Doroteo, “kaj ni bone distris nin
en Vulpio.”
“Do,” diris Reĝo Dokso, “eble vi kompleze akiros
por mi inviton al la naskiĝtaga festo de Princino
Ozma.”
“Mi provos,” ŝi promesis; “se mi akurate vidos sin.”
“Ĝi okazos je la dudek-unua, memoru,” li daŭrigis;
“kaj se vi nur certigos ke mi estos invitita mi trovos
metodon transiri la Teruran Dezerton en la mirindan
Landon Oz. Mi de ĉiam volas viziti la Smeraldan
Urbon, do mi estas certa ke vi bonfortune alvenis ĉi
tien ĝuste kiam vi alvenis, ĉar vi estas amikino de
Princino Ozma kaj povas helpi min akiri la inviton.”
“Se mi vidos Ozman mi petos ŝin inviti vin,” ŝi
respondis.
La Vulporeĝo jam pretigis bonegan lunĉon por ili,
kiun la vilulo puŝis en sian poŝon, kaj la vulpo-
kapitano eskortis ilin al arkaĵo ĉe la flanko de la vilaĝo
kontraŭ tiu tra kiu ili eniris. Tie ili trovis pli da
soldatoj gardantaj la vojon.
“Ĉu vi timas malamikojn?” demandis Doroteo.
“Ne; ĉar ni estas atentaj kaj kapablas protekti nin,”
respondis la kapitano. “Sed ĉi tiu vojo kondukas al alia
vilaĝo loĝata de grandaj stultaj bestoj kiuj eble ĝenus
57
!(images/000097.png)
La Vojo al Oz
nin se ili kredus ke ni timas ilin.”
“Kiaj bestoj ili estas?” demandis la vilulo.
La kapitano hezitis respondi. Fine li diris:
“Vi plene sciiĝos pri ili kiam vi atingos ilian urbon.
Sed ne timu ilin. Buton-Brilo estas tiel mirinde lerta
kaj havas nun tiel inteligentan vizaĝon ke mi certas
ke li sukcesos trovi metodon protekti vin.”
Tio iom maltrankviligis Doroteon kaj la vilulon, ĉar
ili ne fidis la saĝecon de la vulpo-knabo kiom ŝajne
fidis lin la kapitano. Sed ĉar ilia eskorto rifuzis paroli
pli pri la bestoj, ili adiaŭis lin kaj plumarŝis.
58
!(images/000045.png)
TOTO, al kiu oni nun permesis ĉirkaŭkuradi laŭdezire,
ĝojis denove esti libera kaj povi bojadi je la birdoj kaj
ĉasi la papiliojn. La pejzaĝo ĉirkaŭ ili estis ĉarma,
tamen en la belaj kampoj da sovaĝaj floroj kaj grupoj
de foliplenaj arboj estis tute neniuj domoj, nek indikoj
pri iuj ajn loĝantoj. Birdoj flugadis tra la aero kaj ruzaj
blankaj kunikloj kuradis inter la altaj herboj kaj verdaj
arbustoj; Doroteo rimarkis eĉ la formikojn laborantajn
fervore apud la vojo, portantajn gigantajn ŝarĝojn da
trifolisemoj; sed da homoj estis tute neniom.
Ili plumarŝis vigle dum unu aŭ du horoj, ĉar eĉ
malgranda Buton-Brilo estis bona marŝisto kaj ne
59
La Vojo al Oz
facile laciĝis. Post longa tempo laŭirante kurbiĝon en
la vojo ili vidis tuj antaŭ si kuriozan vidaĵon.
Malgranda knabino, radianta kaj bela, bonforma kiel
feino kaj grandioze vestita, dancadis gracie en la mezo
de la soleca vojo, ĉirkaŭturniĝante malrapide tien kaj
reen, kun la delikataj piedoj scintilantaj tre vigle. Ŝi estis
vestita per pendantaj lanugaj roboj el mola ŝtofo kiu
memorigis Doroteon pri teksitaj araneaĵoj, kvankam ĝi
estis kolorita per mildaj koloraĵoj violaj, rozaj, topazaj,
olivaj, lazuraj, kaj blankaj, kunmikisaj tre harmonie laŭ
strioj kiuj mole fandiĝis unu en la alian. Ŝia hararo estis
kia ŝpinita oro kaj flosis ĉirkaŭ ŝi nube, neniu haro estis
ligita aŭ apartigita per pinglo aŭ ornamaĵo aŭ rubando.
Plenaj de miro kaj admiro niaj amikoj proksimiĝis
kaj staris rigardante tiun fascinan dancon. La knabino
ne estis pli alta ol Doroteo, kvankam ŝi estis malpli
dika; nek ŝi aspektis pli aĝa ol nia malgranda heroino.
Subite ŝi paŭzis kaj ĉesis danci, kvazaŭ unuafoje
rimarkante la ĉeeston de nekonatoj. Dum ŝi frontis
ilin, timida kiel timigita cervido, starante sur unu
piedo kvazaŭ preta tuj forflugi, Doroteon mirigis vidi
larmojn flui el ŝiaj violaj okuloj kaj ruliĝi sur ŝiaj belaj
rozkoloraj vangoj. Ke la delikata knabino samtempe
dancas kaj ploras vere surprizis; do Dorteo demandis
per milda, simpatiplena voĉo:
60
!(images/000067.png)
POLIKROMO—LA FILINO DE LA ĈIELARKO
La Vojo al Oz
“Ĉu vi estas malfeliĉa, knabineto?”
“Tre!” estis la respondo; “mi estas perdita.”
“Nu, ankaŭ ni,” diris Doroteo, ridetante; “sed ni ne
ploras pro tio.”
“Ĉu? Kial ne?”
“Ĉar mi jam antaŭe perdiĝis, sed mi ĉiam
retroviĝis,” respondis Doroteo, simple.
“Sed mi neniam antaŭe perdiĝis,” murmuris la
delikata knabino, “kaj mi maltrankvilas kaj timas.”
“Vi dancadis,” komentis Doroteo, per perpleksa
voĉtono.
“Ho, tio nur estis por varmigi min,” klarigis la knabino
rapide. “Ne ĉar mi estis feliĉa aŭ gaja, mi certigas al vi.”
Doroteo rigardis ŝin atente. Ŝia gaza fluanta robo
eble ne estis tre varma, sed la vetero tute ne estis
malvarma, efektive estis iom milde kaj varmete, kiel
dum printempa tago.
“Kiu vi estas, kara?” ŝi demandis, milde.
“Mi estas Polikromo,” estis la respondo.
“Poli kiu?”
“Polikromo. Mi estas la Filino de la Ĉielarko.”
“Ho!” diris Doroteo, anhelante; “mi ne sciis ke la
Ĉielarko havas infanojn. Sed mi devus scii, eĉ antaŭ
ol vi parolis. Vi vere ne povus esti io alia.”
“Kial ne?” demandis Polikromo, kvazaŭ surprizita.
62
!(images/000078.png)
La Filino de la Ĉielarko
“Ĉar vi estas tiel bela kaj dolĉa.”
La knabineto ridetis tra siaj larmoj, venis al
Doroteo kaj metis siajn maldikajn fingrojn en la dikan
manon de la knabino el Kansas.
“Vi estos mia amiko—ĉu ne?” ŝi diris, petege.
“Kompreneble.”
“Kaj kiel vi nomiĝas?”
“Mi estas Doroteo; kaj ĉi tiu estas mia amiko
Vilulo, kiu posedas la Amo-Magneton; kaj ĉi tiu estas
Buton-Brilo—sed vi ne vidas lin kia li efektive estas
ĉar la Vulporeĝo senzorge ŝanĝis lian kapon en vulpan
kapon. Sed la reala Buton-Brilo estas belaspekta, kaj
mi esperas iam reŝanĝigi lin al lia natura formo.”
63
La Vojo al Oz
La Filino de la Ĉielarko kapjesis gaje, ĉar ŝi ne plu
timis siajn novajn kunulojn.
“Sed kiu estas tiu?” ŝi demandis, indikante Toton,
kiu sidis antaŭ ŝi svingante sian voston plej amikeme
kaj admirante la belan knabinon per siaj brilaj okuloj.
“Ĉu ankaŭ tiu estas sorĉita persono?”
“Ho ne, Poli—mi rajtas nomi vin Poli, ĉu ne? Via
plena nomo estas ege malfacila.”
“Nomu min Poli se vi deziras, Doroteo.”
“Nu, Poli, Toto estas nur hundo; sed li havas pli
da prudento ol Buton-Brilo, efektive; kaj mi multe
amas lin.”
“Ankaŭ mi,” diris Polikromo, klinante sin gracie por
karesi la kapon de Toto.
“Sed kiel la Filino de la Ĉielarko venis sur ĉi tiun
vojon kaj perdiĝis?” demandis la vilulo, kiu
aŭskultadis mirante ĉion.
“Nu, mia patro etendis sian ĉielarkon ĉi tien hodiaŭ
matene, tiel ke unu ĝia fino tuŝis ĉi tiun vojon,” estis la
respondo; “kaj mi dancadis sur la belaj radioj, kion mi
amas, kaj mi tute ne rimarkis ke mi tro transiras la
kurbiĝon en la cirklo. Subite mi ekglitis, kaj mi glitis pli
kaj pli rapide ĝis fine mi falis sur la teron, ĉe la
ekstremo. Ĝuste tiam mia patro relevis la ĉielarkon, tute
sen rimarki min, kaj kvankam mi penis preni ĝian
64
!(images/000076.png)
La Filino de la Ĉielarko
finon kaj teni ĝin firme, ĝi plene degelis kaj mi trovis
min sola kaj senhelpa sur la malvarma malmola tero!”
“Ne ŝajnas malvarme al mi, Poli,” diris Doroteo;
“sed eble vi ne estas varme vestita.”
“Mi tiel kutimiĝis loĝi apud la suno,” respondis la
Filino de la Ĉielarko, “ke unue mi timis frostiĝi ĉi tie.
Sed mia danco iomete varmigis min, kaj nun mi
demandas al mi kiel mi iam povos reiri hejmen.”
“Ĉu via patro ne sentos vian foreston kaj serĉos vin,
kaj mallevos novan ĉielarkon por vi?”
“Eble jes; sed li estas tre okupata ĝuste nun ĉar
pluvas en tiom da partoj de la mondo dum ĉi tiu
65
La Vojo al Oz
sezono, kaj li devas meti sian ĉielarkon tre multloke.
Kion vi konsilas al mi, Doroteo?”
“Venu kun ni,” estis la respondo. “Mi penos trovi
la vojon al la Smeralda Urbo, kiu estas en la fea
Lando Oz. La Smeraldan Urbon regas amikino mia,
la Princino Ozma, kaj se ni sukcesos atingi tien mi
certas ke ŝi scipovos resendi vin al via patro.”
“Ĉu vi vere kredas tion?” demandis Polikromo,
maltrankvile.
“Mi estas tre certa.”
“Do mi iros kun vi,” diris la knabineto; “ĉar
marŝado varmigos min, kaj paĉjo povos trovi min en
unu parto de la mondo tiel facile kiel en alia loko—se
li havos sufiĉan tempon por serĉi min.”
“Do venu,” diris la vilulo, gaje; kaj ili rekomencis
marŝi. Poli marŝis apud Doroteo post nelonge, tenante
manon de sia nova amikino kvazaŭ timante delasi ĝin;
sed ŝia naturo ŝajnis leĝera kaj flugema kiel ŝia lanuga
robo, ĉar subite ŝi ekkuris antaŭen kaj ĉirkaŭturnadis
sin laŭ kapturna danco. Poste ŝi repaŝis al ili kun
scintilantaj okuloj kaj ridetantaj vangoj, regajninte sian
kutiman feliĉan humoron kaj forgesinte ĉian
maltrankvilon pri sia perdiĝo.
Ili trovis ŝin ĉarma kunulo, kaj ŝiaj dancado kaj
ridado—ĉar kelkfoje ŝi ridis kiel la sonado de arĝenta
sonorilo—multe gajigis ilian veturon kaj kontentigis ilin.
66
!(images/000084.png)
KIAM venis la tagmezo ili malfermis la lunĉokorbon
de la Vulporeĝo, kaj trovis belan rostitan meleagron
kun oksikoka saŭco kaj kelkaj pan-kun-butero-
tranĉaĵoj. Dum ili sidis sur la herbo apud la vojo la
vilulo distranĉis la meleagron per sia poŝtranĉilo kaj
disdonis tranĉaĵojn.
“Ĉu vi ne havas rosgutojn, aŭ nebulkukojn, aŭ
nubopanetojn?” demandis Polikromo, sopire.
“Kompreneble tion ni ne havas,” respondis
Doroteo. “Ni manĝas solidaĵojn, ĉi tie sur la tero. Sed
estas botelo da malvarma teo. Provu iom, bonvolu.”
La Filino de la Ĉielarko rigardis Buton-Brilon vori
67
La Vojo al Oz
unu kruron de la meleagro.
“Ĉu bona?” ŝi demandis.
Li kapjesis.
“Ĉu vi kredas ke mi rajtas manĝi ĝin?”
“Ne ĉi tiun,” diris Buton-Brilo.
“Sed alian pecon?”
“Ne scias,” li respondis.
“Nu, mi provos, ĉar mi multe malsatas,” ŝi decidis,
kaj ŝi prenis maldikan tranĉaĵon de la blanka brusto
de meleagro kiun tranĉis por ŝi la vilulo, ankaŭ iom
da pano-kun-butero. Kiam ŝi gustumis ĝin Polikromo
opiniis la meleagron bongusta—eĉ pli ol la
nebulokukoj; sed iometo satigis ŝin kaj ŝi kompletigis
la manĝon per malgranda suĉo da malvarma teo.
“Proksimume kiom manĝus muŝo,” diris Doroteo,
kiu mem multe manĝadis. “Sed mi konas kelkajn
personojn en Oz kiuj tute nenion manĝas.”
“Kiuj estas?” demandis la vilulo.
“Unu estas birdotimigilo plenigita per pajlo, kaj la
alia estas hakisto el stano. Ili ne havas apetitojn en si,
komprenu; do ili tute neniam manĝas.”
“Ĉu ili vivas?” demandis la vilulo.
“Ho jes,” respondis Doroteo; “kaj ankaŭ ili estas tre
lertaj kaj afablaj. Se ni atingos Ozon mi konigos ilin al vi.”
“Ĉu vi vere anticipas atingi Ozon?” demandis la
68
!(images/000100.png)
POLI SUĈIS IOM DA MALVARMA TEO
La Vojo al Oz
vilulo, trinkante iom da malvarma teo.
“Mi ne scias ĝuste kion ’ticipi,” respondis la infano,
serioze; “sed mi rimarkis ke se hazarde mi perdiĝas
mi preskaŭ neeviteble atingas la Landon Oz fine, iel
ajn; do eble mi atingos ĝin ĉifoje. Sed mi ne povas
promesi, sciu; mi nur povas ’tendi kaj trovi.”
“Ĉu la Birdotimigilo timigos min?” demandis
Buton-Brilo.
“Ne; ĉar vi ne ’stas birdo,” ŝi respondis. “Li havas
la plej belan rideton iam viditan—sed ĝi estas pentrita
kaj li ne respondecas pri ĝi.”
Ĉar la lunĉo nun jam finiĝis ili rekomencis sian
veturon, la vilulo, Doroteo kaj Buton-Brilo marŝis
solene flank’-al-flanke, kaj la Filino de la Ĉielarko
dancis gaje antaŭ ili.
Kelkfoje ŝi ekkuris laŭ la vojo tiel rapide ke ŝi
preskaŭ eliris ilian vidpovon, poste ŝi revenis same
rapide por saluti ilin per sia arĝenta rido. Sed foje ŝi
revenis pli konvene, kaj diris:
“Estas urbo ne tre for.”
“Mi ’ticipis tion,” respondis Doroteo; “ĉar la
vulpohomoj avertis nin ke tio estas sur ĉi tiu vojo. Ĝi
estas plena de iaj stultaj bestoj, sed ni nepre ne timu
ilin ĉar ili ne damaĝos nin.”
“Bone,” diris Buton-Brilo; sed Polikromo ne sciis
70
La Urbo de Bestoj
ĉu aŭ ne estas bone.
“Ĝi estas granda urbo,” ŝi diris, “kaj la vojo rekte
trairas ĝin.”
“Ne maltrankvilu,” diris la vilulo; “dum mi portos la
Amo-Magneton ĉiu vivanto amos min, kaj estu certa ke
mi ne permesos ke oni damaĝu iun ajn mian amikon.”
Tio konsolis ilin iomete, kaj ili ekplumarŝis. Baldaŭ
ili atingis atentigon kiu tekstis:
“UNU KILOMETRO AL AZENIO.”
“Ho,” diris la vilulo, “se ili estas azenoj ni tute ne
bezonas timi.”
“Eble ili piedbatos,” diris Doroteo, dubeme.
“Do ni tranĉos kelkajn vergojn kaj bonkondutigos
ilin,” li respondis. Ĉe la unua arbo li tranĉis por si
longan, maldikan vergon el unu el la branĉoj, kaj
malpli longajn vergojn por la aliaj.
“Ne timu ordonadi al la bestoj,” li diris; “ili
kutimas tion.”
Post nelonge la vojo kondukis ilin al la pordoj de
la urbo. Estis alta muro tute ĉirkaŭ ĝi, kiu estis
blankigita, kaj la pordo tuj antaŭ niaj veturantoj estis
nur aperturo en la muro, sen bariloj. Neniuj turoj nek
spajroj nek kupoloj videblis super la urbo, nek estis
videbla iu ajn vivanto kiam niaj amikoj proksimiĝis.
71
!(images/000106.png)
La Vojo al Oz
Subite, kiam ili estis tuj aŭdace enirontaj tra la
aperturo, eksonis akra bruo de sono kiu ŝvelis kaj eĥis
ĉiuflanke, ĝis ilin preskaŭ surdigis la bruaĉo kaj ili devis
meti fingrojn en siajn orelojn por forteni la bruon.
Estis kia la bruego de multaj kanonoj, tamen ne
videblis kanonkugloj aŭ aliaj pafaĵoj; estis kia la bruego
de forta tondro, sed neniu nubo estis en la ĉielo; estis kia
la bruo de sennombraj ondoj rompiĝantaj sur severan
marbordon, sed estis nek maro nek alia akvo proksime.
Ili hezitis antaŭeniri; sed, ĉar la bruo ne damaĝis,
ili eniris tra la blankigitan muron kaj rapide trovis la
kaŭzon de la tumulto. Interne pendis multaj platoj el
72
La Urbo de Bestoj
stano aŭ maldika fero, kaj kontraŭ tiujn metalajn
platojn vico de azenoj bategis per siaj kalkanoj, farante
mortigajn piedbatojn.
La vilulo kuris al la plej proksima azeno kaj forte
frapis la beston per sia vergo.
“Ĉesigu la bruon!” li kriis; kaj la azeno ĉesis piedbati
la metalan platon kaj turnis sian kapon por surprizite
rigardi la vilulon. Li vergis la apudan azenon, kaj ĉesigis
lin, kaj poste la apudan, tiel ke iom post iom la sono de
kalkanbatoj ĉesis kaj la terura bruaĉo ĉesis. La azenoj
staris grupe kaj rigardis la fremdulojn time kaj treme.
“Pro kio vi faras tiun bruaĉon?” demandis la vilulo,
severe.
“Ni fortimigis la vulpojn,” diris unu el al azenoj,
humile. “Kutime ili forkuras sufiĉe rapide kiam ili
aŭdas la bruon, kiu timigas ilin.”
“Ne estas vulpoj ĉi tie,” diris la vilulo.
“Pardonu sed mi malakordas pri tio. Ja estas unu,”
respondis la azeno, sidante rekte sur siaj koksoj kaj
gestante per piedo al Buton-Brilo. “Ni vidis lin venanta
kaj kredis ke la tuta vulpa armeo marŝas por ataki nin.”
“Buton-Brilo ne estas vulpo,” klarigis la vilulo. “Li
nur havas vulpan kapon provizore, ĝis li povos reakiri
sian propran kapon.”
“Ho, mi komprenas,” komentis la azeno, svingante
73
La Vojo al Oz
sian maldekstran orelon kontemple. “Mi bedaŭras ke ni
tiel eraris, kaj ni tiom laboris kaj maltrankvilis pro nenio.”
Jam la aliaj azenoj sidadis rekte kaj ekzamenis la
fremdulojn per grandaj vitrecaj okuloj. Ili ja estis
kurioza bildo; ĉar ili surhavis larĝajn blankajn
kolumojn ĉirkaŭ siaj koloj kaj la kolumoj havis multajn
kavetojn kaj pintojn. La virazenoj surportis altajn
pintajn ĉapojn inter siaj grandaj oreloj, kaj la azeninoj
surportis sunkufojn en kies suproj estis truoj tra kiujn
la oreloj etendiĝis. Sed ili havis nenian alian veston ol
sian harkovritan haŭton, kvankam multaj portis orajn
kaj arĝentajn ornamaĵojn sur siaj antaŭaj pojnoj kaj
striojn el diversaj metaloj sur siaj malantaŭaj maleoloj.
Piedbatante ili apogis sin per siaj antaŭaj kruroj, sed
nun ili ĉiuj staris aŭ sidis rekte sur siaj malantaŭaj
kruroj kaj uzis la antaŭajn kiel brakojn. Havante nek
fingrojn nek manojn la bestoj estis iom mallertaj, kiel
vi povus supozi; sed Doroteon surprizis vidi kiom ili
povas fari per siaj rigidaj pezaj piedoj.
Kelkaj el la azenoj estis blankaj, kelkaj estis brunaj,
aŭ grizaj, aŭ nigraj, aŭ makulaj; sed ilia hararo estis
glata kaj brila kaj iliaj larĝaj kolumoj kaj ĉapoj
bonaspektigis ilin, kvankam iomete komike.
“Jen bela maniero bonvenigi vizitantojn, ĉu?”
komentis la vilulo, per riproĉa tono.
74
!(images/000050.png)
La Urbo de Bestoj
“Ho, ni ne intencis malĝentili,” respondis griza
azeno kiu antaŭe ne parolis. “Sed ni ne atendis vin,
nek vi ensendis viajn vizitkartojn kiel konvenas.”
“Estas iom da vero en tiu deklaro,” agnoskis la
vilulo; “sed, ĉar vi nun informiĝis ke ni estas gravaj
kaj distingitaj veturantoj, sendube vi taŭge pritraktos
nin.”
Tiuj grandaj vortoj plaĉegis al la azenoj, kaj ili
riverencis antaŭ la vilulo tre respektoplene. Diris la
grizulo:
“Vi gvidiĝos al lia granda kaj glora Majesteca Moŝto
Reĝo Bat-Iai, kiu salutos vin konvene al viaj altaj
pozicioj.”
La Vojo al Oz
“Tute prave,” respondis Doroteo. “Gvidu nin al iu
kiu ion scias.”
“Ho, ni ĉiuj scias ion, mia infano, alie ni ne estus
azenoj,” asertis la grizulo, digne. “La vorto ‘azeno’
signifas ‘lerta,’ sciu.”
“Mi ne sciis tion,” ŝi respondis. “Mi kredis ke ĝi
signifas ‘stulta’.”
“ Tu t e n e , m i a i n f a n o . S e v i s e r ĉ o s e n l a Enciklopedio Azenida vi trovos ke mi pravas. Sed venu;
mi mem gvidos vin al nia grandioza, ekzaltita, kaj plej
intelekta reganto.”
Ĉiuj azenoj amas grandajn vortojn, do ne mirigas
ke la grizulo uzis tiom da ili.
76
!(images/000116.png)
ILI trovis ke la domoj de la urbo estas ĉiuj malaltaj
kaj kvadrataj kaj konstruitaj el brikoj, bele blankigitaj
interne kaj ekstere. La domoj ne estis en vicoj, por
formi regulajn stratojn, sed dismetitaj laŭhazarde tiel
ke fremdulo malfacile trovis sian vojon.
“Stultuloj devas havi stratojn kaj numeroportantajn
domojn en siaj urboj, por gvidi ilin kien ili iras,”
komentis la griza azeno, marŝante antaŭ la vizitantoj
sur siaj malantaŭaj kruroj, nelerte kaj komike; “sed
lertaj azenoj scias disiradi sen tiaj absurdaj signoj.
Krome, miksita urbo estas multe pli bela ol urbo kun
rektaj stratoj.”
77
La Vojo al Oz
Doroteo malkonsentis pri tio, sed ŝi diris nenion
por kontraŭdiri ĝin. Baldaŭ ŝi vidis afiŝon sur domo
kiu tekstis: “Damo de Troomp, Hufologo,” kaj ŝi
demandis al sia gvidisto:
“Bonvolu diri, kio estas ‘hufologo’?”
“Persono kiu aŭguras surbaze de oniaj hufoj,”
respondis la griza azeno.
“Ho, mi komprenas,” diris la knabineto. “Vi estas
tre civilizitaj ĉi tie.”
“Azenio,” li respondis, “estas la centro de la plej alta
civilizacio en la mondo.”
Ili atingis domon kie du junaj azenoj blankigadis la
muron, kaj Doroteo haltis dum momento por rigardi
ilin. Ili mergis la finojn de siaj vostoj, kiuj estis tre similaj
al farbobrosoj, en sitelon da blankigaĵo, malantaŭeniris
al la domo, kaj svingis siajn vostojn dekstren kaj
maldekstren ĝis la blankigaĵo frotiĝis sur la muron, poste
ili remergis la komikajn brosojn kaj ripetis la agon.
“Sendube estas ĝuige,” diris Buton-Brilo.
“Ne; estas laboro,” respondis la maljuna azeno;
“sed ni devigas ke niaj junuloj blankfarbigadu, por ke
ili ne petoladu.”
“Ĉu ili ne studas en lernejo?” demandis Doroteo.
“Ĉiuj azenoj naskiĝas saĝaj,” estis la respondo, “do
ni bezonas nenian lernejon escepte de spertado. Libroj
78
!(images/000079.png)
La Transformiĝo de la Vilulo
konvenas nur al nesciuloj, kiuj devas lerni de aliaj
personoj.”
“Alivorte, ju pli stulta oni estas, des pli oni opinias
sin sciplena,” komentis la vilulo. La griza azeno ne
atentis tiun parolon ĉar li ĵus haltis antaŭ domo super
kies pordejo estis pentrita paro da hufoj, kun
azenvosto inter si kaj krudaj krono kaj sceptro super
si.
“Mi trovos ĉu lia glora Majesteca Moŝto Reĝo Bat-
Iai estas ĉehejme,” diris li. Li levis sian kapon kaj
vokis “I-aj! i-aj! i-aj!” trifoje, per ŝoka voĉo, turnante
sin kaj batante per siaj kalkanoj la panelon de la
79
La Vojo al Oz
pordo. Dum kelka tempo ne estis respondo; poste la
pordo malfermiĝis sufiĉe por ke azenkapo eletendiĝu
kaj rigardu ilin.
Ĝi estis blanka kapo, kun grandaj, teruraj oreloj kaj
rondaj, seriozaj okuloj.
“Ĉu la vulpoj jam foriris?” ĝi demandis, per trema
voĉo.
“Ili ne venis, via plej mireginda Moŝto,” respondis
la grizulo. “La novevenintoj montriĝas distingitaj
veturistoj.”
“Ho,” diris la Reĝo, per trankviligita voĉtono. “Ili
envenu.”
Li larĝe malfermis la pordon, kaj la grupo marŝis en
grandan ĉambron, kiu, laŭ la takso de Doroteo, aspektis
tute malsimila al palaco de reĝo. Estis matoj el plektitaj
herboj sur la planko, kaj la loko estis pura kaj neta; sed
lia Moŝto tute ne havis aliajn meblojn—eble ĉar li ne
bezonis ilin. Li kaŭris en la centro de la ĉambro kaj
malgranda bruna azeno kuris venigi grandan oran
kronon kiun ĝi metis sur la kapon de la monarko, kaj
oran sceptron kun juvelita globeto ĉe sia fino, kiun la
Reĝo tenis inter siaj antaŭaj hufoj dum li rekte sidis.
“Nu, do,” diris lia Moŝto, svingante siajn longajn
orelojn leĝere tien kaj reen, “diru al mi kial vi estas
ĉi tie, kaj kion vi anticipas ke mi faros por vi.” Li
80
!(images/000121.png)
La Transformiĝo de la Vilulo
okulumis Buton-Brilon iom akre, kvazaŭ timante la
kuriozan kapon de la knabeto, kvankam la vilulo
entreprenis respondi.
“Plej nobla kaj supera reganto de Azenio,” li diris,
klopodante ne ridi dum la solena Reĝo rigardas lin,
“ni estas fremduloj veturantaj tra vian regnon, kaj ni
eniris vian grandiozan urbon ĉar la vojo kondukas tra
ĝin, kaj ne eblas ĉirkaŭiri. Ni nur deziras omaĝi al via
Moŝto—la plej lerta reĝo en la tuta mondo, mi estas
certa—kaj poste daŭrigi nian veturon.”
Tiu ĝentila parolo multe plaĉis al la Reĝo: efektive,
ĝi tiom plaĉis al li ke ĝi montriĝis misfortuna parolo
81
La Vojo al Oz
por la vilulo. Eble ankaŭ la Amo-Magneto kaj ne nur
la flatado helpis lin gajni la amon de lia Moŝto, sed
negrave kiel estis, la blanka azeno afable rigardis la
parolinton kaj diris:
“Nur azeno devus uzi tiel belajn, grandajn vortojn,
kaj vi estas tro saĝa kaj admirinda ĉiumaniere por esti
nur homo. Ankaŭ mi sentas ke mi amas vin kiom
mian propran favoratan popolon, do mi donos al vi la
plej grandan donacon kiun mi povas—azenkapon.”
Parolante li svingis sian juvelitan sceptron.
Kvankam la vilulo kriis kaj penis malantaŭensalti por
eskapi, montriĝis vane. Subite lia propra kapo estis for
kaj azena kapo ekaperis anstataŭ ĝi—bruna, vila kapo
tiom absurda kaj ridiga ke Doroteo kaj Poli ambaŭ
ekridis, kaj eĉ la vulpa vizaĝo de Buton-Brilo ridetis.
“Jadi! jadi!” kriis la vilulo, palpante sian vilan novan
kapon kaj siajn longajn orelojn. “Kia misfortuno—kia
granda misfortuno! Redonu al mi mian propran kapon,
stulta reĝo—se eĉ iomete vi min amas!”
“Ĉu ĝi ne plaĉas al vi?” demandis la Reĝo, surprizite.
“I-aj! Mi abomenas ĝin! Forprenu ĝin—rapide!”
diris la vilulo.
“Sed mi ne povas fari tion,” estis la respondo. “Mia
magio funkcias nur unudirekte. Mi povas fari sed mi
ne povas malfari. Vi devos trovi la Vero-Lageton kaj
82
!(images/000104.png)
REĜO BAT-IAI SORĈAS LA VILULON
La Vojo al Oz
bani vin per ĝia akvo, por reakiri vian propran kapon.
Sed mi konsilas ke vi ne faru tion. Ĉi tiu kapo estas
multe pli bela ol la antaŭa.”
“Gustoj diversas,” diris Doroteo.
“Kie estas la Vero-Lageto?” demandis la vilulo,
fervore.
“Ie en la Lando Oz; sed ĝuste la precizan lokon
mi ne scias,” estis la respondo.
“Ne maltrankvilu, Vilulo,” diris Doroteo, ridetante
ĉar ŝia amiko svingadis siajn novajn orelojn tre
komike. “Se la Vero-Lageto estas en Oz ni nepre
trovos ĝin kiam ni iros tien.”
“Ho! Ĉu vi iros al la Lando Oz?” demandis Reĝo
Bat-Iai.
“Mi ne scias,” ŝi respondis; “sed ni informiĝis ke ni
estas pli proksimaj al la Lando Oz ol al Kansas, kaj
se estas tiel do la plej rapida maniero por ke mi
hejmeniru estas trovi Ozman.”
“Ia-ia! Ĉu vi konas la potencan Princinon Ozman?”
demandis la Reĝo, per tono kaj surprizita kaj fervora.
“Kompreneble; ŝi estas mia amiko,” diris Doroteo.
“Do eble vi komplezos min,” daŭrigis la blanka
azeno, multe ekscitite.
“Kiel?” ŝi demandis.
“Eble vi povos akiri por mi inviton al la naskiĝtaga
84
La Transformiĝo de la Vilulo
festo de Princino Ozma, kiu estos la plej grandioza reĝa
festo iam okazinta en Felando. Mi volegas parto-preni.”
“Iaj-iaj! Vi meritas punon, ne premion, doninte al
mi ĉi tiun kapaĉon,” diris la vilulo, malfeliĉe.
“Bonvolu ne tiel ofte diri ‘iaj-iaj’,” Polikromo petegis
lin; “tio sendas fridan malvarmon sur mian dorson.”
“Sed mi ne povas ne diri tion, kara; mia azenkapo
volas iai daŭre,” li respondis. “Ĉu via vulpa kapo ne
volas boji ĉiuminute?” li demandis al Buton-Brilo.
“Ne scias,” diris la knabo, ankoraŭ gapante la
orelojn de la vilulo. Ili ŝajne multe interesis lin, kaj la
vido ankaŭ forgesigis al li lian propran vulpan kapon,
kaj tio estis komfortiga.
“Kion vi opinias, Poli? ĉu mi promesu al la azenreĝo
inviton al la festo de Ozma?” demandis Doroteo al la
Filino de la Ĉielarko, kiu flirtadis ĉirkaŭ la ĉambro
kvazaŭ sunbrilero ĉar ŝi neniam povis resti kvieta.
“Agu laŭdezire, kara,” respondis Polikromo. “Eble
li helpos distri la gastojn de la Princino.”
“Do, se vi donos al ni iom da vespermanĝo kaj
lokon dormi ĉinokte, kaj lasos nin rekomenci nian
veturon frue morgaŭ matene,” diris Doroteo al la
Reĝo, “mi petos al Ozma ke ŝi invitu vin—se efektive
mi sukcesos atingi Ozon.”
“Bone! Iaj-iaj! Bonege!” kriis Bat-Iai, multe plaĉite.
85
!(images/000068.png)
La Vojo al Oz
“Vi ĉiuj bonege manĝos kaj dormos. Kian manĝaĵon
vi preferas, brankaĉon aŭ maturan avenon enŝelan?”
“Nek tiun nek tiun,” respondis Doroteo, haste.
“Eble simplan fojnon, aŭ iom da dolĉa gresosuko
pli plaĉos al vi,” sugestis Bat-Iai, pripenseme.
“Ĉu nur tion vi proponas?” demandis la knabino.
“Kion pli vi deziras?”
“Nu, sciu, ni ne estas azenoj,” ŝi klarigis, “tial ni
kutimas al aliaj manĝaĵoj. La vulpoj donis al ni belan
vespermanĝon en Vulpio.”
“ N i b o n v e n i g u s k e l k a j n r o s g u t o j n k a j
nebulkukojn,” diris Polikromo.
“Mi preferus pomojn kaj ŝinkosandviĉon,” deklaris
86
La Transformiĝo de la Vilulo
la vilulo; “ĉar kvankam mi havas azenkapon mi
ankoraŭ havas propran stomakon.”
“Mi volas torton,” diris Buton-Brilo.
“Mi kredas ke bifsteko kaj ĉokolada tavolkuko estus
plej bongustaj,” diris Doroteo.
“Iaj-iaj! Ĉu vere!” kriis la Reĝo. “Ŝajnas ke ĉiu el
vi volas malsaman manĝaĵon. Kiom kuriozaj estas la
vivantoj, escepte de la azenoj!”
“Kaj azenoj kia vi estas la plej kuriozaj!” ridis
Polikromo.
“Nu,” decidis la Reĝo, “mi supozas ke mia Magia
Sceptro produktos kion vi avidas; se mankas al vi bona
gusto, ne kulpas mi.”
Dirinte tion li gestis per sia sceptro kun la juvelita
globeto, kaj antaŭ ili tuj ekaperis tetablo, sur kiu estis
tuko kaj belaj teleroj, kaj sur la tablo estis precize tio
kion ili petis. La bifsteko de Doroteo estis fume
varmega, kaj la pomoj de la vilulo estis dikaj kaj
rozvangaj. La Reĝo ne pensis provizi seĝojn, do ili ĉiuj
staris sialoke ĉirkaŭ la tablo kaj multapetite manĝis,
ĉar ili malsatis. La Filino de la Ĉielarko trovis tri etajn
rosgutojn sur kristala telero, kaj Buton-Brilo grandan
pecon da pomtorto, kiun li avide manĝis.
Poste la Reĝo alvokis la brunan azenon, kiu estis
lia preferata servisto, kaj ordonis ke ĝi gvidu liajn
87
!(images/000059.png)
La Vojo al Oz
gastojn al la vaka domo kie ili tranoktos. Ĝi havis nur
unu ĉambron kaj neniom da mebloj escepte de litoj el
pura pajlo kaj kelkajn matojn el plektitaj herboj; sed
niaj veturantoj kontentis pro tiuj simplaĵoj ĉar ili
komprenis ke la Azenreĝo havas nenion pli bonan por
doni al ili. Tuj kiam mallumiĝis ili kuŝiĝis sur la matoj
kaj dormis komforte ĝis la mateno.
Je la tagiĝo estis terura bruo tra la tuta urbo. Ĉiu
azeno en la loko iais. Kiam li aŭdis tion la vilulo
vekiĝis kaj vokis “Iaj-iaj!” kiel eble plej laŭte.
“Ĉesigu tion!” diris Buton-Brilo per kolera voĉo.
Kaj Doroteo kaj Poli rigardis la vilulon riproĉe.
88
La Transformiĝo de la Vilulo
“Mi ne povis ne iai, karaj,” li diris, kvazaŭ
hontante; “sed mi penos ne rekrii.”
Kompreneble ili pardonis lin, ĉar li ankoraŭ havis
la Amo-Magneton en sia poŝo kaj tial ili devis ami lin
kiel eble plej forte.
Ili ne revidis la Reĝon, sed Bat-Iai memoris ilin;
ĉar tablo ekaperis en ilia ĉambro kun la samaj
manĝaĵoj kiel la pasintan nokton.
“Ne volas torton por mat’manĝo,” diris Buton-Brilo.
“Mi donos al vi iom da bifsteko,” proponis Doroteo,
“estas sufiĉe por ĉiuj.”
Tio pli plaĉis al la knabo, sed la vilulo diris ke li
kontentas pri siaj pomoj kaj sandviĉoj, kvankam li
finis la manĝon manĝante la torton de Buton-Brilo.
Poli preferis siajn rosgutojn kaj nebulkukojn pli ol
ĉian alian manĝaĵon, do ili ĉiuj ĝuis bonegan
matenmanĝon. Toto manĝis la erojn restintajn el la
bifsteko, kaj staris bele sur siaj malantaŭaj kruroj dum
Doroteo manĝigis lin per ili.
La matenmanĝo finiĝis, ili trapasis la vilaĝon al la
flanko kontraŭ tiu tra kiun ili eniris, la bruna servista
azeno gvidis ilin tra la labirinto da disaj domoj. Ili
revidis la vojon, kiu kondukas tre distancen en la
preteran nekonatan landon.
“Reĝo Bat-Iai diras ke vi nepre ne forgesu lian
89
!(images/000015.png)
La Vojo al Oz
inviton,” diris la bruna azeno, dum ili tranpasis la
aperturon en la muro.
“Mi ne forgesos,” promesis Doroteo.
Eble neniu iam vidis pli strange diversspecan
grupon ol tiu kiu nun marŝadis laŭ la vojo, tra belaj
verdaj kampoj kaj preter arojn da plumecaj piprarboj
kaj odororiĉa mimozo. Polikromo, kies belaj gazaj
roboj flosis ĉirkaŭ ŝi kiel ĉielarka nubo, iris la unua,
dancante tien kaj reen kaj ekirante jen por pluki
sovaĝfloron aŭ jen por rigardi skarabon rampi trans la
vojon. Toto kursekvis ŝin kelkfoje, bojante ĝoje
tutdume, sed rapide reserioziĝante kaj denove sekvante
la kalkanojn de Doroteo. La malgranda knabino el
Kansas marŝis tenante firme manon de Buton-Brilo,
kaj la knabeto kun sia vulpa kapo kovrita per la
90
La Transformiĝo de la Vilulo
marista ĉapelo strange aspektis. Plej stranga, eble, estis
la vilulo, kun sia vila azenkapo, kiu postsekvis kun siaj
manoj metitaj profunden en siajn grandajn poŝojn.
Neniu el la grupo vere estis malfeliĉa. Ĉiuj vagis
en nekonata lando kaj suferis pli aŭ malpli da ĝeno
kaj malkomforto; sed ili komprenis ke ili spertas
feaventuron en felando, kaj ilin multe interesis trovi
kio poste okazos.
91
!(images/000011.png)
ĈIRKAŬ la mezo de la mateno ili komencis supreniri
longan monteton. Baldaŭ tiu monteto subite lasis
subiri en belan valon, kie la veturantoj vidis,
surprizate, malgrandan domon starantan apud la vojo.
Ĝi estis la unue vidata domo, kaj ili rapidis en la
valon por trovi kiu loĝas tie. Neniu estis videbla dum
ili proksimiĝis, sed kiam ili komencis apudiĝi al la
domo ili aŭdis strangajn sonojn veni el ĝi. Ili ne povis
unue distingi ilin, sed dum ili plilaŭtiĝis niaj amikoj
kredis aŭdi ian muzikon kian faras astma akordiono;
la muziko sonis al iliaj oreloj ĉi tiel:
92
La Muz’kulo
*Tidl-vidl-idl, um pom-pom! *
*Um, pom-pom! um, pom-pom! *
*Tidl-tidl-tidl, um pom-pom! *
*Um, pom-pom—pa! *
“Kio estas, bando aŭ buŝharmoniko?” demandis
Doroteo.
“Ne scias,” diris Buton-Brilo.
“Al mi sonas kiel trivita fonografo,” diris la vilulo,
levante siajn gigantajn orelojn por aŭskulti.
“Ho, ja ne povus esti fingrafo en Felando!” kriis
Doroteo.
“Estas iom bele, ĉu ne?” demandis Polikromo,
provante danci laŭ la sonoj.
*Tidl-vidl-idl, um pom-pom! *
*Um pom-pom; um pom-pom! *
sonis al iliaj oreloj la muziko, ĉiam pli klare dum ili
proksimiĝadis al la domo. Baldaŭ ili vidis malgrandan
dikulon sidantan sur benko antaŭ la pordo. Li surhavis
ruĝan jakon ornamitan per pasamento, kiu atingis lian
talion, bluan veŝton, kaj blankan pantalonon sur kies
flankoj estis vertikalaj oraj strioj. Sur lia kalva kapo
staris malgranda, ronda, ruĝa ĉapo kiun fiksis kaŭĉuka
elasta bendo sub lia mentono. Lia vizaĝo estis ronda,
liaj okuloj fadbluaj, kaj sur siaj manoj li havis blankajn
93
!(images/000058.png)
La Vojo al Oz
katunajn gantojn. La viro sin apogis sur fortika orkapa
marŝbastono, klinante sin antaŭen por rigardi la aliron
de la vizitantoj.
Mirige, la muzikaj sonoj kiujn ili aŭdis ŝajnis veni el la
interno de la dikulo mem; ĉar li nek ludis instrumenton
nek estis videbla instrumento proksime al li.
Ili venis al li kaj staris en vico gapante lin, kaj li
regapis dum la kuriozaj sonoj plu venis el ili:
*Tidl-idl-idl, um pom-pom, *
*Um, pom-pom; um pom-pom! *
*Tidl-vidl-idl, um pom-pom! *
*Um, pom-pom—pa! *
94
La Muz’kulo
“Nu, li ja ‘stas vera muz’kulo!” diris Buton-Brilo.
“Kio estas muz’kulo?” demandis Doroteo.
“Li!” diris la knabo.
Aŭdinte tion la dikulo eksidis iomete pli rigide ol
antaŭe, kvazaŭ ricevinte komplimenton, kaj daŭris plu
la sonoj:
*Tidl-vidl-idl, um pom-pom, *
*Um pom-pom, um— *
“Ĉesu!” kriis la vilulo, fer vore. “Ĉesigu tiun
bruaĉon!”
La dikulo rigardis lin malfeliĉe kaj komencis sian
respondon. Kiam li parolis la muziko ŝanĝiĝis kaj la
vortoj ŝajnis kongrui kun la notoj. Li diris—pli ĝuste,
kantis:
*Vi ne aŭskultas bruaĉon, *
*Sed klarharmonian plaĉon. *
Sonas mia spir’
Orgenas mia dir’—
*Kaj basigas mian maĉon. *
“Nekredeble!” kriis Doroteo; “laŭ li lia spiro
muzikas.”
“Absurde,” deklaris la vilulo; sed nun la muziko
rekomenciĝis, kaj ĉiuj aŭskultis atente.
95
!(images/000003.png)
La Vojo al Oz
*La pulmojn plenigas kanoj. *
*Orgenojn sonigas manoj, *
Pulmojn sonigas spirbanoj
*Kan’-muzikon doni. *
*Por vivi mi devas spiri, *
*Muziki por povi iri; *
Mi multe bedaŭras diri
*“bonvolu pardoni!” *
“Povrulo,” diris Polikromo; “li ne kulpas. Kia
misfortuno!”
“Jes,” respondis la vilulo; “ni devas aŭdi la muzikon
nur nelonge, ĝis ni foriros de li; sed tiu kompatindulo
96
La Muz’kulo
devas aŭskulti sin dum sia tuta vivo, kaj tio sufiĉas por
frenezigi lin. Ĉu vi ne konsentas kun mi?”
“Ne scias,” diris Buton-Brilo. Toto diris “Vuf!” kaj
la aliaj ridis.
“Eble tial li loĝas tute sola,” sugestis Doroteo.
“Jes; se estus najbaroj ili eble volus damaĝi lin,”
respondis la vilulo.
Tutdume la malgranda dika muz’kulo spiradis la
notojn:
*Tidl-tidl-idl, um, pom-pom, *
kaj ili devis laŭte paroli por aŭdi unu la alian. La
vilulo diris:
“Kiu vi estas, sinjoro?”
La respondo venis en kantata formo:
*Mi estas Allegro da Capo, fama viro; *
*Ĉar alian tian vi ne trovos, pravas miro. *
*Iuj ludi volas, povas ne, *
*Ĉiutage penas, penas tre. *
*Muzikas mi denaske, enkonstruiĝis liro. *
“Ho, mi kredas ke li fieras pro tio,” kriis Doroteo, “kaj
ŝajnas al mi ke mi aŭdis jam malpli bonan muzikon.”
97
La Vojo al Oz
“Kie?” demandis Buton-Brilo.
“Mi forgesis. Sed S-ro Da Capo certe estas stranga
persono—ĉu ne?—kaj eble li estas la sola siaspeca
persono en la tuta mondo.”
Tiu laŭdo ŝajne plaĉis al la malgranda dika
muz’kulo, ĉar li ŝveligis sian bruston, aspektiĝis grava
kaj kantis tiel:
*Ne havas mi rubandon, *
*Sed bando ja mi estas! *
Ne svenas mi sed venas
*Por soni dum vi festas. *
*En ĉiu son’ nur pura ton’, *
*Kaj fuŝ’ neniam svarmas. *
*Diecaj estas la diesoj, *
*Kaj bemoloj molaj ĉarmas. *
“Mi ne plene komprenas tion,” diris Polikromo,
perplekse; “sed eble ĉar mi kutimas nur al la muziko
de la sferoj.”
“Kio estas tio?” demandis Buton-Brilo.
“Ho, Poli parolas pri la atmosfero kaj la hemisfero,
mi supozas,” klarigis Doroteo.
“Ho,” diris Buton-Brilo.
“Vuf!” diris Toto.
98
!(images/000005.png)
La Muz’kulo
Sed la muz’kulo ankoraŭ elspiradis sian konstantan
*Um, pom-pom; um, pom-pom— *
kaj tio ŝajne iritis la nervojn de la vilulo.
“Ĉesigu, bonvolu!” li kriis, kolere; “aŭ spiru flustre;
aŭ metu ligilon sur la nazon. Ion faru, nepre!”
Sed la dikulo, kun malĝoja mieno, kantis
respondon:
Muziko ja ĉarmas, sopire
*Kvietiĝas kolero, laŭdire. *
*Se vi sentas koleron, *
*Vi trovos la veron, *
*Ke tio ja pravas, admire. *
99
La Vojo al Oz
La vilulo ne povis ne ridi pro tio, kaj kiam li ridis
li plene larĝigis sian azenan buŝon. Diris Doroteo:
“Mi ne scias taksi lian poezion, sed ŝajne ĝi
kongruas kun la notoj, kaj nur tion oni rajtas postuli.”
“Mi amas ĝin,” diris Buton-Brilo, kiu gapegis la
muz’kulon, starante kun siaj malgrandaj kruroj larĝe
apartigitaj. Mirige al siaj kamaradoj, la knabo faris ĉi
tiun longan demandon:
“Se mi englutus harmonikon, kio mi estus?”
“Harmoniketo,” diris la vilulo. “Sed venu, karuloj;
mi opinias ke plej bone estos pluveturi antaŭ ol
Buton-Brilo englutos ion. Ni devas serĉi tiun Landon
Oz, sciu.”
Aŭdinte tiun parolon la muz’kulo kantis, rapide:
*Se al la Lando Oz vi iros, *
*Mi dankos se vi min kuntiros, *
Ĉar Ozma ja festos
Naskiĝdaton, kaj estos
*Feliĉa ke kanton ŝi akiros. *
“Dankon, sed ne,” diris Doroteo; “ni preferas veturi
solaj. Sed se mi renkontos Ozman mi diros al ŝi ke vi
volas veni al ŝia naskiĝtaga festo.”
“Ni iru,” urĝis la vilulo, maltrankvile.
Poli jam dancadis laŭ la vojo, multe antaŭ ili, kaj
100
!(images/000010.png)
La Muz’kulo
la aliaj sin turnis por sekvi ŝin. Al Toto ne plaĉis la
dika muz’kulo kaj li ekcelis mordi lian dikan kruron.
Doroteo rapide kaptis la muĝetantan hundeton kaj
rapide sekvis siajn kamaradojn, kiuj marŝadis pli
rapide ol kutime por fuĝi el la kantobruo. Ili devis
grimpi monteton, kaj antaŭ ol atingi la supron ili ne
povis eskapi de la monotona sonado de la muz’kulo:
*Um, pom-pom; um, pom-pom; *
*Tidl-idl-vidl, um, pom-pom; *
*Um, pom-pom—pa! *
Tamen, dum ili preteriris la supron de la monteto
kaj malsupreniris laŭ la alia flanko, la sonoj iom post
iom fadis, kaj pro tio ili sentis grandan malstreĉiĝon.
La Vojo al Oz
“Min ĝojigas ke ne necesas loĝi kun la orgenulo,
ĉu ankaŭ vin, Poli?” demandis Doroteo.
“Nepre jes,” respondis la Filino de la Ĉielarko.
“Mi amas lin,” deklaris Buton-Brilo, solene.
“Mi esperas ke via Princino Ozma ne invitos lin al
sia naskiĝtaga festo,” komentis la vilulo; “ĉar lia
muziko sovaĝigus ĉiujn gastojn. Vi inspiris min,
Buton-Brilo; mi kredas ke la muz’kulo nepre englutis
akordionon dum li estis juna.”
“Kio estas ’kordiono?” demandis la knabo.
“Speco de pliso,” klarigis Doroteo, dum ŝi demetis
la hundon.
“Vuf!” diris Toto, kaj li forkuris galopege por ĉasi
burdon.
102
!(images/000014.png)
LA lando nun estis malpli bela. Antaŭ la veturantoj
aperis rokoplena ebenaĵo kovrita de montetoj sur kiuj
kreskis nenio verda. Ili ankaŭ proksimiĝis kelkajn
nealtajn montojn, kaj la vojo, kiu antaŭe estis glata
kaj sur kiu estis plaĉe marŝi, fariĝis malglata kaj
neebena.
La piedetoj de Buton-Brilo stumblis pli ol unufoje,
kaj Polikromo ĉesis dancadi ĉar la marŝado nun estis tiel
malfacila ke tute ne estis malfacile por ŝi resti varma.
Posttagmeziĝis, sed estis tute nenio por ilia lunĉo
escepte de du pomoj kiujn prenis la vilulo de la
matenmanĝa tablo. Li dividis ilin en kvar pecojn kaj
103
La Vojo al Oz
donis porcion al ĉiu el siaj kamaradoj. Doroteo kaj
Buton-Brilo ĝoje prenis siajn; sed Polin kontentigis
mordeto, kaj al Toto ne plaĉis pomoj.
“Ĉu vi scias?” demandis la Filino de la Ĉielarko,
“ĉu ĉi tiu estas la ĝusta vojo al la Smeralda Urbo?”
“Mi ne scias,” respondis Doroteo; “sed ĝi estas la
sola vojo en ĉi tiu parto de la lando, do kial ni ne
sekvu ĝin ĝis la fino?”
“Laŭaspekte ĝi eble finiĝos tre baldaŭ,” komentis la
vilulo; “kaj kion ni faru se tio okazos?”
“Ne scias,” diris Buton-Brilo.
“Se mi havus mian Magian Zonon,” respondis
Doroteo penseme, “ĝi multe utilus al ni ĝuste nun.”
“Kio estas via Magia Zono?” demandis Polikromo.
“Io kion mi kaptis foje de la Reĝo de la Knomoj,
kaj ĝi povas fari preskaŭ ĉion ajn mirindan. Sed mi
lasis ĝin kun Ozma, sciu; ĉar magio ne funkcias en
Kansas, sed nur en felandoj.”
“Ĉu ni estas en felando?” demandis Buton-Brilo.
“Vi devus sciu,” diris la knabineto, serioze. “Se ni
ne estus en felando, vi ne povus havi vulpan kapon
kaj la vilulo ne povus havi azenkapon, kaj la Filino
de la Ĉielarko estus nevidebla.”
“Kio estas tio?” demandis la knabo.
“Ŝajne vi nenion scias, Buton-Brilo. Nevidebla estas
104
!(images/000019.png)
Frontante la Turnlojn
kion oni ne povas vidi.”
“Do Toto estas nevidebla,” deklaris la knabo, kaj
Doroteo trovis ke li pravas. Toto malaperis, sed ili
povis aŭdi lin bojadi vigle inter la amasoj da grizaj
rokoj antaŭ ili.
Ili antaŭeniris iom pli rapide por vidi pro kio la
hundo bojas, kaj trovis sidanta sur la pinto de roko
apud la vojo kuriozan ulon. Ĝi havis la formon de
homo, mezgranda kaj iom nedika kaj gracia; sed dum
ĝi sidis silente kaj senmove sur la pinto ili povis vidi
ke ĝia vizaĝo estas inke nigra, kaj ĝi surhavas
nigraŝtofan kostumon similan al subvesto kaj tre
striktan sur la haŭto. Ankaŭ ĝiaj manoj estis nigraj,
105
La Vojo al Oz
kaj ĝiaj piedfingroj turniĝis malsupren, kiel de birdo.
La ulo estis tute nigra, escepte de la hararo, kiu estis
fajna kaj flava, mallonga antaŭe sur la nigra fronto kaj
tre mallonga flanke. La okuloj, firme fiksitaj sur la
bojantan hundon, estis malgrandaj kaj scintilaj kaj
aspektis la okuloj de mustelo.
“Jadi, kio estas tio?” demandis Doroteo, nelaŭte,
dum la malgranda gr upo de veturantoj staris
rigardante la kuriozulon.
“Ne scias,” diris Buton-Brilo.
La ulo eksaltis kaj duone turnis sin, sidante
samloke sed kun la alia flanko de sia korpo frontanta
ilin. Anstataŭ nigra ĝi nun estis pure blanka, kun
vizaĝo simila al tiu de klaŭno en cirko kaj kun hararo
brile purpura. La ulo povis fleksi sin ambaŭdirekten,
kaj ĝiaj blankaj piedfingroj nun turniĝis sammaniere
kiel la nigraj sur la alia flanko.
“Ĝi havas vizaĝon kaj antaŭe kaj dorse,” flustris
Doroteo, mirante; “sed tute ne estas dorso, nur du
antaŭoj.”
Plene turninte sin, la ulo sidis senmove kiel antaŭe,
dum Toto des pli laŭte bojis je la blankulo ol antaŭe
je la nigrulo.
“Foje,” diris la vilulo, “mi havis saltpupon tian, kun
du vizaĝoj.”
106
!(images/000025.png)
Frontante la Turnlojn
“Ĉu ĝi vivis?” demandis Buton-Brilo.
“Ne,” respondis la vilulo; “ĝi funkciis per ŝnuroj,
kaj estis el ligno.”
“Ĉu eble ankaŭ ĉi tiu funkcias per ŝnuroj?” diris
Doroteo; sed Polikromo kriis “Rigardu!” ĉar alia ulo tute
simila al la unua subite aperis sidante sur alia roko, kun
sia nigra flanko frontanta ilin. Ambaŭ turnis siajn
kapojn kaj montris nigran vizaĝon sur la blanka flanko
de unu kaj blankan vizaĝon sur la nigra flanko de la alia.
“Tre kurioze,” diris Polikromo; “kaj kiel lozaj ŝajnas
esti iliaj kapoj! Ĉu ili amikemas al ni, laŭ via supozo?”
“Ne povas scii, Poli,” respondis Doroteo. “Ni
demandu al ili.”
107
La Vojo al Oz
La uloj turnis sin unue unudirekten kaj poste
alidirekten, montrante vice nigron aŭ blankon; kaj
nun alia kolegis ilin, aperinte sur alia roko. Niaj
amikoj atingis malgrandan kavan parton en la
montetoj, kaj la lokon kie ili nun staris ĉirkaŭis
neregulaj rokpintoj, escepte de kie la vojo trairis.
“Nun ili estas kvar,” diris la vilulo.
“Kvin,” deklaris Polikromo.
“Ses,” diris Doroteo.
“Multegaj!” kriis Buton-Brilo; kaj tiel estis—granda
vico de la duflankaj nigraj kaj blankaj uloj sidantaj
tute ĉirkaŭe sur la rokoj.
Toto ĉesis bojadi kaj kuris inter la piedojn de
Doroteo, kie li ekkaŭris kvazaŭ timante. La uloj ne
aspektis plaĉaj aŭ amikemaj, certe, kaj la azena vizaĝo
de la vilulo vere tre soleniĝis.
“Demandu kiuj ili estas, kaj kion ili volas,” flustris
Doroteo; do la vilulo vokis laŭtavoĉe:
“Kiuj vi estas?”
“Turnloj!” ili kriis koruse, iliaj voĉoj estis akraj kaj
orelŝiraj.
“Kion vi volas?” vokis la vilulo.
“Vin!” ili kriis, indikante la grupon per siaj maldikaj
fingroj; kaj ili ĉiuj turnis sin, tiel ke ili estis blankaj, kaj
poste ili ĉiuj returnis sin, tiel ke ili estis tute nigraj.
“Sed por kio vi volas nin?” demandis la vilulo,
108
!(images/000088.png)
“VIN!” ILI KRIIS.
La Vojo al Oz
maltrankvile.
“Supo!” ili ĉiuj kriis, kvazaŭ per unu voĉo.
“Jadi!” diris Doroteo, tremante iom; “la Turnloj
estas nepre kanibaloj.”
“Ne volas esti supo,” protestis Buton-Brilo,
komencante plori.
“Ĉit, kara,” diris la knabineto, penante konsoli lin;
“neniu el ni volas esti supo. Sed ne maltrankviliĝu; la
vilulo defendos nin.”
“Ĉu?” demandis Polikromo, al kiu tute ne plaĉis la
Turnloj, kaj kroĉis sin al Doroteo.
“Mi provos,” promesis la vilulo; sed li aspektis
malfeliĉa.
Hazarde li ekpalpis la Amomagneton en sia poŝo,
kaj li diris al la uloj, pli certe:
“Ĉu vi amas min?”
“Jes!” ili kriis, tute kune.
“Do vi devas ne damaĝi min, aŭ miajn amikojn,”
diris la vilulo, firme.
“Ni amas vin en supo!” ili kriis, kaj tuje turnis siajn
blankajn flankojn antaŭen.
“Aĉe!” diris Doroteo. “Nun, Vilulo, vi estas tro amata.”
“Ne volas esti supo!” plorkriis Buton-Brilo denove;
kaj Toto komencis plendi malgaje, kvazaŭ ankaŭ li ne
volas esti en supo.
“La sola fareblo,” diris la vilulo al siaj amikoj,
110
!(images/000032.png)
Frontante la Turnlojn
nelaŭtatone, “estas eliri ĉi tiun poŝon en la rokoj tuj
kiam eble, kaj postlasi la Turnlojn. Sekvu min,
karuloj, kaj ne atentu kion ili faros aŭ diros.”
Dirinte tion li komencis marŝi sur la vojo cele la
aperturon en la rokoj antaŭ si, kaj la aliaj tenis sin
proksimaj malantaŭ li. Sed la Turnloj grupiĝis antaŭ ili,
kvazaŭ por bari ilin, do la vilulo klinis sin kaj prenis lozan
ŝtonon, kiun li ĵetis je la uloj por fortimigi ilin de la vojo.
Je tio la Turnloj ekhurlis. Du el ili prenis siajn kapojn
de siaj ŝultroj kaj ĵetis ilin kontraŭ la vilulon tiom forte
ke li ekfalis, multe mirante. La duo nun antaŭenkuris
per grandaj saltoj, rekaptis siajn kapojn, resurmetis ilin,
kaj post tio ili resaltis al siaj pozicioj sur la rokoj.
!(images/000038.png)
LA vilulo levis sin kaj sentis sin por trovi ĉu li estas
vundita; sed ne. Unu el la kapoj frapis lian bruston
kaj la alia lian maldekstran ŝultron; tamen, kvankam
ili faligis lin la kapoj ne estis sufiĉe fortaj por vundi
lin.
“Venu,” li diris, firme; “ni devas eliri el ĉi tie iel,”
kaj antaŭen li rekomencis.
La Turnloj komencis kriadi kaj ĵetadi siajn kapojn
multnombre kontraŭ niajn timoplenajn amikojn. La
vilulo denove estis renversita, ankaŭ Buton-Brilo, kiu
bategis siajn kalkanojn kontraŭ la teron kaj kriegis kiel
eble plej laŭte, kvankam li tute ne estis vundita. Unu
112
Ili Eskapas de la Supkaldrono
kapo batis Toton, kiu unue kriis kaj poste kaptis la
kapon per orelo kaj komencis forkuri tenante ĝin.
La Turnloj ĵetintaj siajn kapojn komencis alkuri por
repreni ilin, mirinde rapide; sed tiu kies kapon Toto
ŝtelis trovis ke estas malfacile reatingi ĝin. La kapo ne
povis vidi la korpon per iu el siaj okulparoj, ĉar la
hundo estis inter ĝi kaj ĝia korpo, do la senkapa
Turnlo paŝadis sur la rokoj kaj stumblis pli ol unufoje
strebante reakiri sian supraĵon. Toto penis kuri trans
la rokojn kaj ruli la kapon malsupren laŭ la monteto;
sed kelkaj el la aliaj Turnloj venis helpi sian
misfortunan kamaradon kaj ĵetbatis la hundon per siaj
propraj kapoj ĝis li devis faligi sian ŝarĝon kaj rerapidi
al Doroteo.
La knabineto kaj la Filino de la Ĉielarko ambaŭ
eskapis de la kapopluvego, sed ili komprenis nun ke
estus senutile provi forkuri de la aĉaj Turnloj.
“Ni devas cedi,” deklaris la vilulo, per bedaŭroplena
voĉo, dum li restariĝis. Li turnis sin al la malamikoj
kaj demandis:
“Kion vi volas ke ni faru?”
“Venu!” ili kriis, laŭ triumfa koruso, kaj tuj ili saltis
de la rokoj kaj ĉirkaŭis siajn kaptitojn ĉiuflanke.
Kurioze, la Turnloj povis marŝi ambaŭdirekten, veni
aŭ foriri, sen turni sin; ĉar ili havis du vizaĝojn, kaj,
113
!(images/000042.png)
La Vojo al Oz
kiel diris Doroteo, “du antaŭojn,” kaj iliaj piedoj havis
T
la formon de renversita litero T ( ). Ili movis sin
rapidege kaj iel iliaj scintilantaj okuloj kaj kontrastaj
koloroj kaj forpreneblaj kapoj inspiris timegon en la
povraj kaptitoj, kaj sopiregigis ilin eskapi.
Sed la uloj forkondukis siajn kaptitojn de la rokoj
kaj la vojo, malsupren laŭ la monteto sur flanka vojeto
ĝis ili atingis malaltan monton el roko kiu aspektis
grandega bovlo renversita. Ĉe la rando de tiu monto
estis profunda abismo—tiom profunda ke kiam oni
enrigardas oni vidas nur nigrecon sube. Trans la
abismon kondukis ponto el roko, kaj aliekstreme de la
ponto estis arka aperturo kondukanta en la monton.
114
Ili Eskapas de la Supkaldrono
Trans tiun ponton la Turnloj kondukis siajn
kaptitojn, tra la aperturon en la monton, kiun ili trovis
grandega kava kupolo lumigata per pluraj truoj en la
tegmento. Tute ĉirkaŭ la cirkla spaco rokaj domoj estis
konstruitaj, proksimaj unu al la alia, ĉiu kun pordo
en la antaŭa muro. Neniu el tiuj domoj estis pli ol du
metrojn larĝa, sed la Turnloj estis maldikaj personoj
flanke kaj ili ne bezonis multan spacon. Tiom vasta
estis la kupolo ke estis granda spaco en la mezo de la
kavo, antaŭ ĉiuj tiuj domoj, kie la uloj povis grupiĝi
kvazaŭ en granda halo.
Tremigis Doroteon vidi gigantan feran bovlon
pendantan de dika ĉeno en la mezo de tiu loko, kaj
sub la bovlo estis granda amaso da fajriga ligno kaj
ligneroj, pretaj ekbruli.
“Kio estas?” demandis la vilulo, retirante sin dum
ili proksimiĝis al tiu loko, tiel ke ili devis puŝi lin
antaŭen.
“La Supujo!” kriis la Turnloj; kaj tuj post tio ili
kriis:
“Ni malsatas!”
Buton-Brilo, tenante manon de Doroteo per unu
dika pugno kaj manon de Poli per la alia, tiom ektimis
pro tiu krio ke li rekomencis plori, ripetante la
proteston:
115
La Vojo al Oz
“Ne volas esti supo, ne!”
“Ne ĝenu vin,” diris la vilulo, konsole; “sendube mi
fariĝos sufiĉa supo por manĝigi ilin ĉiujn, ĉar tiom granda
mi estas; do mi petos ke ili unue metu min en la ujon.”
“Bone,” diris Buton-Brilo, pli feliĉe.
Sed la Turnloj ankoraŭ ne estis pretaj fari supon. Ili
kondukis la kaptitojn en domon plej malproksiman de la
kavo—domon iom pli larĝan ol la aliaj.
“Kiu loĝas tie?” demandis la Filino de la Ĉielarko. La
Turnloj plej proksimaj al ŝi respondis:
“La Reĝino.”
Esperigis Doroteon la informo ke virino regas tiujn
ferocajn ulojn, sed post momento du aŭ tri el la eskorto
gvidis ilin en mornan, senmeblan ĉambron—kaj ŝia
espero ekmortis.
Ĉar la Reĝino de la Turnloj montriĝis multe pli
timigaspekta ol iu el ŝiaj regatoj. Unu ŝia flanko estis fajre
ruĝa, kun gagate nigra hararo, kun verdaj okuloj kaj ŝia
alia flanko estis brile flava, kun karmezina hararo kaj
nigraj okuloj. Ŝi surhavis mallongan jupon el ruĝo kaj
flavo kaj ŝia hararo, anstataŭ esti rekta, estis amaso da
mallongaj bukloj sur kiuj ripozis cirkla krono el
arĝento—multe fendita kaj tordita ĉar la Reĝino tiom ofte
ĵetis sian kapon kontraŭ aliulojn. Ŝia korpo estis maldika
kaj osteca kaj ambaŭ ŝiaj vizaĝoj estis profunde ĉifitaj.
116
!(images/000055.png)
Ili Eskapas de la Supkaldrono
“Kion ni havas tie?” demandis la Reĝino, akre,
kiam niaj amikoj estis devigitaj stari antaŭ ŝi.
“Supo!” kriis la Turnlaj gardistoj, kunparolante.
“Ne!” diris Doroteo, indigne; “ni tute ne estas supo.”
“Ha, sed baldaŭ vi estos tio,” respondis la Reĝino,
kaj ŝia malrida buŝo eĉ pli timigaspektigis ŝian
vizaĝon.
“Pardonu min, plej bela vidaĵo,” diris la vilulo,
klinante sin ĝentile antaŭ la reĝino. “Mi devas peti vian
Serenan Majeston permesi ke ni pluveturu sen fariĝi
supo. Ĉar mi posedas la Amomagneton, kaj kiu renkontas
min tiu devas ami min kaj ĉiujn miajn amikojn.”
117
La Vojo al Oz
“Estas vere,” respondis la Reĝino. “Ni multe amas
vin; tiom ke ni intencas multe plezuri manĝante vian
brogaĵon. Sed diru al mi, ĉu vi vere opinias min tiel
bela?”
“Vi estos neniom bela se vi manĝos min,” li diris,
skuante sian kapon malfeliĉe. “‘Bele agas, bele estas’,
sciu.”
La Reĝino turnis sin al Buton-Brilo.
“Ĉu vi opinias min bela?” ŝi demandis.
“Ne,” diris la knabo; “vi estas malbela.”
“Mi opinias vin aĉaspekta,” diris Doroteo.
“Se vi povus vidi vin, vi ege timus,” aldonis Poli.
La Reĝino fisulkis sian frunton je ili kaj turnis sin
de sia ruĝa flanko al sia flava flanko.
“Forkonduku ilin,” ŝi ordonis al la gardistoj, “kaj je
la sesa horo puŝu ilin tra la viandohakilon kaj
ekboligu la supujon. Kaj enmetu multan salon en la
brogaĵon ĉifoje, alie mi severe punos la kuiristojn.”
“Kaj cepojn, via Moŝto?” demandis unu el la gardistoj.
“Multajn cepojn kaj ajlojn kaj iomete da ruĝa
kapsiketo. Nun, foriru!”
La Turnloj forkondukis la kaptitojn kaj enfermis
ilin en unu el la domoj, lasante nur unu solan
Turnlon kiel gardiston.
La loko estis ia magazeno; en ĝi estis sakoj da
118
!(images/000060.png)
Ili Eskapas de la Supkaldrono
terpomoj kaj korboj da karotoj, cepoj, kaj napoj.
“Ilin,” diris la gardisto, indikante la legomojn, “ni
uzas por doni guston al niaj supoj.”
La kaptitoj jam estis iom senkuraĝigitaj, ĉar ili ne
vidis metodon eskapi kaj ne sciis kiom baldaŭ estos la
sesa horo kiam la viandohakilo devos ekfunkcii. Sed
la vilulo estis brava kaj ne intencis cedi senbarakte al
tia aĉa destino.
“Mi batalos por savi niajn vivojn,” li flustris al la
infanoj, “ĉar se mi malsukcesos ni ne misos pli ol
antaŭe, kaj estus stulte kaj malkuraĝe sidi ĉi tie kviete
ĝis oni faros el ni supon.”
La Turnlo gardanta staris apud la pordejo, turnadis
La Vojo al Oz
unue sian blankan flankon al ili kaj poste sian nigran
flankon, kvazaŭ volante montri al ĉiuj siaj avidaj kvar
okuloj tiel multajn dikajn kaptitojn. La kaptitoj sidis
malfeliĉe en gr upo ĉe la alia ekstremo de la
ĉambro—escepte de Polikromo, kiu dancadis tien kaj
reen en la loketo por varmigi sin, ĉar ŝi sentis la
malvarmon de la kavo. Kiam ajn ŝi proksimiĝis al la
vilulo li flustris ion en ŝian orelon, kaj Poli skuetis sian
belan kapon kvazaŭ pro kompreno.
La vilulo ordonis al Doroteo kaj Buton-Brilo stari
antaŭ li dum li forprenis la termpomojn el unu el la
sakoj. Kiam tio estis sekrete finfarita, malgranda
Polikromo, dancante proksime al la gardisto, eketendis
manon kaj frapis lian vizaĝon, kaj tujtuje fordancis de
li rapide por reesti kun siaj amikoj.
La kolera Turnlo tuj deprenis sian kapon kaj ĵetis
ĝin kontraŭ la Filinon de la Ĉielarko; sed la vilulo
atendis tion, kaj kaptis la kapon tre bele, kaj metis ĝin
en la sakon, kies buŝon li ligis. La korpo de la
gardisto, ĉar al ĝi mankis la kapokuloj por gvidi ĝin,
kuris tien kaj reen sencele, kaj la vilulo facile evitis
ĝin kaj malfermis la pordon. Bonfortune estis neniu
en la granda kavo tiumomente, do li ordonis al
Doroteo kaj Poli kuri kiel eble plej rapide al la elirejo
kaj eksteren trans la mallarĝan ponton.
120
!(images/000024.png)
LA VILULO KAPTIS LA KAPOJN KAJ ĴETIS ILIN EN LA ABISMON
La Vojo al Oz
“Mi portos Buton-Brilon,” li diris, ĉar li sciis ke la
kruroj de la knabeto estas tro mallongaj por rapide kuri.
Doroteo prenis Toton, kaj poste ekprenis manon de
Poli kaj kuris rapide cele la elirejon de la kavo. La
vilulo metis Buton-Brilon sur siajn ŝultrojn kaj post-
kuris ilin. Ili movis sin tiel rapide kaj ilia eskapo estis
tiel neatendita ke ili preskaŭ atingis la ponton antaŭ
ol unu el la Turnloj rigardis el sia domo kaj vidis ilin.
La ulo faris kriegon kiu venigis ĉiujn ĝiajn
kamaradojn saltantajn el la multenombraj pordoj, kaj
tuj ili komencis postkuri. Doroteo kaj Poli atingis la
ponton kaj transiris ĝin antaŭ ol la Turnloj komencis
ĵeti siajn kapojn. Unu el la kuriozaj ĵetaĵoj batis la
dorson de la vilulo kaj preskaŭ renversis lin; sed li jam
estis ĉe la buŝo de la kavo, do li demetis Buton-Brilon
kaj ordonis al la knabo kuri trans la ponton al Doroteo.
Post tio la vilulo turnis sin kaj frontis siajn
malamikojn, starante tuj ekster la aperturo, kaj tuj kiam
ili ĵetis siajn kapojn kontraŭ lin li kaptis ilin kaj ĵetis ilin
suben en la nigran abismon. La senkapaj korpoj de la
plejantaŭaj Turnloj malebligis ke la aliaj kuru tre
proksimen, sed ankaŭ ili ĵetis siajn kapojn penante
haltigi la eskapintajn kaptitojn. La vilulo kaptis ĉiujn
kaj ankaŭ ilin traaerigis suben en la nigran abismon.
Inter ili li rimarkis la karmezinan kaj flavan kapon de
122
!(images/000052.png)
Ili Eskapas de la Supkaldrono
la Reĝino, kaj tiun li ĵetis post la aliajn tre volonte.
Baldaŭ ĉiu Turnlo en la grupo jam ĵetis sian kapon,
kaj ĉiu kapo estis en la profunda abismo, kaj nun la
senkapaj korpoj de la uloj estis kunmiksitaj en la kavo
kaj ili tordadis sin vane penante trovi kio okazis al iliaj
kapoj. La vilulo ridis kaj marŝis trans la ponton por
denove esti kun siaj kamaradoj.
“Bonfortune mi lernis basballudi kiam mi estis
juna,” li komentis, “ĉar mi kaptis ĉiujn tiujn kapojn
facile, kaj tute neniun maltrafis. Sed venu, etuloj; la
Turnloj neniam denove ĝenos nin aŭ iun alian.”
Buton-Brilo ankoraŭ timis kaj plu insistadis, “mi ne
123
La Vojo al Oz
volas esti supo!” ĉar la venko okazis tiom subite ke la
knabo ne povis kompreni ke ili estas liberaj kaj
sekuraj. Sed la vilulo certigis al li ke ĉia danĝero ke
ili fariĝos supo nun ĉesis, ĉar la Turnloj tute ne povos
manĝi supon dum tre longa tempo.
Do nun, fervoraj foriri de la aĉa morna kavo kiel
eble plej baldaŭ, ili rapidis supreniri la monteton kaj
revenis al la vojo tuj preter la loko kie ili unue
renkontis la Turnlojn; kaj estu certa ke ili ĝoje trovis
siajn piedojn denove sur la malnova familiara vojo.
124
!(images/000017.png)
“LA marŝado fariĝas ege malglata,” diris Doroteo,
dum ili plu tretadis. Buton-Brilo profunde ĝemis kaj
diris ke li malsatas. Efektive, ĉiuj malsatis, kaj ankaŭ
soifis; ĉar ili manĝis nenion escepte de la pomoj ekde
la matenmanĝo; do iliaj paŝoj ekmalrapidis kaj ili
fariĝis silentaj kaj lacaj. Fine ili malrapide transpasis
la supron de kalva monteto kaj vidis antaŭ si vicon de
verdaj arboj kun herba strio antaŭ siaj piedoj. Agrabla
odoro ŝvebis al ili.
Niaj veturantoj, varmegaj kaj lacaj, antaŭenkuris
rimarkinte tiun refreŝigan vidaĵon kaj ne bezonis multan
tempon por atingi la arbojn. Tie ili trovis fonton de pura
125
!(images/000020.png)
La Vojo al Oz
bobelanta akvo, ĉirkaŭ kiu la herbo estis plena de sovaĝaj
fragplantoj, kun belaj ruĝaj beroj maturaj kaj pretaj por
manĝo. Kelkaj el la arboj surhavis flavajn oranĝojn kaj
kelkaj rufajn pirojn, do la malsataj aventurantoj subite
trovis provizojn da multo manĝebla kaj trinkebla.
Ili tute senhezite plukis la plej grandajn fragojn kaj la
plej maturajn oranĝojn kaj baldaŭ jam festenis korsatige.
Marŝinte preter la vicon de arboj ili vidis antaŭ si timigan,
mornan dezerton, ĉie estis griza sablo. Ĉe la rando de tiu
terura neniejo estis granda blanka afiŝo kun nigraj literoj
nete pentritaj sur si; kaj la literoj faris tiujn vortojn:
“Ho,” diris Doroteo, kiam la vilulo laŭtlegis tiun
afiŝon; “mi jam antaŭe vidis ĉi tiun dezerton, kaj estas
vere ke neniu povas vivi kiu provas marŝi sur la sablo.”
“Do ni nepre ne provu,” respondis la vilulo,
penseme. “Sed ĉar ni ne povas antaŭeniri kaj ne utilus
reiri, kion ni do faru?”
126
!(images/000026.png)
Joĉjo Faru Faras
“Ne scias,” diris Buton-Brilo.
“Nepre ankaŭ mi ne scias,” aldonis Doroteo,
morne.
“Ho, ke Patro venu preni min,” ĝemis la bela Filino
de la Ĉielarko. “Mi gvidus vin ĉiujn por loĝigi vin sur
la ĉielarko, kie vi povus danci sur ĝiaj radioj de
mateno ĝis nokto, tute sen zorgo aŭ problemo. Sed mi
supozas ke Patro estas tro okupata ĝuste nun kaj ne
povas traserĉi la mondon por trovi min.”
“Ne volas danci,” diris Buton-Brilo, sidiĝante lace
sur la mola herbo.
“Vi estas tre afabla, Poli,” diris Doroteo; “sed aliaj
agoj pli konvenus al mi ol dancadi sur ĉielarkoj. Mi
127
La Vojo al Oz
krome timas ke ili estus iom molaj kaj disprem’blaj
sub la piedoj, kvankam ili estas belegaj vidaĵoj.”
Tio ne helpis solvi la problemon, kaj ili ĉiuj
eksilentis kaj rigardis unu la alian demandeme.
“Vere, mi ne scias kion fari,” murmuris la vilulo,
rigardante Toton intense; kaj la hundeto svingis sian
voston kaj diris “Vuf!” tutsame kvazaŭ ankaŭ li ne
scias kion fari. Buton-Brilo prenis vergon kaj komencis
fosi en la tero, kaj la aliaj rigardis lin dum kelka
tempo profunde pensante. Fine la vilulo diris:
“Estas preskaŭ vespere, nun; do plej bone ni dormu
en ĉi tiu bela loko kaj ripozu; eble je la mateno ni
povos decidi kio estas farenda.”
Estis malmultaj rimedoj por fari litojn por la
infanoj, sed la folioj de la arboj kreskis dense kaj
servus por forteni la noktajn rosojn, do la vilulo metis
molajn herbojn en la plej densan ombron kaj kiam
estis mallume ili kuŝiĝis kaj dormis pace ĝis la
mateno.
Longe post la endormiĝo de la aliaj, tamen, la
vilulo sidis en la stellumo apud la fonto, rigardante
penseme en ĝian bobelantan akvon. Subite li ridetis
kaj kapjesis al si kvazaŭ trovinte bonan penson, kaj
post tio ankaŭ li kuŝiĝis sub arbo kaj baldaŭ trovis sin
plene endorma.
128
!(images/000027.png)
La Vojo al Oz
En la hela matena sunbrilo, dum ili manĝis fragojn
kaj dolĉajn sukoplenajn pirojn, Doroteo demandis:
“Poli, ĉu vi scias magii?”
“Ne, kara,” respondis Polikromo, skuante nee sian
delikatan kapon.
“Vi devus scii iom magii, ĉar vi estas Filino de la
Ĉielarko,” daŭrigis Doroteo serioze.
“Sed ni la loĝantoj sur la ĉielarko inter la lanaj
nuboj ne bezonas magion,” respondis Polikromo.
“Kion mi deziras,” diris Doroteo, “estas trovi rimedon
transiri la dezerton al la Lando Oz kaj ĝia Smeralda
Urbo. Mi jam pli ol unufoje transiris ĝin, sciu. Unue
ciklono transportis mian domon, kaj paro da Arĝentaj
Ŝuoj revenigis min—dum ono da sekundo. Poste Ozma
transgvidis min sur sia Magia Tapiŝo, kaj la Magia Zono
de la Reĝo de la Knomoj revenigis min hejmen tiufoje.
Sciu, magio efektivigis tion ĉiufoje escepte de la unua
fojo, kaj ni ne povas ekspekti ke ciklono ekvenos kaj
portos nin al la Smeralda Urbo nun.”
“Tute ne,” respondis Poli, grimace; “krome, mi
malamas ciklonojn.”
“Tial mi volis scii ĉu vi povas magii,” diris la
malgranda knabino el Kansas. “Mi certas ke mi ne
povas; kaj mi certas ke Buton-Brilo ne povas; kaj la
sola magio kiun havas la vilulo estas la Amomagneto,
130
Joĉjo Faru Faras
kio ne multe helpos nin.”
“Ne estu tro certa pri tio, kara,” parolis la vilulo,
kun rideto sur sia azena vizaĝo. “Eble mi mem ne
scias magii, sed mi povas voki al ni potencan amikon
kiu amas min ĉar mi posedas la Amomagneton, kaj
tiu amiko certe povos helpi nin.”
“Kiu estas via amiko?” demandis Doroteo.
“Joĉjo Faru.”
“Kion povas fari Joĉjo?”
“Ĉion ajn,” respondis la vilulo, certoplene.
“Petu lin veni,” ŝi kriis, fervore.
La vilulo prenis la Amomagneton el sia poŝo kaj
malvolvis la paperon kiu ĉirkaŭis ĝin. Tenante la
sorĉilon en sia manplato li rigardis ĝin firme kaj diris
ĉi tiujn vortojn:
*“Kara Joĉjo Faru, venu, *
*Kaj bezonon mian tenu.” *
“Nu, jen mi,” diris gaja voĉeto; “sed ne diru ke mi
tenu vian zonon, ĉar mi ĉiam, ĉiam surhavas propran.”
Je tio ili rapide turnis sin kaj trovis kuriozan vireton
sidanta sur granda kupra kesto, kaj li elspiris fumon el
longa pipo. Lia hararo estis griza, lia barbo estis griza;
kaj la barbo estis tiom longa ke li volvis ĝian ekstremon
ĉirkaŭ sian talion kaj ligis ilin per rigida nodo sub la leda
131
!(images/000029.png)
La Vojo al Oz
antaŭvesto kiu atingis de lia mentono ĝis preskaŭ liaj
piedoj, kaj kiu estis malpura kaj gratita kvazaŭ uzata
jam delonge. Lia nazo estis larĝa, kaj supreniris iomete;
sed liaj okuloj estis scintilaj kaj gajaj. La manoj de la
vireto kaj liaj brakoj estis malmolaj kaj fortikaj kiel la
ledo en lia antaŭvesto, kaj Doroteo opiniis ke Joĉjo Faru
aspektas multe kaj pene laborinta dum sia vivodaŭro.
“Bonan mateno, Joĉjo,” diris la vilulo. “Dankon pro
via rapida alveno.”
“ M i n e n i a m m a l ŝ p a r a s t e m p o n , ” d i r i s l a noveveninto, senhezite. “Sed kio okazis al vi? Kiel vi
akiris tiun azenan kapon? Vere, mi tute ne rekonus
132
Joĉjo Faru Faras
vin, Vilulo, sen rigardi viajn piedojn.”
La vilulo konigis Joĉjon Farun al Doroteo kaj Toto
kaj Buton-Brilo kaj la Filino de la Ĉielarko, kaj
rakontis al li iliajn aventurojn, pludirante ke nun ili
fervoras atingi la Smeraldan Urbon en la Lando Oz,
kie Doroteo havas amikojn kiuj prizorgos ilin kaj
resendos ilin sekure hejmen.
“Sed,” diris li, “ni trovas ke ni ne povas transiri ĉi
tiun dezerton, kiu polvigas ĉiun vivantaĵon kiu tuŝas
ĝin; do mi petis vin veni helpi nin.”
Joĉjo Faru fumis sian pipon kaj rigardis atente la
timigan dezerton antaŭ ili—kiu etendiĝis tiom
malproksimen ke ili ne povis vidi ĝian finon.
“Vi devos veturi,” li diris, bruske.
“Per kio?” demandis la vilulo.
“Per sablo-boato, kiu havas glitilojn kiaj de sledo
kaj velas kiel ŝipo. La vento blovos vin rapide trans la
dezerton kaj la sablo ne povos tuŝi vian karnon por
polvigi ĝin.”
“Bone!” kriis Doroteo, kunfrapante siajn manojn
ĝoje. “Jen kiel la Magia Tapiŝo transportis nin. Ni tute
ne bezonis tuŝi la sablaĉon.”
“Sed kie estas la sablo-boato?” demandis la vilulo,
ĉirkaŭrigardante sin zorge.
“Mi konstruos ĝin por vi,” diris Joĉjo Faru.
133
La Vojo al Oz
Parolante li elbatis la cindrojn el sia pipo kaj metis
ĝin en sian poŝon. Post tio li malŝlosis la kupran keston
kaj malfermis la kovrilon, kaj Doroteo vidis ke ĝi estas
plena de ĉiaspecaj kaj ĉiadimensiaj brilantaj iloj.
Joĉjo Faru movis sin rapide nun—tiel rapide ke ili
miris pro la kvanto da laboro kiun li kapablis fari. Li havis
en sia kesto ilon por ĉio kion li volas fari, kaj ili nepre estis
magiaj iloj ĉar ili tiel rapide kaj tiom bone efikis.
La viro zumis kanteton dum li laboris, kaj Doroteo
provis aŭskulti ĝin. Ŝi kredis ke la vortoj estas pli-
malpli tiuj:
*Por ion fari ĝuste, *
*Nu agu dum vi povas, *
Kaj agu gaje, kantu
*Kiam vin vi movas. *
Ulo vere malfeliĉa
*Estas laborlama; *
Ulo vere tre feliĉa
*Estas laborama. *
Negrave kion kantis Joĉjo Faru li certe agadis, kaj
ili ĉiuj apudstaris kaj rigardis lin miroplene.
Li ekprenis hakilon kaj per kelkaj hakoj faligis arbon.
Post tio li prenis segilon kaj bezonis nur kelkajn minutojn
por segi la arbotrunkon en larĝajn longajn tabulojn. Post
134
!(images/000031.png)
Joĉjo Faru Faras
tio li kunnajlis la tabulojn formante boaton, proksimume
tri metrojn longan kaj iomete pli ol unu metron larĝan.
De alia arbo li tranĉis longan, maldikan stangon kiu, post
kiam li desegis ĝiajn branĉojn kaj starigis ĝin en la mezo
de la boato, utilis kiel masto. El la kesto li tiris volvitan
ŝnuregon kaj grandan amason da kanvaso, kaj per
tiuj—ankoraŭ zumante sian kanton—li faris velon,
aranĝante ĝin tiel ke eblis levi aŭ mallevi ĝin sur la masto.
Doroteo vere anhelis pro miro vidante la objekton
kreski tiel rapide antaŭ ŝiaj okuloj, kaj Buton-Brilo kaj
Poli ambaŭ rigardadis egale interesoplene.
“Mi devus farbi ĝin,” diris Joĉjo Faru, dum li reĵetis
La Vojo al Oz
siajn ilojn en la keston, “ĉar tio plibeligus ĝin. Sed
kvankam mi bezonus nur tri sekundojn por farbi ĝin,
ĝi bezonus horon por sekiĝi, kaj tio malŝparus
tempon.”
“Ne gravas al ni kiel ĝi aspektos,” diris la vilulo,
“se ĝi nur portos nin trans la dezerton.”
“Tion ĝi faros,” deklaris Joĉjo Faru. “Nur atentu ne
renversi ĝin. Ĉu iam vi velveturigis ŝipon?”
“Mi vidis ŝipon veligata,” diris la velulo.
“Bone. Veligu ĉi tiun ŝipon sammaniere kiel oni
veligis la ŝipon kiun vi vidis, kaj vi estos trans la sablo
antaŭ ol konscii tion.”
Dirinte tion li fermĵetis la kovrilon de la kesto, kaj
la bruo palpebrumigis ilin ĉiujn. Dum ili palpebrumis
la ĉarpentisto malaperis, kun siaj iloj.
136
!(images/000036.png)
“HO, domaĝe!” kriis Doroteo; “mi volis danki Joĉjon
Farun pro ĉiuj liaj komplezoj.”
“Li ne havas tempon por aŭskulti dankojn,”
respondis la vilulo; “sed mi certas ke li scias ke ni
dankemas. Mi supozas ke li jam laboras en iu alia
parto de la mondo.”
Ili nun pli atente rigardis la sabloboaton, kaj vidis ke
la subo estas tiel farita ke ĝi havas du akrajn glitilojn
kiuj glitos tra la sablo. La antaŭo de la sabloboato estis
pinta kiel la antaŭo de ŝipo, kaj estis rudro ĉe la
malantaŭo per kiu ili povos direkti la ŝipon.
Ĝi estis konstruita tuj ĉe la rando de la dezerto, tiel
137
!(images/000039.png)
La Vojo al Oz
ke ĝia tuta longo kuŝis sur la griza sablo escepte de la
malantaŭo, kiu ankoraŭ kuŝis sur la herbo.
“Enir u, kar uloj,” diris la vilulo; “certe mi
manipulos ĉi tiun boaton sambone kiel iu velisto. Vi
nur bezonos sidi senmove en viaj lokoj.”
Doroteo eniris, portante Toton en siaj brakoj, kaj
sidis sur la fundo de la boato tuj antaŭ la masto.
Buton-Brilo sidis antaŭ Doroteo, dum Poli klinis sin
trans la antaŭon de la boato. La vilulo estis surgenue
malantaŭ la masto. Kiam ĉiuj estis pretaj li duone
levis la velon. La vento kaptis ĝin. Tuj la sabloboato
ekiris antaŭen—unue, malrapide, poste pli rapide. La
138
Ili Transiras la Mortigan Dezerton
vilulo plene streĉis la velon, kaj ili flugis tiom rapide
trans la Mortigan Dezerton ke ĉiu firme tenis la
flankojn de la boato kaj apenaŭ aŭdacis spiri.
La sablo estis onda, kaj kelkloke estis tre malglata,
tiel ke la boato balanciĝis danĝere flank-al-flanken;
sed ĝi neniam plene renversiĝis, kaj la rapido estis tiel
granda ke la vilulo mem ektimis kaj komencis
demandi al si kiel malplirapidigi la ŝipon.
“Se ni renverŝiĝos kaj verŝiĝos en ĉi tiun sablon, en
la mezo de la dezerto,” Doroteo pensis, “ni estos nur
polvo post kelkaj minutoj, kaj tiel ni finiĝos.”
Sed ili ne elverŝiĝis, kaj post kelka tempo Polikromo,
kiu kroĉis sin al la antaŭo kaj rigardadis rekte antaŭen,
vidis malhelan linion antaŭ ili kaj demandis al si kio ĝi
estas. Ĝi fariĝis pli klare videbla ĉiun sekundon, ĝis ŝi
trovis ke ĝi estas vico de pintaj rokoj ĉe la limo de la
dezerto, kaj ŝi povis vidi ke alte super tiuj rokoj estas
plata tereno kun verda herbo kaj belaj arboj.
“Atentu!” ŝi kriegis al la vilulo. “Malrapidu, alie ni
frakasiĝos pro la rokoj.”
Li aŭdis ŝin, kaj penis mallevi la velon; sed la vento
rifuzis delasi la larĝan kanvason kaj la ŝnuregoj
interimplikiĝis.
Pli kaj pli ili proksimiĝis al la grandaj rokoj, kaj la
vilulo senesperiĝis ĉar li povis fari nenion por haltigi
139
!(images/000040.png)
“ATENTU!” KRIEGIS POLIKROMO.
Ili Transiras la Mortigan Dezerton
la sovaĝan rapidon de la sabloboato.
Ili atingis la randon de la dezerto kaj ekbatis rekte
la rokojn. Estis bruego dum Doroteo, Buton-Brilo,
Toto kaj Poli ekflugis enaeren kurbe kvazaŭ
lumraketo, unu post la alia ili surteriĝis alte sur la
herbo, kie ili ruliĝis senhelpe dum kelka tempo antaŭ
ol povi haltigi sin.
La vilulo postflugis ilin, kapantaŭe, kaj ekteriĝis
apud Toto, kiu, pro sia tiumomenta ekscitiĝo, ekprenis
azenan orelon per siaj dentoj kaj skuis kaj skuetis ĝin
kiel eble plej forte, kolere muĝetante. La vilulo devigis
la hundeton delasi lin, kaj sidiĝis por ĉirkaŭrigardi.
Doroteo palpis unu el siaj antaŭaj dentoj, kiu
malfirmĝis pro bato kontraŭ ŝia genuo dum ŝi falis.
Poli rigardis malĝoje ŝiron en sia bela gaza robo, kaj
la vulpa kapo de Buton-Brilo estis firme fiksita en truo
de terrato kaj li skuadis siajn etajn dikajn krurojn
freneze klopodante liberigi sin.
Alimaniere ili ne estis damaĝitaj de la aventuro; do
la vilulo stariĝis kaj tiris Buton-Brilon el la truo kaj
iris al la rando de la dezerto por rigardi la
sabloboaton. Ĝi estis nur aro da ligneroj nun,
distordita pro la rokoj. La vento forŝiris la velon kaj
portis ĝin al la supro de alta arbo, kie ĝiaj fragmentoj
flirtis kvazaŭ blanka standardo.
141
!(images/000043.png)
La Vojo al Oz
“Nu,” li diris gaje, “ĉi tie ni estas; sed kie estas ĉi
tie, mi ne scias.”
“Devas esti parto de la Lando Oz,” rimarkis
Doroteo, venante apud lin.
“Ĉu devas?”
“Kompreneble devas. Ni estas trans la dezerto, ĉu
ne? Kaj ie en la mezo de Oz estas la Smeralda Urbo.”
“Certe,” diris la vilulo, kapjesante. “Ni iru tien.”
“Sed mi nenie vidas homojn, kiuj montru al ni la
vojon,” ŝi daŭrigis.
“Ni serĉu ilin,” li proponis. “Devas esti homoj ie; sed
eble ili ne atendis nin, do ili ne ĉeestas por bonvenigi nin.”
!(images/000046.png)
ILI nun pli zorge ekzamenis la landon ĉirkaŭantan
ilin. Ĉio estis freŝa kaj bela post la varma senspireco
de la dezerto, kaj la sunbrilo kaj dolĉa, freŝa aero estis
tre plaĉaj al la vagantoj. Malgrandaj montetoj flave
verdaj estis dekstre, kaj maldekstre sin skuadis grupo
de altaj foliplenaj arboj sur kiuj estis flavaj floroj
kvastaspektaj. Inter la herboj tapiŝantaj la teron estis
belaj ranunkoloj kaj primoloj kaj tagetoj. Rigardinte
ilin dum momento Doroteo diris pripenseme:
“Nepre ni estas en la Lando de la Palpbrumoj, ĉar
la koloro de tiu lando estas flava, kaj rimarku ke
preskaŭ ĉio ĉi tie estas flava se ĝi ja estas kolora.”
143
La Vojo al Oz
“Sed mi supozis ke ni estas en la Lando Oz,”
respondis la vilulo, kvazaŭ multe ĉargrenite.
“Jes ja,” ŝi deklaris; “sed estas kvar partoj de la
Lando Oz. La Norda Lando estas purpura, kaj ĝi estas
la Lando de la Gilikuloj. La Orienta lando estas blua,
kaj tiu estas la Lando de la Manĝtuloj. Sube en la
Sudo estas la ruĝa Lando de la Kveluloj, kaj ĉi tie, en
la Okcidento, la flava Lando de la Palpbrumoj. Jen la
parto regata de la Stana Lignohakisto, sciu.”
“Kiu li estas?” demandis Buton-Brilo.
“Nu, li estas la stanulo pri kiu mi parolis al vi. Li
nomiĝas Noĉjo Hakisto, kaj li havas belan koron
donitan al li de la mirinda Sorĉisto.”
“Kie li loĝas?” demandis la knabo.
“La Sorĉisto? Ho, li loĝas en la Smeralda Urbo, kiu
estas precize en la mezo de Oz, kie la anguloj de la
kvar landoj kunrenkontiĝas.”
“Ho,” diris Buton-Brilo, konfuzita de tiu klarigo.
“Nepre ni estas tre for de la Smeralda Urbo,”
komentis la vilulo.
“Estas vere,” ŝi respondis; “do ni komencu kaj penu
trovi kelkajn Palpbrumojn. Ili estas afabluloj,” ŝi daŭrigis,
dum la grupeto komencis marŝi cele la arbogrupon, “kaj
mi venis ĉi tien foje kun miaj amikoj la Birdotimigilo, kaj
la Stana Lignohakisto, kaj la Malkuraĝa Leono, por batali
144
!(images/000049.png)
La Vero-Lageto
fian sorĉistinon kiu sklavigis ĉiujn Palpbrumojn.”
“Ĉu vi konkeris ŝin?” demandis Poli.
“Nu, mi fandis ŝin per sitelo da akvo, kaj tiel ŝi
finiĝis,” respondis Doroteo. “Post tio la popolo estis
libera, sciu, kaj ili nomumis Noĉjon Hakiston—tiu
estas la Stana Lignohakisto—Imperiestro.”
“Kio estas tio?” demandis Buton-Brilo.
“Imperiestro? Ho, ĝi estas ia loka oficialulo, mi
supozas.”
“Ho,” diris la knabo.
“Sed mi kredis ke Princino Ozma regas Ozon,”
diris la vilulo.
145
La Vojo al Oz
“Jes ja; ŝi regas la Smeraldan Urbon kaj ĉiujn kvar
landojn de Oz; sed ĉiu lando havas alian reganteton,
ne tiel grandan kiel Ozma. Estas kiel la oficiroj de
armeo, sciu; la regantetoj estas kapitanoj, kaj Ozma
estas la generalo.”
Jam ili atingis la arbojn, kiuj staris laŭ perfekta
cirklo kaj ĝuste sufiĉe aparte tiel ke iliaj dikaj branĉoj
intertuŝiĝis—“premis manojn” laŭ rimarko de Buton-
Brilo. Sub la ombro de la arboj ili trovis, en la centro
de la cirklo, kristalan lageton, kun akvo kvieta kiel
vitro. Sendube ĝi ankaŭ estis profunda, ĉar kiam
Polikromo klinis sin super ĝin ŝi ĝemetis pro plezuro.
“Ho, ĝi estas spegulo!” ŝi kriis; ĉar ŝi povis vidi
siajn belan vizaĝon kaj lanugan, ĉielarkokoloran robon
spegulataj de la lageto, naturaj kiel en la vivo.
Ankaŭ Doroteo klinis sin, kaj komencis ordigi sian
hararon, kiu pro blovado de la dezerta vento senorde
implikiĝis. Post tio Buton-Brilo klinis sin super la
randon, kaj ekkomencis plori, ĉar kiam li vidis sian
vulpokapon la povruleto timiĝis.
“Do mi preferas ne enrigardi,” komentis la vilulo,
malfeliĉe, ĉar ankaŭ al li ne plaĉis lia azenkapo. Dum Poli
kaj Doroteo penis konsoli Buton-Brilon, la vilulo sidiĝis
apud la rando de la lageto, kie lia bildo ne estis spegulebla,
kaj gapis la akvon penseme. Farante tion li rimarkis
146
!(images/000056.png)
!(images/000057.png)
La Vero-Lageto
arĝentan plakon fiksitan al roko tuj sub la surfaco de la
akvo, kaj sur la arĝenta plako estis ĉi tiuj gravuritaj vortoj:
“Ha!” kriis la vilulo, eksaltante pro fervora ĝojo;
“fine ni trovis ĝin.”
“Trovis kion?” demandis Doroteo, kurante al li.
“La Vero-Lageton. Nun, fine, mi povos liberiĝi de ĉi
tiu kapaĉo; ĉar oni diris al ni, memoru, ke nur la Vero-
Lageto povas redoni al mi mian naturan vizaĝon.”
“Ankaŭ al mi!” kriis Buton-Brilo, trotante al ili.
“Kompreneble,” diris Doroteo. “Ĝi kuracos la
La Vojo al Oz
kapaĉojn de vi ambaŭ, mi supozas. Estas bonfortune
ke ni trovis ĝin, ĉu ne?”
“Jes ja,” respondis la vilulo. “Mi maldeziregis iri al
Princino Ozma aspektante kiel nun; kaj ŝi ja festos
sian naskiĝdaton.”
Ĝuste tiam plaŭdo surprizis ilin, ĉar Buton-Brilo,
pro sia fervoro vidi la lageton kiu “kuracos” lin, paŝis
tro proksimen al la rando kaj falis kapantaŭen en la
akvon. Suben li subeniris, tute nevidebliĝis, tiel ke nur
lia marista ĉapo flosis sur la supro de la Vero-Lageto.
Li baldaŭ realsurfaciĝis, kaj la vilulo ekprenis lin per
lia marista kolumo kaj trenis lin al la bordo, gutantan kaj
anhelegantan por spiri. Ili ĉiuj rigardis la knabon
mirante, ĉar la vulpa kapo kun siaj akra nazo kaj pintaj
oreloj malestis, kaj anstataŭ ĝi aperis la dika ronda vizaĝo
kaj bluaj okuloj kaj belaj bukloj kiuj apartenis al Buton-
Brilo antaŭ ol lin transformis Reĝo Dokso de Vulpio.
“Ho, kiel karega!” kriis Poli, kaj ŝi ĉirkaŭbrakumus
la etulon se li ne estus tiom malseka.
Iliaj ĝojplenaj krietoj instigis la infanon forfroti la
akvon de siaj okuloj kaj rigardi siajn amikojn
demandoplene.
“Vi nun estas tute ĝusta, kara,” diris Doroteo.
“Venu rigardi vin.” Ŝi kondukis lin al la lageto, kaj
kvankam restis kelkaj ondetoj sur la surfaco de la akvo
148
!(images/000061.png)
LA VILULO RERICEVIS SIAN NATURAN KAPON
!(images/000002.png)
La Vojo al Oz
li povis klare vidi sin spegulata.
“Jen mi!” li diris, per plaĉitoplena sed respektoplena
flustro.
“Kompreneble,” respondis la knabino; “kaj ni ĉiuj
ĝojas samkiel vi, Buton-Brilo.”
“Nu,” anoncis la vilulo, “nun estas mia vico.” Li
deprenis sian vilan mantelon kaj sternis ĝin sur la
herbon kaj plonĝis kapantaŭen en la Vero-Lageton.
Kiam li realsurfaciĝis lia azena kapo jam malaperis,
kaj la propra vila kapo de la vilulo anstataŭis ĝin, kaj
la akvo gutadis laŭ fluetoj de lia vila barbo. Li rampis
sur la landon kaj skuis sin por deigi iom da
150
La Vero-Lageto
malsekeco, kaj post tio li klinis sin super la lageton
por rigardi admire sian spegulatan vizaĝon.
“Mi eble ne estas tutvere bela, eĉ nun,” li diris al
siaj kamaradoj, kiuj rigardis lin ridetante; “sed mi
estas tiom pli bela ol ĉiu ajn azeno ke mi estas laŭeble
plej fiera.”
“Nun vi estas tute ĝusta, Vilulo,” deklaris Doroteo,
“kaj ankaŭ Buton-Brilo estas tute ĝusta. Do ni danku
la Vero-Lageton pro ĝia afableco, kaj ni komencu nian
veturon al la Smeralda Urbo.”
“Mi malvolonte lasas ĝin,” murmuris la vilulo,
ĝemante. “Vero-lageto ne estus malinda kunportaĵo
por ni.” Sed li surmetis sian mantelon kaj komencis
kun la aliaj serĉi iun kiu povos direkti ilin laŭ ilia
dezirata celo.
151
!(images/000007.png)
ILI ankoraŭ ne longe marŝis trans la florkovritan
kamparon kiam ili atingis belan vojon kiu kondukas
nordokcidenten kaj kurbiĝas gracie inter la belaj flavaj
montetoj.
“Tiu vojo,” diris Doroteo, “sendube estas laŭ la
direkto de la Smeralda Urbo. Ni do sekvu la vojon ĝis
ni renkontos iun aŭ atingos domon.”
La suno baldaŭ sekigis la maristajn vestojn de
Buton-Brilo kaj la vilajn vestojn de la vilulo, kaj ili
tiom plezuroplenis pro la reakiro de siaj naturaj kapoj
ke al ili tute ne ĝenis la nelonga malkomforto de
malsekiĝo.
152
Tiktoko kaj Vilĉinjo
“Estas bone denove povi fajfadi,” komentis la
vilulo, “ĉar tiuj azenaj lipoj estis tiom dikaj ke mi tute
ne povis fajfi eĉ unu noton per ili.” Li sonigis
melodion tiom gaje kiom povus birdo.
“Vi ankaŭ aspektos pli natura ĉe la naskiĝtaga
festo,” diris Doroteo, feliĉa ĉar ŝiaj amikoj estas feliĉaj.
Polikromo dancadis antaŭen laŭ sia kutima vigla
maniero, turnadante sin gaje laŭ la glata, ebena vojo,
ĝis ŝi forpasis el ilia vidpovo pro la kurbiĝo de unu el
la montetoj. Subite ili aŭdis ŝin krieti “Ho!” kaj ŝi
reaperis, kurante al ili plenrapide.
“Kio estas, Poli?” demandis Doroteo, perplekse.
Ne necesis ke la Filino de la Ĉielarko respondu, ĉar
ĉirkaŭirante la kurbiĝon de la vojo venis malrapide
iliadirekten komikaspekta ronda viro el polurita kupro,
brilante scintile en la sunlumo. Sidanta sur ŝultro de
la kuprulo estis flava kokino, kun lanugaj plumoj kaj
perla ĉeno ĉirkaŭ sia gorĝo.
“Ho, Tiktoko!” kriis Doroteo, antaŭen kurante. Kiam
ŝi atingis lin la kuprulo levis la knabineton per siaj
kupraj brakoj kaj kisis ŝian vangon per siaj kupraj lipoj.
“Ho, Vilĉinjo! kriis Doroteo, ĝojavoĉe, kaj la flava
kokino flugis en ŝiajn brakojn, por esti laŭvice
ĉirkaŭbrakumata kaj karesata.
La aliaj scivoleme premis sin ĉirkaŭ la grupon, kaj
153
!(images/000051.png)
La Vojo al Oz
la knabino diris al ili:
“Jen Tiktoko kaj Vilĉinjo; kaj ho! mi ĝojegas revidi
ilin.”
“Bon-ven-on al Oz,” diris la kupr ulo, per
monotona voĉo.
Doroteo sidiĝis jam tie en la vojo, kun la flava
kokino en siaj brakoj, kaj komencis karesi la dorson
de Vilĉinjo. Diris la kokino:
“Doroteo, kara, mi havas bonegan informon por vi.”
“Diru tuj, Vilĉinjo!” diris la knabino.
Ĝuste tiam Toto, kiu grumbladis al si, malplezure
ekbojetis kaj flugis kontraŭ la flavan kokino, kiu
hirtigis siajn plumojn kaj tiom kolere kriis ke ŝi
tremigis Doroteon.
154
Tiktoko kaj Vilĉinjo
“Ĉesu, Toto! Ĉesu jam nun!” ŝi ordonis. “Ĉu vi ne
vidas ke Vilĉinjo estas amiko mia?” Malgraŭ ŝia averto, se
ŝi ne kaptus Toton rapide per la kolo la hundeto damaĝus
la flavan kokinon, kaj eĉ nun li plu baraktadis sovaĝe por
eskapi de la firma teno de Doroteo. Ŝi frapis liajn orelojn
unu-du-foje kaj ordonis ke li bone kondutu, kaj la flava
kokino reflugis sur la ŝultron de Toto, kie ŝi estis sekura.
“Kia brutaĉo!” muĝetis Vilĉinjo, kolere gapante la
hundeton.
“Toto ne ’stas brutaĉo,” respondis Doroteo; “sed
ĉehejme Onklo Henriko devas vipi lin kelkfoje pro
kokinĉasado. Nu, atentu Toto,” ŝi pludiris, etendante
fingron kaj parolante severe al li, “komprenu ke
Vilĉinjo estas unu el miaj plej amataj amikoj, kaj devas
esti ne damaĝita—nek nun nek iam ajn.”
Toto svingis sian voston kvazaŭ kompreninte.
“La mizerulo ne povas paroli,” diris Vilĉinjo,
malestime.
“Jes, li ja povas,” respondis Doroteo; “li parolas per sia
vosto, kaj mi scias ĉion diratan de li. Se vi povus svingi
vian voston, Vilĉinjo, vi ne bezonus paroli per vortoj.”
“Absurde!” diris Vilĉinjo.
“Tute ne absurde. Ĝuste nun Toto diras ke li
bedaŭras kaj ke li penos ami vin pro mi. Ĉu ne, Toto?”
“Vuf!” diris Toto, resvingante sian voston.
155
La Vojo al Oz
“Sed mi havas bonegan informon por vi, Doroteo,”
kriis la flava kokino; mi—”
“Atendu minuton, kara,” interrompis la knabineto;
“mi devas unue interkonigi vin ĉiujn. Tiel decas,
Vilĉinjo. Ĉi tiu,” ŝi diris, turnante sin al siaj
kunveturantoj, “estas S-ro Tiktoko, kiu funkcias per
mekanismo, ĉar oni streĉas liajn pensojn, kaj lian
parolon, kaj lia agadon—samkiel horloĝrisortojn.”
“Ĉu ĉiujn kune?” demandis la vilulo.
“Ne; ĉiun aparte. Sed li funkcias tre bele, kaj
Tiktoko estis bona amiko por mi, iam, kaj savis mian
vivon—kaj ankaŭ la vivon de Vilĉinjo.”
“Ĉu li vivas?” demandis Buton-Brilo, intense
gapante la kuprulon.
“Ho, ne, sed pro sia mekanismo li estas same bone
kiel viva.” Ŝi turnis sin al la kuprulo kaj diris ĝentile: “S-
ro Tiktoko, jen miaj novaj amikoj: la vilulo, kaj Poli
Filino de la Ĉielarko, kaj Buton-Brilo, kaj Toto. Tamen
Toto ne estas nova amiko, ĉar li jam antaŭe venis al Oz.”
La kuprulo profunde riverencis, deprenante sian
kupran ĉapelon samtempe.
“Al mi mul-te pla-ĉas ren-kon-ti la a-mi-ko-j-n de
Do-r-r-r-r—” Subite li ekĉesis.
“Ho, verŝajne necesas streĉi lian parolon!” diris la
knabineto, kurante malantaŭ la kuprulon por preni la
156
Tiktoko kaj Vilĉinjo
ŝlosilon de la hoko sur lia dorso. Ŝi streĉis risorton en
loko sub lia dekstra brako kaj li pludiris:
“Par-do-nu mi-n pri mi-a mal-stre-ĉi-ĝo. Mi in-ten-
cis di-ri ke al mi pla-ĉas ren-kon-ti la a-mi-ko-j-n de
Do-ro-te-o, ki-uj de-vos es-ti mi-aj a-mi-koj.” La
vortoj estis iom malglataj, sed klare kompreneblaj.
“Kaj ĉi tiu estas Vilĉinjo,” daŭrigis Doroteo, konigante
la flavan kokinon, kaj ĉiuj laŭvice klinis sin al ŝi.
“Mi havas bonegan informon,” diris la kokino,
turnante sian kapon tiel ke unu brilanta okulo
plenforte rigardis Doroteon.
“Kio estas, kara?” demandis la knabino.
“Mi kovis dek el la plej belaj kokidoj kiujn iam vi
vidis.”
“Ho, bele! Kaj kie ili estas, Vilĉinjo?”
“Mi lasis ilin ĉehejme. Sed ili estas tre belaj, mi certigas
al vi, kaj ĉiuj estas ege lertaj. Mi nomis ilin Doroteo.”
“Kiun el ili?” demandis la knabino.
“Ĉiujn,” respondis Vilĉinjo.
“Kurioze. Kial vi donis la saman nomon al ĉiuj?”
“Estis tre malfacile distingi ilin,” klarigis la kokino.
“Nun, kiam mi vokas ‘Doroteo,’ ili ĉiuj kune kuras al
mi; estas multe pli facile, vere, ol doni apartan nomon
al ĉiu el ili.”
“Mi ege volas vidi ilin, Vilĉinjo,” diris Doroteo
157
!(images/000047.png)
La Vojo al Oz
fervore. “Sed diru al mi, miaj amikoj, kiel okazis ke
vi estas ĉi tie, en la Lando de la Palpbrumoj, la unuaj
renkontintaj nin?”
“Mi in-for-mos vi-n,” respondis Tiktoko, per sia
monotona voĉo, ĉar ĉiuj sonoj en liaj vortoj estis
samnivelaj—“Prin-ci-no Oz-ma vi-dis vi-n en si-a ma-
gi-a bil-do, kaj sci-is ke vi ve-nas ĉi ti-e-n; do ŝi sen-
dis Vil-ĉin-jo-n kaj mi-n por bon-ve-ni-gi vi-n, ĉar ŝi
ne po-vis mem ve-ni; do—fiz-i-dig-le kum-so-lut-e hi-
ber-gob-le in-tu-zib-ik—”
“Jadi! Kio okazas nun?” kriis Doroteo, dum la
kuprulo plu babiladis tiujn senignifajn vortojn, kiujn
neniu povis kompreni ĉar ili tute nenian signifon havis.
“Ne scias,” diris Buton-Brilo, kiu iom timis. Poli
Tiktoko kaj Vilĉinjo
fordancis kaj sin turnis por rigardi la kuprulon terurite.
“Liaj pensoj ĉifoje malstreĉiĝis,” komentis Vilĉinjo
neĝenite, dum ŝi sidis sur ŝultro de Tiktoko kaj ordigis
siajn brilantajn plumojn. “Kiam li ne povas pensi li
ne povas ĝuste paroli, ne pli ol vi mem povus. Vi
devos ŝtreĉi liajn pensojn, Doroteo, alie mi devos mem
fini lian rakonton.”
Doroteo ĉirkaŭkuris kaj reprenis la ŝlosilon kaj
streĉis risorton de Tiktoko sub lia maldekstra brako,
kaj post tio li povis denove klare paroli.
“Par-do-nu mi-n,” li diris, “sed ki-am mi-aj pen-soj
mal-stre-ĉi-ĝas, mi-a pa-ro-lo ne ha-vas sig-ni-fon, ĉar
vor-toj-n for-mas nur pen-sa-do. Mi in-ten-cis di-ri ke
Oz-ma sen-dis ni-n por bon-ve-ni-gi vi-n kaj in-vi-ti
vi-n ve-ni rek-te al la Sme-ral-da Ur-bo. Ŝi es-tis tro
o-ku-pa-ta por mem ve-ni, ĉar ŝi pre-pa-ras si-a-n nas-
kiĝ-ta-ga-n fes-to-n, ki-u es-tos gran-di-o-za a-fe-ro.”
“Mi aŭdis pri ĝi,” diris Doroteo, “kaj mi ĝojas ke
ni venis ĝustatempe por ĉeesti. Ĉu estas granda
distanco inter ĉi tie kaj la Smeralda Urbo?”
“Ne tre,” respondis Tiktoko, “kaj ni hav-as mul-ta-
n tem-po-n. Ĉi-nok-te ni hal-tos ĉe la pa-la-co de la
Sta-na Lig-no-ha-kis-to, kaj mor-gaŭ nok-te ni a-tin-
gos la Sme-ral-da-n Ur-bo-n.”
“Bone!” kriis Doroteo. “Min ĝojigos revidi karan
159
La Vojo al Oz
Noĉjon Hakiston. Kiel fartas lia koro?”
“Ĝi tre bone fartas,” diris Vilĉinjo; “la Stana
Lignohakisto diras ke ĝi fariĝas pli mola kaj afabla
ĉiutage. Li atendas en sia kastelo por bonvenigi vin,
Doroteo; sed li ne povis veni kun ni ĉar oni poluras
lin kiel eble plej brilige por la festo de Ozma.”
“Nu, do,” diris Doroteo,“ni pluiru, kaj ni povos
paroli dum ni marŝos.”
Ili pluveturis kiel amikema grupo, ĉar Polikromo
trovis ke la kuprulo estas nedanĝera kaj ne plu timis lin.
Buton-Brilo ankaŭ konsoliĝis kaj vere ekamis Tiktokon.
Li volis ke la horloĝmekanismulo malfermu sin, por ke
li povu vidi la radojn rondiradi; sed tion ne povis fari
Tiktoko. Buton-Brilo do volis streĉi la kuprulon, kaj
Doroteo promesis ke li faros tion tuj kiam malstreĉiĝos
iu parto de la mekanismo. Tio plaĉis al Buton-Brilo, kiu
firme tenis kupran manon de Tiktoko dum li tretadas
laŭ la vojo; Doroteo marŝadis aliflanke de sia malnova
amiko kaj Vilĉinjo sidiĝis laŭvice sur lia ŝultro aŭ lia
kupra ĉapelo. Poli denove ĝoje dancadis antaŭen kaj
Toto kuris post ŝi, bojante pro ĝojo. La vilulo devis marŝi
malantaŭe; sed ŝajne tio tute ne ĝenis lin, kaj li fajfis gaje
aŭ rigardis scivoleme la belajn scenojn kiujn ili pasis.
Fine ili atingis la supron de monteto de kiu estis
klare videbla la stana kastelo de Noĉjo Hakisto, ĝiaj
160
!(images/000028.png)
Tiktoko kaj Vilĉinjo
turoj scintilis grandioze sub la radioj de la subiranta
suno.
“Bela!” kriis Doroteo. “Antaŭ nun mi neniam vidis
la novan domon de la Imperiestro.”
“Li konstruigis ĝin ĉar la malnova kastelo estis
malseka, kaj verŝajne rustigus lian stanan korpon,”
diris Vilĉinjo. “Ĉiuj tiuj turoj kaj spajroj kaj kupoloj
kaj gabloj uzis multan stanon, kiel vi vidas.”
“Ĉu ĝi estas ludilo?” demandis Buton-Brilo,
admire.
“Ne, kara,” respondis Doroteo, “ĝi estas multe pli
bona ol tio. Ĝi estas la feloĝejo de feprinco.”
161
!(images/000013.png)
LA tero ĉirkaŭ la nova domo de Noĉjo Hakisto estis
aranĝita laŭ belaj florbedoj, kun kristalakvaj fontoj kaj
stanaj statuoj montrantaj la personajn amikojn de la
Imperiestro. Doroteon surprizegis kaj plezurigis trovi
stanan statuon pri si mem staranta sur stana piedestalo
ĉe kurbiĝo de la avenuo kondukanta al la enirejo. Ĝi
estis vivgranda kaj montris ŝin en sunkufo kun korbo
sur sia brako, samkiel ŝi unue aspektis veninte al la
Lando Oz.
“Ho, Toto—ankaŭ estas vi!” ŝi kriis; kaj ja vere, jen
stana figuro de Toto kuŝanta ĉe la piedoj de la stana
Doroteo.
162
!(images/000018.png)
La Stana Kastelo de la Imperiestro
Doroteo ankaŭ vidis figurojn de la Birdotimigilo,
kaj la Sorĉisto, kaj Ozma, kaj de multaj aliaj,
inkluzive de Tiktoko. Ili atingis la grandan stanan
enirejon de la stana kastelo, kaj la Stana Lignohakisto
mem kuris el la pordo por ĉirkaŭbrakumi malgrandan
Doroteon kaj ĝoje bonvenigi ŝin. Li bonvenigis ankaŭ
ŝiajn amikojn, kaj li deklaris ke la Filino de la
Ĉielarko estas la plej bela vidaĵo iam renkontinta liajn
okulojn. Li tenere karesis la buklokovritan kapon de
Buton-Brilo, ĉar li amis infanojn, kaj li turnis sin al
la vilulo kaj premis ambaŭ liajn manojn samtempe.
Noĉjo Hakisto, la Imperiestro de la Palpbrumoj, kiun
163
La Vojo al Oz
konis la tuta Lando Oz kiel la Stanan Lignohakiston,
estis certe rimarkinda persono. Li estis zorge konstruita,
tute el stano, bele lutita ĉe la artikoj, kaj liaj diversaj
membroj estis lerte ĉarniritaj al lia korpo tiel ke li povis
uzi ilin preskaŭ tiel bone kiel se ili konsistus el ordinarna
karno. Iam, li informis la vilulon, li konsistis tute el
karno kaj ostoj, same kiel aliaj homoj, kaj tiam li hakadis
lignon en la arbaroj por tiel gajni siajn vivbezonojn. Sed
l a h a k i l o t i o m o f t e g l i t i s k a j d e t r a n ĉ i s l i a j n partojn—kiujn li anstataŭigis per stano—ke fine tute ne
restis karno, nur stano; do li fariĝis vera stana
lignohakisto. La mirinda Sorĉisto de Oz donis al li
bonegan koron por anstataŭigi la malnovan, kaj al li tute
ne ĝenis ke li konsistas el stano. Ĉiuj amis lin, li amis
ĉiujn; kaj tial li estis feliĉa sammulte kiel longas la tago.
La Imperiestro fieris pro sia nova stana kastelo, kaj
gvidis siajn vizitantojn tra ĉiuj ĉambroj. Ĉiu meblo
konsistis el brile polurita stano—la tabloj, seĝoj, litoj,
ĉio—eĉ la plankoj kaj muroj konsistis el stano.
“Mi supozas,” diris li, “ke en la tuta mondo ne
ekzistas pli lertaj stanistoj ol la Palpbrumoj. Estus
malfacile trovi egalon de ĉi tiu kastelo en Kansas, ĉu
ne, malgranda Doroteo?”
“Tre malfacile,” respondis la infano serioze.
“Nepre ĝi kostis multan monon,” komentis la
164
La Stana Kastelo de la Imperiestro
vilulo.
“ M o n o n ! M o n o e n O z ! ” k r i i s l a S t a n a
Lignohakisto. “Kia stranga ideo! Ĉu vi supozis ke ni
estas tiom maldecaj ke ni uzas monon ĉi tie?”
“Kial ne?” demandis la vilulo.
“Se ni uzus monon por aĉetoj, anstaŭ amon kaj
komplezon kaj la deziron plezurigi unu la alian, ni ne
estus pli bonaj ol la cetera mondo,” deklaris la Stana
Lignohakisto. “Bonfortune, oni tute ne konas monon en
la Lando Oz. Ni ne havas riĉulojn, nek malriĉulojn; ĉar
kion iu deziras la aliaj ĉiuj penas doni al li, por feliĉigi lin,
kaj neniu en la tuta Oz volas havi pli ol li povas utiligi.”
“Bone!” kriis la vilulo, al kiu multe plaĉis aŭdi tion.
“Mi ankaŭ malamas monon—viro en Butterfield
ŝuldas al mi dek kvin cendojn, kaj mi rifuzas preni
ilin de li. La Lando Oz estas evidente la plej favorata
lando en la tuta mondo, kaj ĝia popolo la plej feliĉa.
Mi volonte loĝus ĉi tie por ĉiam.”
La Stana Lignohakisto aŭskultis respekte atentante.
Jam li amis la vilulon, kvankam li ankoraŭ ne sciis pri
la Amo-Magneto. Do li diris:
“Se vi povos pruvi al la Princino Ozma ke vi estas
honesta kaj fidela kaj indas nian amikecon, certe vi
rajtos loĝi ĉi tie dum via tuta vivo, kaj esti egale feliĉa
kiel ni.”
165
La Vojo al Oz
“Mi penos pruvi tion,” diris la vilulo, serioze.
“Kaj nun,” pludiris la Imperiestro, “vi devos ĉiuj iri
al viaj ĉambroj kaj prepari vin por la manĝo, kiu
baldaŭ pretos en la granda stana manĝosalono. Mi
bedaŭras, Vilulo, ke mi ne povas proponi al vi freŝajn
vestojn; sed mi mem vestas min nur per stano, kaj mi
supozas ke tio ne konvenus al vi.”
“Al mi malmulte gravas vestoj,” diris la vilulo,
indiferente.
“Tion mi volonte kredas,” respondis la Imperiestro,
vere ĝentile.
Oni kondukis ilin al iliaj ĉambroj kaj lasis ilin pretigi
sin laŭkapable, kaj baldaŭ ili regrupiĝis en la granda
stana manĝosalono, eĉ Toto ĉeestis. Ĉar la Imperiestro
amis la hundeton de Doroteo, kaj la knabino klarigis al
siaj amikoj ke en Oz ĉiuj bestoj estas same alte taksataj
kiel la homoj—“se ili bone kondutas,” ŝi pludiris.
Toto bone kondutis, kaj sidis en stana beboseĝo
apud Doroteo kaj manĝis de stana plato.
Efektive, ĉiuj manĝis de stanaj pladoj, sed ili havis
belajn formojn kaj estis brile poluritaj; Doroteo opiniis
ke ili estas tute egale bonaj kiel arĝentaĵoj.
Buton-Brilo rigardis scivoleme la viron “en kiu ne
estis apetito,” ĉar la Stana Lignohakisto, kvankam li
preparis tiel bonan festenon por siaj gastoj, mem ne
166
!(images/000065.png)
POLIKROMO DANCIS GRACIE LAŬ LA MUZIKO
La Vojo al Oz
manĝis eĉ buŝoplenon, dum li sidis pacience en sia
loko por certigi ke ĉiuj manĝokapabluloj estu bone kaj
abunde servataj.
Kio plej plaĉis al Buton-Brilo pri la manĝo estis la
stana orkestro kiu ludis dolĉan muzikon dum la grupo
manĝis. La ludantoj ne estis stanaj, ĉar ili estis nur
ordinaraj Palpbrumoj, sed la instrumentoj kiujn ili ludis
estis tute el stano—stanaj trumpetoj, stanaj violonoj,
stanaj tamburoj kaj cimbaloj kaj flutoj kaj kornoj kc. Ili
tiel bele ludis la “Brilimperiestran Valson,” komponitan
de S-ro M. P. Ŝancelinsekto, P. E., specife por honori la
Stanan Lignohakiston, ke Poli ne povis deteni sin de
dancado. Gustuminte kelkajn rosgutojn, freŝe
kolektitajn por ŝi, ŝi dancis gracie laŭ la muziko dum la
aliaj finis sian manĝon; kaj kiam ŝi rapidturnadis sin ĝis
ŝiaj lanugaj drapiraĵoj el ĉielarkaj koloroj ĉirkaŭis ŝin
kvazaŭ nubo, la Stanan Lignohakiston tio tiom plaĉis ke
li kunfrapis siajn stanajn manojn ĝis ilia bruo dronigis la
sonon de la cimbaloj.
Ensume la manĝo estis gaja, kvankam Polikromo
manĝis malmulte kaj la gastiganto tute ne manĝis.
“Mi bedaŭras ke mankis nebulkukoj por la Filino
de la Ĉielarko,” diris la Stana Lignohakisto al
Doroteo, “sed pro eraro la nebulkukoj estis mismetitaj
kaj ni ne sciis pri ilia manko antaŭ nun. Mi klopodos
168
!(images/000070.png)
La Stana Kastelo de la Imperiestro
havigi kelkajn por ŝia matenmanĝo.”
Ili pasigis la vesperon rakontante, kaj la sekvan
matenon ili foriris de la grandioza stana kastelo kaj
ekmarŝis laŭ la vojo al la Smeralda Urbo. La Stana
Lignohakisto akompanis ilin, kompreneble; li jam estis
tiom brilige polurita ke li scintilis kvazaŭ arĝento. Lia
hakilo, kiun li ĉiam kunportis, havis ŝtalan klingon
stanplakitan kaj tenilon kovritan per stanplako bele
gravurita kaj inkrustita per diamantoj.
La Palpbrumoj grupiĝis antaŭ la pordegoj de la
kastelo kaj hurais sian Imperiestron dum li formarŝis,
kaj estis facile vidi ke ili ĉiuj elkore amas lin.
169
!(images/000074.png)
DOROTEO lasis ke Buton-Brilo streĉu la risortojn de
la kuprulo ĉimatene—unue de lia pensmekanismo,
poste de lia parolo, kaj, fine, de lia agado; do li
sendube funkcios perfekte ĝis ili atingos la Smeraldan
Urbon. La kuprulo kaj la stanulo estis bonaj amikoj,
kaj ne tiom similaj kiom vi eble supozus. Ĉar unu
vivis kaj la alia moviĝis per mekanismo; unu estis alta
kaj anguloplena kaj la alia nealta kaj ronda. Oni povis
ami la Stanan Lignohakiston ĉar lia karaktero estis
bona, amikema kaj simpla; sed oni nur povis admiri
la maŝinulon, ne ami lin, ĉar ami tian fabrikaĵon estis
tiel neeble kiel ami stebilon aŭ aŭtomobilon. Tamen
170
!(images/000080.png)
Ili Vizitas la Kurkurbo-kampon
Tiktoko estis populara inter la popolo de Oz ĉar li
estis tre fidinda, fidela kaj verplena; li neeviteble faris
precize tion por kio oni streĉis liajn risortojn, ĉiam kaj
ĉiuokaze. Eble estus pli bone esti maŝino kiu
plenumas sian devon ol karn-kaj-sangulo kiu ne faras
tion, ĉar morta vero estas pli bona ol viva mensogo.
Ĉirkaŭ la tagmezo la veturantoj atingis grandan
kampon da kukurboj—legomo tre konvena por la
flava lando de la Palpbrumoj—kaj kelkaj el la
kukurboj kreskantaj tie estis rimarkinde grandaj. Tuj
antaŭ ol eniri tiun kampon ili vidis tri teramasetojn
kiuj aspektis tomboj, kun bela tomboŝtono sur ĉiu.
“Kio estas tio?” demandis Doroteo, miroplene.
!(images/000083.png)
!(images/000089.png)
!(images/000091.png)
La Vojo al Oz
“ Ĝ i e s t a s l a p r i v a t a t o m b e j o d e J o ĉ j o
Kukurbokapo,” respondis la Stana Lignohakisto.
“Sed mi kredis ke neniu mortas en Oz,” ŝi diris.
“Tute prave; kvankam se iu estas fia la bonaj
civitanoj povas kondamni kaj mortigi lin,” li respondis.
Doroteo kuris al la tombetoj kaj legis la vortojn
gravuritajn sur la tomboŝtonojn. La unua diris:
Ŝi iris al la sekva ŝtono, kiu diris:
Sur la tria ŝtono estis ĉizitaj la vortoj:
“Povra Joĉjo!” ĝemis Doroteo. “Min bedaŭrigas ke
li devis morti triparte, ĉar mi esperis revidi lin.”
“Tiel estos,” deklaris la Stana Lignohakisto, “ĉar li
plu vivas. Venu kun mi al lia domo, ĉar Joĉjo nun estas
kultivisto kaj loĝas en ĉi tiu kukurbokampo mem.”
172
Ili Vizitas la Kurkurbo-kampon
Ili transmarŝis al monstre giganta malplena
kukurbo en kiu estis pordo kaj fenestroj tranĉitaj tra
la ŝelo. Kamentubo etendiĝis tra la tigo, kaj ses ŝtupoj
estis konstruitaj por konduki al la antaŭa pordo.
Ili paŝis al tiu pordo kaj enrigardis. Sidanta sur
benko estis viro vestita per ĉemizo kun makuloj, ruĝa
veŝto, kaj fadinta blua pantalono, kies korpo estis nur
lignaj stangoj mallerte kunartikigitaj. Sur lia kolo estis
ronda flava kukurbo, sur kiu estis ĉizita vizaĝo kian
knabo ofte ĉizas sur Fantomlanternon.
La kurioza viro okupis sin per saltigado de glitemaj
kukurbosemoj per siaj lignaj fingroj, provante trafi
celon ĉe la alia flanko de la ĉambro. Li ne sciis ke
venis vizitantoj ĝis Doroteo kriis:
“Ho, jen Joĉjo Kukurbokapo mem!”
Li turnis sin kaj vidis ŝin, kaj tuj antaŭeniris por
saluti la malgrandan knabinon el Kansas kaj Noĉjon
Hakiston, kaj konatiĝi kun iliaj novaj amikoj.
Buton-Brilo estis unue iom timida rilate al la
kurioza Kukurbokapulo, sed la vizaĝo de Joĉjo estis
tiel gaja kaj ridetanta—ĉar ĝi estis ĉizita tia—ke la
knabo baldaŭ ekŝatis lin.
“Mi kredis, antaŭ nelonge, ke vi estis enterigita laŭ
tri partoj,” diris Doroteo; “sed nun mi vidas ke vi estas
ankoraŭ tute sama.”
173
La Vojo al Oz
“Ne tute sama, kara, ĉar mia buŝo estas iomete pli
unuflanka ol antaŭe, sed preskaŭ sama. Mi havas
novan kapon, kaj ĉi tiu estas la kvara kiun mi
ekposedas de kiam Ozma unue faris min kaj vivigis
min ŝutante la Magian Pulvoron sur min.”
“Kio okazis al la aliaj kapoj, Joĉjo?”
“Ili putris kaj mi enterigis ilin, ĉar ili eĉ ne taŭgis por
tortoj. Ĉiufoje Ozma ĉizis por mi novan kapon tute
similan al la malnova, kaj ĉar mia korpo estas multe la
plejgranda parto de mi, mi restas Joĉjo Kukurbokapo,
negrave kiom ofte mi ŝanĝas mian superaĵon. Foje estis
por ni malfacilege trovi alian kukurbon, ĉar estis
ekstersezone, do mi devis surporti mian malnovan
kapon iom pli longe ol estis verdire sane. Sed post tiu
trista sperto mi decidis mem kultivi kukurbojn, por
neniam denove trovi ke kukurbo mankas; kaj nun mi
havas ĉi tiun belan kampon kiun vi vidas antaŭ vi.
Kelkaj kreskas tre grandaj—tro grandaj por utili kiel
kapoj—do mi elfosis ĉi tiun kaj uzas ĝin kiel domon.”
“Ĉu estas malseke en la domo?”
“Ne tre. Restas malmulto pli ol la ŝelo, efektive, kaj
ĝi restos utila dum longa tempo.”
“Ŝajnas al mi ke vi estas pli inteligenta ol antaŭe,
Joĉjo,” diris la Stana Lignohakisto. “Via ĵusa kapo estis
stulta.”
174
!(images/000096.png)
Ili Vizitas la Kurkurbo-kampon
“La semoj en ĉi tiu estas pli bonaj,” estis la respondo.
“Ĉu vi partoprenos en la festo de Ozma?” demandis
Doroteo.
“Jes,” diris li; “nenial mi ne ĉeestus. Ozma estas mia
patrino, sciu, ĉar ŝi konstruis mian korpon kaj ĉizis
mian kukurbokapon. Mi sekvos vin al la Smeralda
Urbo morgaŭ, kie ni rerenkontiĝos. Mi ne povos aliri
hodiaŭ, ĉar mi devas planti freŝajn kukurbosemojn kaj
akvumi la junajn plantojn. Sed salutu Ozman por mi,
kaj diru al ŝi ke mi ĉeestos akurate por la jubilo.”
“Ni faros tion,” ŝi promesis; kaj post tio ili ĉiuj lasis
lin kaj rekomencis marŝadi.
175
!(images/000105.png)
LA bone zorgitaj flavaj domoj de la Palpbrumoj nun
estis videblaj starante tie kaj tie laŭlonge de la vojo, tiel
ke la regiono havis pli gajan kaj civilizitan aspekton.
Tamen ili estis domoj de kultivistoj, kaj tre apartaj; ĉar
en la Lando Oz ne ekzistis urboj aŭ vilaĝoj escepte de
la grandioza Smeralda Urbo en ĝia centro.
Heĝoj el ĉiamverdaj aŭ flavaj rozoj bordis la larĝan
vojon kaj la kultivitaj kampoj indikis la zorgadon de
siaj laboremaj loĝantoj. Ju pli la veturantoj proksimiĝis
al la granda urbo des pli prospera fariĝis la lando, kaj
ili transiris multajn pontojn trans la scintilantajn
riverojn kaj riveretojn kiuj akvumis la landojn.
176
La Reĝa Ĉarego Alvenas
Dum ili marŝadis malhaste la vilulo diris al la
Stana Lignohakisto:
“Kia Magia Pulvoro estis tio, kio vivigis vian
amikon la Kukurbokapo?”
“Ĝi nomiĝis la Pulvoro de Vivo,” estis la respondo;
“kaj ĝin inventis kurbiĝinta Sorĉisto kiu loĝis en la
montaro de la Norda Lando. Sorĉistino nomata
Mombi akiris iom da tiu pulvoro de la kurbiĝinta
Sorĉisto kaj portis ĝin hejmen. Ozma loĝis kun la
Sorĉistino tiam, ĉar estis antaŭ ol ŝi fariĝis nia
Princino, kiam Mombi estis transforminta ŝin en
knaban formon. Nu, dum Mombi estis for ĉe la
k u r b i ĝ i n t a S o r ĉ i s t o , l a k n a b o f a r i s t i u n kukurbokapulon por distri sin, kaj ankaŭ pro espero
timigi la Sorĉistinon per ĝi kiam ŝi revenos. Sed
Mombi ne timis, kaj ŝi ŝutis sian Magian Pulvoron de
Vivo sur la Kukurbokapulon, por trovi ĉu la Pulvoro
ĝ u s t e f u n k c i a s . O z m a r i g a r d i s , k a j v i d i s l a Kukurbokapulon viviĝi; do tiunokte ŝi prenis la
piproskatolon en kiu estis la Pulvoro kaj forkuris
kunprenante ĝin kaj Joĉjon, serĉante aventurojn.
“La sekvan tagon ili trovis lignan Seg-Ĉevalon
starantan apud la vojo, kaj ŝutis la Pulvoron sur ĝin.
Ĝi tuj viviĝis, kaj Joĉjo Kukurbokapo rajdis la Seg-
Ĉevalon al la Smeralda Urbo.”
177
!(images/000107.png)
La Vojo al Oz
“Kio okazis poste al la Seg-Ĉevalo?” demandis la
vilulo, kiun multe interesis la historio.
“Nu, ĝi plu vivas, kaj verŝajne vi renkontos ĝin en
la Smeralda Urbo. Poste Ozma uzis la ceteran
Pulvoron por vivigi la Flugantan Gumpon; sed tuj
kiam ĝi forportis ŝin de ŝiaj malamikoj ŝi dispartigis
la Gumpon, do ĝi ne plu ekzistas.”
“Domaĝe ke la Pulvoro de Vivo estis eluzita,”
komentis la vilulo; “estus utile plu povi uzi ĝin.”
“Mi ne vere estas certa pri tio, sinjoro,” respondis la
Stana Lignohakisto. “Antaŭ kelka tempo la kurbiĝinta
Sorĉisto kiu inventis la magian Pulvoron falis laŭ klifo kaj
178
La Reĝa Ĉarego Alvenas
m o r t i ĝ i s . Ĉ i u j n l i a j n p o s e d a ĵ o j n r i c e v i s parenco—maljuna virino nomata Dina, kiu loĝas en la
Smeralda Urbo. Ŝi iris al la montoj kie loĝis la Sorĉisto kaj
elportis ĉion kion ŝi opiniis valora. Inter ili estis
malgranda botelo de la Pulvoro de Vivo; sed kompreneble
Dina tute ne sciis ke ĝi estas magia Pulvoro. Nu, hazarde,
iam ŝi posedis dorlotbeston, grandan bluan urson; sed la
urso sufokis pro fiŝosto, dum iu tago, kaj ĉar ŝi tiom elkore
amis ĝin Dina faris tapiŝon el ĝia haŭto, lasante la kapon
kaj kvar piedojn sur la haŭto. Ŝi tenis la tapiŝon sur la
planko de sia antaŭa salono.”
“Mi vidis tiajn tapiŝojn,” diris la vilulo, kapjesante,
“sed neniam el blua urso.”
“Nu,” pludiris la Stana Lignohakisto, “la mal-
junulino supozis ke la Pulvoro en la botelo devas esti
kontraŭtinea pulvoro, ĉar ĝi odoris iom simile al
kontraŭtinea pulvoro; do unu tagon ŝi ŝutis ĝin sur sian
ursan tapiŝon por forteni tineojn de ĝi. Ŝi diris,
rigardante ame la haŭton: ‘Mi volegas ke mia kara urso
denove vivu!’ Terure al ŝi, la ursa tapiŝo tuj ekvivis, ŝutite
per la Magia Pulvoro; kaj nun tiu vivanta ursa tapiŝo
estas granda ĝeno al ŝi, kaj multe ĉagrenas ŝin.”
“Kial?” demandis la vilulo.
“Nu, ĝi ekstaras per siaj kvar piedoj kaj ĉirkaŭmarŝas,
kaj obstrukcas; kaj tiel ĝi ne utilas kiel tapiŝo. Ĝi ne povas
179
!(images/000114.png)
La Vojo al Oz
paroli, kvankam ĝi estas viva; ĉar kvankam ĝia kapo diras
vortojn, ĝi ne havas spiron en solida korpo por puŝi la
vortojn el sia buŝo. Ĝi estas entute tre ĉagrena afero, tiu
ursa tapiŝo, kaj la maljunulino bedaŭras ke ĝi ekvivis.
Ĉiutage ŝi devas riproĉi ĝin, kaj kuŝigi ĝin plata sur la
salonoplankon por povi marŝi sur ĝi; sed kelkfoje kiam ŝi
foriras bazarumi la tapiŝo levas sian dorsan haŭton, kaj
ekstaras per siaj kvar piedoj, kaj trotas sekvante ŝin.”
“Ŝajnas al mi ke Dina ĝuus tion,” diris Doroteo.
“Nu, ŝi ne ĝuas tion; ĉar ĉiu scias ke ĝi ne estas
vera urso, nur malplena haŭto, kaj sekve tute senutila
por la mondo, escepte kiel tapiŝo,” respondis la Stana
180
La Reĝa Ĉarego Alvenas
Lignohakisto. “Tial mi kredas ke estas bone ke la tuta
Pulvoro de Vivo estas eluzita, ĉar pro tio ĝi ne plu
povas kaŭzi problemojn.”
“Eble vi pravas,” diris la vilulo, penseme.
Je la tagmezo ili haltis ĉe la domo de kultivisto, kie
multe ĝojis la kultivisto kaj lia edzino doni al ili bonan
lunĉon. La kultivista familio konis Doroteon, ĉar ili
vidis ŝin kiam ŝi antaŭe estis en la lando, kaj ili traktis
la knabineton tiom respektoplene kiel la Imperiestron,
ĉar ŝi estas amiko de la potenca Princino Ozma.
Ili ne longe marŝis, lasinte tiun domon de la
kultivisto, antaŭ ol atingi altan ponton trans larĝan
riveron. Tiu rivero, laŭ la Stana Lignohakisto, estis la
limo inter la Lando de la Palpbrumoj kaj la teritorio
de la Smeralda Urbo. La urbo mem ankoraŭ estis tre
for, sed tute ĉirkaŭ ĝi estis verda kampo, bela kiel bone
zorgata domĝardeno, kaj en ĉi tio estis nek domoj nek
kultivejoj, do la beleco de la sceno estis seninterrompa.
De la supro de la alta ponto ili povis vidi tre for la
grandiozajn spajrojn kaj kupolojn de la superba urbo,
scintilantajn kvazaŭ brilantaj juveloj turantajn super la
smeraldaj muroj. La vilulo profunde ekspiris pro
respekto kaj mirego, ĉar neniam li revis ke tiel
grandioza kaj bela loko povas ekzisti—eĉ en la felando
Oz.
181
La Vojo al Oz
Al Poli tiom plaĉis ke ŝiaj violaj okuloj scintilis kiel
ametistoj, kaj ŝi fordancis de siaj akompanantoj trans la
ponton kaj en grupon de plumecaj arboj bordantaj
ambaŭ flankojn de la vojo. Ŝi ekhaltis por rigardi plaĉate
kaj surprizate tiujn arbojn, ĉar iliaj folioj havis formon de
strutoplumoj, kun la randoj de la plumoj bele buklaj; kaj
ĉiuj plumoj havis la samajn delikatajn ĉielarkajn kolorojn
kiuj videblis en la bela gaza robo de Polikromo mem.
“Patro devus vidi tiujn arbojn,” ŝi murmuris; “ili
estas preskaŭ tiel belaj kiel liaj propraj ĉielarkoj.”
Subite ŝi ektremis pro teruriĝo, ĉar inter la arboj venis
kaŝe du grandaj bestoj, ĉiu sufiĉe granda por dispremi la
malgrandan Filinon de la Ĉielarko per unu bato per siaj
piedoj, aŭ por manĝi ŝin per unu ekfermo de siaj enormaj
makzeloj. Unu estis flavbruna leono, alta kiel ĉevalo,
preskaŭ; la alia estis striita tigro preskaŭ same granda.
Poli tro timegis por krii aŭ moviĝi; ŝi staris senmove
kaj ŝia koro batadis sovaĝe ĝis Doroteo kuregis preter
ŝin kaj kun ĝojoplena krio ĵetis siajn brakojn ĉirkaŭ la
kolon de la giganta leono, ĉirkaŭbrakumante kaj
kisante la beston laŭ evidenta ĝojo.
“Ho, mi tiom ĝojas revidante vin denove!” kriis la
malgranda knabino el Kansas. “Kaj ankaŭ la Malsatan
Tigron! Kiom belaj vi ambaŭ aspektas. Ĉu vi bone
fartas kaj feliĉas?”
182
!(images/000118.png)
DOROTEO ĴETIS SIAJN BRAKOJN ĈIRKAŬ LA KOLON DE LA
LEONO
La Vojo al Oz
“Tute certe jes, Doroteo,” respondis la Leono, per
profunda voĉo kiu sonis plaĉa kaj afabla; “kaj nin
multe plaĉas ke vi venis al la festo de Ozma. Ĝi estos
grandioza, mi promesas al vi.”
“Estos multegaj dikaj beboj ĉe la festo, mi aŭdis,”
komentis la Malsata Tigro, oscedante tiel ke lia buŝo
malfermiĝis ege larĝe kaj montris ĉiujn liajn grandajn
akrajn dentojn; “sed kompreneble mi ne povos manĝi
ilin.”
“Ĉu via Konscienco ankoraŭ bone funkcias?”
demandis Doroteo, maltrankvile.
“Jes; ĝi regas min kvazaŭ tirano,” respondis la
Tigro, malfeliĉe. “Mi ne povas imagi ion malpli plaĉan
ol posedi Konsciencon,” kaj li palpebrumis ruze al sia
amiko la Leono.
“Vi trompas min!” diris Doroteo, ridante. “Mi ne
kredas ke vi manĝus bebon se vi perdus vian
Konsciencon. Venu ĉi tien, Poli,” ŝi vokis, “mi konigu
vin al miaj amikoj.”
Poli alvenis iom timide.
“Vi havas kuriozajn amikojn, Doroteo,” ŝi diris.
“Ne gravas la kuriozeco, se ili estas amikoj,” estis
la respondo. “Jen la Malkuraĝa Leono, kiu tute ne
estas malkuraĝa, li nur kredas esti tia. Foje la Sorĉisto
donis al li kuraĝon, kaj li ankoraŭ havas iom.”
184
!(images/000009.png)
La Reĝa Ĉarego Alvenas
La Leono riverencis tre digne al Poli.
“Vi estas tre bela, kara,” diris li. “Mi esperas ke ni
estos amikoj kiam ni pli bone konos unu la alian.”
“Kaj jen la Malsata Tigro,” pludiris Doroteo. “Li
diras ke li volegas manĝi dikajn bebojn; sed envere li
neniam malsatas, ĉar li havas multon por manĝi; kaj mi
opinias ke li tute neniun damaĝus eĉ se li ja malsatus.”
“Ĉit, Doroteo,” flustris la Tigro; “vi ruinigos mian
reputacion se vi ne estos pli diskreta. Kio gravas en ĉi
tiu mondo ne estas kiaj ni estas, sed kiaj oni kredas
nin esti. Kaj, pripensante la aferon, mi estas certa ke
F-ino Poli estus bonega bunta matenmanĝo.”
185
!(images/000087.png)
NUN alvenis la aliaj, kaj la Stana Lignohakisto salutis
la Leonon kaj la Tigron elkore. Buton-Brilo kriis pro
timo kiam Doroteo unue prenis lian manon kaj
kondukis lin al la grandaj bestoj; sed la knabino
insistis ke ili estas afablaj kaj bonaj, do la knabo sufiĉe
kuraĝigis sin por karesfrapeti iliajn kapojn; post kiam
ili parolis al li milde kaj li rigardis en iliajn
inteligentajn okulojn lia timo plene malaperis kaj li
tiom ĝojis pro la bestoj ke li volis resti proksima al ili
kaj karesi ilian molan felon ĉiuminute.
Rilate al la vilulo, eble li timus se li renkontus la
bestojn sola, aŭ en iu alia lando; sed tiom estis la
186
La Smeralda Urbo
mirindaĵoj en la Lando Oz ke li ne plu estis facile
surprizebla, kaj la amikeco de Doroteo al la Leono kaj
Tigro estis sufiĉa por certigi al li ke ili estas
sendanĝeraj kamaradoj. Toto bojis al la Malkuraĝa
Leono per ĝoja saluto, ĉar li konis la beston jam
delonge kaj amis lin, kaj estis amuze vidi kiom milde
la Leono levis sian gigantan piedon por karesfrapeti la
kapon de Toto. La hundeto flaris la nazon de la Tigro
kaj la Tigro ĝentile piedpremis kun li; do ili tute
verŝajne fariĝos bonaj amikoj.
Tiktoko kaj Vilĉinjo bone konis la bestojn, do ili
nur salutis ilin kaj demandis pri ilia farto kaj pri la
Princino Ozma.
Nun videblis ke la Malkuraĝa Leono kaj la Malsata
Tigro trenas grandiozan oran ĉaregon, al kiu ili estas
jungitaj per oraj ŝnuroj. La korpo de la ĉarego estis
ornamita ekstere per desegnoj el grupoj de scintilantaj
smeraldoj, dum interne ĝin tegis verda kaj ora sateno,
kaj la kusenoj de la seĝoj estis el verda pluŝo broditaj
per oro kun krono, sub kiu estis monogramo.
“Ho, jen la reĝa ĉarego de Ozma mem!” kriis
Doroteo.
“Jes,” diris la Malkuraĝa Leono; “Ozma komisiis
nin renkonti vin ĉi tie, ĉar ŝi timis ke vi estos lacaj
pro via longa marŝo kaj ŝi volis ke vi eniru la Urbon
187
!(images/000082.png)
La Vojo al Oz
laŭ stilo konvena al via alta rango.”
“Kio?” kriis Poli, rigardante Doroteon scivoleme.
“Ĉu vi estas nobelino?”
“Nur en Oz,” diris la infano, “ĉar Ozma faris min
Princino, sciu. Sed kiam mi estas hejme en Kansas mi
estas nur kamparana knabino, kaj devas helpi buterfari
kaj sekigi pladojn dum Onklino Em lavas ilin. Ĉu vi
devas helpi lavi pladojn sur la ĉielarko, Poli?”
“Ne, kara,” respondis Polikromo, ridetante.
“Nu, ankaŭ mi ne bezonas labori en Oz,” diris
Doroteo. “Estas iom plezure esti Princino kelkfoje, ĉu
ne?”
188
La Smeralda Urbo
“Doroteo kaj Polikromo kaj Buton-Brilo ĉiuj
veturos per la ĉarego,” diris la Leono. “Do eniru,
karaj, kaj atentu ne damaĝi la oron kaj ne metu viajn
polvokovritajn piedojn sur la brodaĵojn.”
Buton-Brilo ĝojegis veturi tirate de tiel superba
paro, kaj li diris al Doroteo ke sentigas lin ke li estas
aktoro en cirko. Dum la paŝoj de la bestoj proksimigis
ilin al la Smeralda Urbo ĉiu riverencis respektoplene
al la infanoj, kiel ankaŭ al la Stana Lignohakisto,
Tiktoko, kaj la vilulo, kiu sekvis ilin.
La Flava Kokino sidigis sin sur la malantaŭo de la
ĉarego, kie ŝi povis rakonti al Doroteo pli pri siaj
mirindaj kokidoj dum ili veturis. Kaj tiel la granda
carego fine atingis la altan muron ĉirkaŭ la Urbo, kaj
haltis antaŭ la grandiozaj juvelinkrustitaj pordegoj.
Ilin malfermis gajaspekta vireto kiu havis sur siaj
okuloj verdajn okulvitrojn. Doroteo konigis lin al siaj
amikoj kiel la Pordo-Gardiston, kaj ili rimarkis ke
granda aro da ŝlosiloj pendas sur la ora ĉeno kiu
pendas ĉirkaŭ lia kolo. La ĉarego trairis la eksterajn
pordegojn en belan arkohavan ĉambron konstruitan
en la dika muro, kaj tra la internajn pordegojn en la
stratojn de la Smeralda Urbo.
Polikromo kriis pro raviĝo pro la miriga beleco kiu
renkontis ŝiajn okulojn ĉiuflanke dum ili veturis tra
189
!(images/000098.png)
La Vojo al Oz
tiu impona Urbo senegala eĉ en Felando. Buton-Brilo
nur povis diri “Jadi!” pro la mirigo de la loko; liaj
okuloj estis larĝe malfermaj kaj li penis rigardi
ĉiudirekten samtempe, por ke ne manku al li vidaĵo.
La vilulon vere surprizegis kion li vidis, ĉar la
graciaj kaj belaj konstruaĵoj estis kovritaj per plakoj el
oro kaj inkrustitaj per smeraldoj tiel grandiozaj kaj
valoraj ke en ĉiu alia parto de la mondo ĉiu el ili
valorus riĉegon por sia posedanto. La trotuaroj
konsistis el superbaj marmoraj platoj poluritaj glate
kiel vitro, kaj la randoj kiuj apartigis la trotuarojn de
la larĝa strato ankaŭ estis dense inkrustitaj per
190
La Smeralda Urbo
grupigitaj smeraldoj. Estis multaj homoj sur tiuj
trotuaroj—viroj, virinoj, kaj infanoj—ĉiuj estis vestitaj
per belaj vestoj el silko aŭ sateno aŭ veluro, kun belaj
juveloj. Eĉ pli bone: ĉiuj aspektis feliĉaj kaj kontentaj,
ĉar iliaj vizaĝoj ridetadis kaj estis senzorgaj, kaj
muziko kaj rido aŭdeblis ĉiuflanke.
“Ĉu ili tute ne laboras?” demandis la vilulo.
“Certe ili laboras,” respondis la Stana Lignohakisto;
“ĉi tiu bela urbo ne estus konstruebla aŭ prizorgebla
sen laboro, nek oni povus provizi la fruktojn kaj
legomojn kaj aliajn manĝaĵojn al la loĝantoj. Sed neniu
laboras pli ol duonon de sia tempo, kaj la popolo de Oz
ĝuas sian laboron tiom kiom sian ludadon.”
“Estas bonege!” deklaris la vilulo. “Mi vere esperas
ke Ozma permesos ke mi loĝu ĉi tie.”
La ĉarego, laŭirinte multajn ĉarmajn stratojn, haltis
antaŭ konstruaĵo tiel vasta kaj nobla kaj eleganta ke eĉ
Buton-Brilo tuj divenis ke ĝi estas la Reĝa Palaco. Ĝiajn
ĝardenojn kaj ampleksajn terojn ĉirkaŭis aparta muro,
ne tiom alta aŭ dika kiel la muro ĉirkaŭ la Urbo, sed pli
delikate planita kaj konstruita tute el verda marmoro. La
pordegoj ekmalfermiĝis kiam la ĉarego aperis antaŭ ili,
kaj la Malkuraĝa Leono kaj la Malsata Tigro trotis laŭ
juvelita vojo al la antaŭa pordo de la palaco kaj ekhaltis.
“Ni alvenis!” diris Doroteo gaje, kaj ŝi helpis Buton-
191
La Vojo al Oz
Brilon grimpi el la ĉarego. Polikromo leĝere elsaltis post
ili, kaj ilin bonvenigis amaso da belege vestitaj servistoj
kiuj malalten klinis sin dum la vizitantoj supreniris la
marmorajn ŝtupojn. Ĉe ilia kapo estis bela servistineto
kun malhelaj hararo kaj okuloj; ŝiaj vestoj estis tute
verdaj kaj havis arĝentajn brodaĵojn. Doroteo kuris al ŝi
tre evidente plezuroplene, kaj kriis:
“Ho, Ĵelea Konfitaĵ! Kiom plaĉas al mi revidi vin.
Kie estas Ozma?”
“En sia ĉambro, Moŝto,” respondis la servistineto
modeste, ĉar ŝi estis la plej amata servistino de Ozma.
“Ŝi volas ke vi iru al ŝi tuj kiam vi ripozis kaj ŝanĝis
vian robon, Princino Doroteo. Kaj vi kaj viaj amikoj
devos manĝi kun ŝi ĉivespere.”
“Kiam estos ŝia naskiĝtago, Ĵelea?” demandis la
knabino.
“Postmorgaŭ, Moŝto.”
“Kaj kie estas la Birdotimigilo?”
“Li iris en la Manĝtulan Landon por akiri iom da
freŝa pajlo por replenigi sin, honore al la festo de
Ozma,” respondis la servistino. “Li revenos al la
Smeralda Urbo morgaŭ, laŭ lia diro.”
Nun jam alvenis Tiktoko, la Stana Lignohakisto,
kaj la vilulo kaj la ĉarego ĉirkaŭiris malantaŭ la
palacon, Vilĉinjo akompanis la Leonon kaj Tigron por
192
!(images/000122.png)
“HO, ĴELEA KONFITAĴ! KIOM PLAĈAS AL MI REVIDI VIN”
!(images/000126.png)
La Vojo al Oz
revidi siajn idojn post sia foresto. Sed Toto restis
proksime al Doroteo.
“Bonvolu enveni,” diris Ĵelea Konfitaĵ; “estos nia
plezuriga devo eskorti vin ĉiujn al la ĉambroj
preparitaj por vi.”
La vilulo hezitis. Antaŭ tiam Doroteo neniam
rimarkis ian honton lian pri lia vila aspekto, sed nun,
ĉirkaŭate de tiom da grandiozo kaj belego, la vilulo
sentis sin triste misloka.
Doroteo certigis al li ke ĉiuj ŝiaj amikoj estas
bonvenaj en la palaco de Ozma, do li zorge
senpolvigis siajn vilajn ŝuojn per sia vila poŝtuko kaj
eniris la grandan halon sekvante la aliajn.
La Smeralda Urbo
Tiktoko loĝis en la Reĝa Palaco kaj la Stana
Lignohakisto ĉiam loĝis en sama ĉambro kiam ajn li
vizitis Ozman, do tiuj du tuj iris senpolvigi siajn
brilantajn korpojn de la veturpolvo. Doroteo ankaŭ
havis belan grupon da ĉambroj kiujn ŝi ĉiam enloĝis
kiam ŝi estis en la Smeralda Urbo; sed pluraj servistoj
ĝentile marŝis antaŭ ŝi por gvidi ŝin, kvankam ŝi estis
tute certa ke ŝi povos trovi la ĉambrojn per si mem.
Ŝi kunprenis Buton-Brilon, ĉar li ŝajnis tro malgranda
por esti sola en tiel granda palaco; sed Ĵelea Konfitaĵ
mem gvidis la belan Filinon de la Ĉielarko al ŝia
ĉambraro, ĉar estis facile vidi ke Polikromo kutimas al
grandiozaj palacoj kaj tial rajtas specialan atenton.
195
!(images/000086.png)
LA vilulo staris en la granda halo, lia vila ĉapelo estis
en liaj manoj, kaj li demandis al si kio okazos al li.
Li neniam antaŭe estis gasto en grandioza palaco; eble
li neniam antaŭe estis gasto ie ajn. En la granda
malvarma ekstera mondo oni ne invitis vilulojn en
siajn hejmojn, kaj ĉi tiu nia vilulo dormis pli ofte en
fojnejoj kaj staloj ol en komfortaj ĉambroj. Kiam la
aliaj foriris de la granda halo li gapis la belege
vestitajn ser vistojn de la Princino Oz kvazaŭ
anticipante ke oni ordonos ke li foriru el la palaco;
sed unu el ili riverencis al li tiom respektoplene kiom
se li estus princo, kaj diris:
196
!(images/000092.png)
Oni Bonvenigas la Vilulon
“Permesu min, sinjoro, gvidi vin al viaj ĉambroj.”
La vilulo enspiris profunde kaj kuraĝiĝis.
“Bone,” li respondis; “mi pretas.”
Tra la grandan halon ili iris, supren laŭ la granda
ŝtuparo dense tapiŝita per veluro, kaj post tio laŭlonge
de larĝa koridoro al ĉizita pordejo. Tie la serviso
paŭzis, kaj malferminte la pordon diris tre ĝentile:
“Bonvolu eniri sinjoro, kaj sentu vin ĉehejme en la
ĉambroj kiujn nia Reĝa Ozma ordonis prepari por vi.
Kion ajn vi vidas uzu kaj ĝuu kvazaŭ temus pri via. La
Princino vespermanĝas je la sepa horo, kaj mi revenos
ĉi tien sufiĉatempe por gvidi vin al al la salono, kie vi
197
La Vojo al Oz
ĝuos la privilegion renkonti la belan Reganton de Oz.
Ĉu vi deziras honori min, intertempe, per ia ordono?”
“Ne,” diris la vilulo; “sed mi multe dankas.”
Li eniris la ĉambron kaj fermis la pordon, kaj dum
kelka tempo li staris perplekse, admirante la
grandiozecon antaŭ si.
Al li estis donita unu el la plej belaj ĉambrogrupoj
en la plej grandioza palaco en la mondo, kaj ne
mirigas ke lia bonfortuno surprizis kaj humiligis lin
ĝis li kutimiĝis al siaj ĉirkaŭaĵoj.
La meblaro estis remburita per ŝtofo el oro, sur kiu
estis skarlate brodita la reĝa krono. La tapiŝo sur la
marmora planko estis tiom dika kaj mola ke li ne povis
aŭdi la sonon de la propraj paŝoj, kaj sur la muroj estis
belegaj tapiŝoj teksitaj kun scenoj el la Lando Oz. Libroj
kaj ornamaĵoj estis dismetitaj abunde, kaj laŭ la vilulo li
neniam antaŭe vidis tiom da belaĵoj en unu loko. En
unu angulo fluis sonetanta fontano el parfumita akvo,
kaj en alia estis tablo sur kiu estis ora pleto sur kiu estis
amaso da freŝe kolektitaj fruktoj, inkluzive de pluraj el la
ruĝvangaj pomoj kiujn amis la vilulo.
Ĉe la alia ekstremo de tiu ĉarma ĉambro estis aperta
pordejo, kaj kiam li trairis li trovis sin en ĉambro kiu
enhavis pli da komfortaĵoj ol iam antaŭe imagis la
vilulo. La lito estis el oro kaj inkrustita per multaj
198
Oni Bonvenigas la Vilulon
briliantoj, kaj la kovroŝtofo havis kudritajn perlo- kaj
rubidesegnojn. Ĉe unu flanko de la litoĉambro estis
delikata vestejĉambro, kun ŝrankoj en kiuj estis granda
aro da freŝaj vestoj; kaj preter ĝi estis la banejo—granda
ĉambro en kiu estis marmora lageto sufiĉe granda por
naĝado, kun blankaj marmoraj ŝtupoj kondukantaj en
la akvon. Ĉirkaŭ la rando de la lageto estis vicoj de
altkvalitaj smeraldoj tiel grandaj kiel pordansoj, kaj la
akvo en la bano estis kristale klara.
Dum kelka tempo la vilulo rigardis la tioman
lukson silente, mirigite. Post tio, ĉar li estis siamaniere
saĝa, li decidis utiligi sian bonan fortunon. Li deprenis
siajn vilajn botojn kaj sian vilan vestaron, kaj banis sin
en la lageto, plezuriĝante per la malofta ĝuo. Sekiginte
sin per la molaj tukoj li eniris la vestejĉambron kaj
prenis freŝajn subvestojn el la tirkestoj kaj surmetis
ilin, trovante ke la dimensioj de ĉiuj perfekte taŭgas
por li. Li ekzamenis la enhavon de la ŝrankoj kaj
elektis elegantan vestokompleton. Mirige, ĉio estis vila,
kvankam tute nova kaj bela, kaj li ĝemis kontente pro
la kompreno ke li nun povos esti bele vestita tamen
ankoraŭ vila. Lia jako estis el rozkolora veluro,
ornamita per viloj kaj tondvostoj, per butonoj el
sangoruĝaj rubioj kaj oraj viloj ĉirkaŭ la randoj. Lia
veŝto estis el vila sateno delikate kremkolora, kaj lia
199
!(images/000101.png)
LA VILULO EKZAMENAS SIAJN NOVAJN VESTOJN
!(images/000109.png)
Oni Bonvenigas la Vilulon
ĝisgenua pantalono el roza veluro ornamita simile al
la jako. Vilaj kremkoloraj ŝtrumpoj el silko, kaj vilaj
pantalonoj el rozkolora ledo kun rubiaj bukoj,
kompletigis lian kostumon, kaj kiam li estis tiel vestita
la vilulo rigardis sin per alta spegulo tre admire. Sur
tablo li trovis perlamotan skatolon ornamitan per
delikataj arĝentaj grimpoplantoj kaj floroj el grupigitaj
rubioj, kaj sur la kovrilo estis arĝenta plako sur kiu
estis gravuritaj la vortoj:
La skatolo ne estis ŝlosita, do li malfermis ĝin kaj
preskaŭ lin blindigis la brilado de la riĉaj juveloj en
ĝi. Admirinte la belaĵojn, li elprenis fajnan oran
kolhorloĝeton kun granda ĉeno, plurajn belajn
fingroringojn, kaj rubian ornamaĵon pingeblan sur la
bruston de lia vila ĉemizobrusto. Zorge misbrosinte
sian hararon kaj sian barbon, por kiel eble plej
vilaspektigi ilin, la vilulo profunde elspiris pro ĝojo kaj
decidis ke li nun estas preta renkonti la Reĝan
Princinon tuj kiam ŝi vokos lin. Dum li atendis li
reiris al la bela salono kaj manĝis plurajn el la
ruĝvangaj pomoj por pasigi la tempon.
201
!(images/000119.png)
La Vojo al Oz
Dume, Doroteo vestis sin per bela robo molgriza
b r o d i t a p e r a r ĝ e n t o , k a j m e t i s b l u - k a j - o r a n vestokompleton satenan sur malgrandan Buton-Brilon,
kiu pro ĝi aspektis dolĉa kiel kerubo. Sekvate de la
knabo kaj de Toto—la hundo havis novan verdan
rubandon ĉirkaŭ sia kolo—ŝi rapidis al la belega
salono de la palaco, kie, sidante sur grandioza trono
el ĉizita malakito, komforte inter ĝiaj verdaj satenaj
kusenoj, estis la bela Princino Ozma, fer vore
atendanta bonvenigi sian amikinon.
202
!(images/000127.png)
LA reĝaj historiistoj de Oz, kiuj estas tre bonaj
verkistoj kaj scias nenombreblan kvanton da grandaj
vortoj, ofte provis priskribi la malkutiman belecon de
Ozma kaj malsukcesis ĉar la vortoj ne estis sufiĉe
bonaj. Do kompreneble mi ne povas esperi diri al vi
kiom granda estis la ĉarmo de tiu malgranda Princino,
aŭ kiel ŝia beleco hontigis ĉiujn scintilantajn juvelojn
kaj grandiozan lukson kiuj ĉirkaŭis ŝin en tiu ŝia reĝa
palaco. Ĉio alia bela aŭ delikata aŭ plezuriga per si
mem fadis en senintereson komparate kun la sorĉeca
vizaĝo de Ozma, kaj ofte estas dirite de sciantoj ke
neniu alia reganto en la tuta mondo povas esperi egali
203
La Vojo al Oz
la gracian ĉarmon de ŝia mieno.
Ĉio pri Ozma allogis, kaj ŝi inspiris amon kaj plej
dolĉan teneron anstataŭ respekton aŭ ordinaran
admiron. Doroteo ĵetis siajn brakojn ĉirkaŭ sian
malgrandan amikinon kaj ĉirkaŭpremis kaj kisis ŝin
ravite, kaj Toto bojis ĝoje kaj Buton-Brilo ridetis per
feliĉa rideto kaj konsentis sidi sur la molaj kusenoj tre
proksime al la Princino.
“Kial vi ne informis min ke vi havos naskiĝtagan
feston?” demandis la malgranda knabino el Kansas,
kiam finiĝis la unuaj salutoj.
“Ĉu mi ne informis?” demandis Ozma, kaj ŝiaj
belaj okuloj dancis pro ĝojo.
“Ĉu?” respondis Doroteo, penante pensi.
“Kiu, laŭ via kredo, kara, intermiksis tiujn vojojn,
tiel ke vi devis komenci vagadon cele Ozon?”
demandis la Princino.
“Ho! Mi neniam s’pektis ke vi kaŭzis tion,” kriis
Doroteo.
“Mi rigardadis vin per mia Magia Bildo dum via tuta
veturo ĉi tien,” deklaris Ozma, “kaj dufoje mi pensis ke
mi devos uzi la Magian Zonon por savi vin kaj transporti
vin al la Smeralda Urbo. Foje kiam la Turnloj kaptis vin,
kaj denove kiam vi atingis la Mortigan Dezerton. Sed la
vilulo povis helpi vin ambaŭfoje, do mi nenion faris.”
204
!(images/000110.png)
Princino Ozma de Oz
“Ĉu vi scias kiu estas Buton-Brilo?” demandis
Doroteo.
“Ne; mi neniam vidis lin antaŭ ol vi trovis lin en
la vojo, kaj tiam nur per mia Magia Bildo.”
“Kaj ĉu vi sendis Polin al ni?”
“Ne, kara; la Filino de la Ĉielarko glitis de la bela
arko de sia patro tute ĝustatempe por renkonti vin.”
“Nu,” diris Doroteo, “mi promesis al Reĝo Dokso
de Vulpio kaj al Reĝo Bat-Iai de Azenio ke mi petos
vin inviti ilin al via festo.”
“Mi jam faris tion,” respondis Ozma, “ĉar mi kredis
ke plaĉos al vi ke mi komplezu ilin.”
205
La Vojo al Oz
“Ĉu vi ’vitis la Muz’kulon?” demandis Buton-Brilo.
“Ne, ĉar li estus tro bruema, kaj eble interrompus
la komforton de aliaj personoj. Kiam muziko ne estas
tre bona, kaj ludiĝas senĉese, estas pli bone ke la
ludanto estu sola,” diris la Princino.
“Al mi plaĉas la muziko de l’ Muz’kulo,” deklaris
la knabo, serioze.
“Sed ne al mi,” diris Doroteo.
“Nu, estos multa muziko dum mia festo,” promesis
Ozma; “do mi opinias ke Buton-Brilo tute ne sentos
la mankon de la Muz’kulo.”
Ĝuste tiam Polikromo endancis, kaj Ozma stariĝis
por saluti la Filinon de la Ĉielarko laŭ sia plej dolĉa
kaj plej elkora maniero.
Doroteo opiniis ke ŝi neniam vidis du pli belajn
ulojn kunaj ol tiujn du belajn knabinojn; sed Poli tuj
sciis ke ŝia propra delikata beleco ne egalas al tiu de
Ozma, tamen ŝi tute ne ĵaluzis pro tio.
Oni anoncis la Sorĉiston de Oz, kaj sekiĝinta,
malgranda, maljuna viro, vestita tute per nigro, eniris
la salonon. Lia vizaĝo estis gaja kaj liaj okuloj scintilis
pro humuro, tiel ke Poli kaj Buton-Brilo tute ne timis
la mirindan personon kies famo kiel ĉarlatana
magiisto disvastiĝis tra la mondo. Salutinte Doroteon
tre tenere, li ekstaris modeste malantaŭ la tronon de
206
!(images/000115.png)
Princino Ozma de Oz
Ozma kaj aŭskultis la viglan babiladon de la junuloj.
Nun aperis la vilulo, kaj tiom surprizis lia aspekto,
ĉar li estis tute vestita per nova vila vestaro, ke
Doroteo kriis “Ho!” kaj ekkunfrapis siajn manojn
dum ŝi ekzamenis sian amikon per plaĉitaj okuloj.
“Li ja vere restas vila,” komentis Buton-Brilo; kaj
Ozma kapjesis vigle ĉar ŝi intencis ke la vilulo restu
vila kiam ŝi provizis liajn novajn vestojn al li.
Doroteo gvidis lin al la trono, ĉar li estis ege
modesta kiam inter tiel altrangaj personoj, kaj
prezentis lin gracie al la Princino, dirante:
“Ĉi tiu, Moŝto, estas mia amiko la vilulo, kiu
207
La Vojo al Oz
posedas la Amo-Magneton.”
“Bonvenon al Oz,” diris la knabina Reganto, per
gracia tono. “Sed diru al mi sinjoro, kiel vi akiris la
Amo-Magneton kiun laŭ vi vi posedas?”
La vilulo ruĝiĝis kaj aspektis malgaja, dum li
respondis per nelaŭta voĉo:
“Mi ŝtelis ĝin, Moŝto.”
“Ho, Vilulo!” kriis Doroteo. “Fi! Sed vi diris al mi
ke la Eskimo donis al vi la Amo-Magneton.”
Li staris unue sur unu piedo kaj poste sur la alia,
multe embarasite.
“Mi mensogis al vi, Doroteo,” li diris; “sed nun,
baninte min en la Vero-Lageto, mi devas diri nur la
veron.”
“Kial vi ŝtelis ĝin?” demandis Ozma milde.
“Ĉar neniu amis min, aŭ interesiĝis pri mi,” diris
la vilulo, “kaj mi multe volis esti amata. Ĝin posedis
knabino en Butterfield kiu estis tro amata, tiel ke la
junuloj kverelis pro ŝi, kaj tio malfeliĉigis ŝin. Post mia
ŝtelo de la Magneto de ŝi, nur unu junulo plu amis la
knabinon, kaj ŝi edziniĝis kun li kaj refeliĉiĝis.”
“Ĉu vi bedaŭras esti ŝtelinta ĝin?” demandis la
Princino.
“Ne, Moŝto; mi ĝojas,” li respondis; “ĉar plaĉas al
mi esti amata, kaj se Doroteo ne amus min mi ne
208
!(images/000120.png)
EN LA REĜA PALACO DE OZ
La Vojo al Oz
povus akompani ŝin al ĉi tiu bela Lando Oz aŭ
renkonti ĝian bonkoran Reganton. Nun mi estas ĉi tie,
kaj mi esperas resti, kaj fariĝi unu el la plej fidelaj
regatoj de via Moŝto.”
“Sed en Oz oni amas nin nur pro ni mem, kaj pro
nia komplezo inter ni, kaj pro nia bona agado,” ŝi
diris.
“Mi fordonos la Amo-Magneton,” diris la vilulo,
fervore; “Doroteo havos ĝin.”
“Sed ĉiu jam amas Doroteon,” deklaris la Sorĉisto.
“Do Buton-Brilo havos ĝin.”
“Ne volas ĝin,” diris la knabo, tuj.
“Do mi donos ĝin al la Sorĉisto, ĉar mi certas ke
la bela Princino Ozma ne bezonas ĝin.”
“Mia tuta popolo amas ankaŭ la Sorĉiston,” anoncis
la Princino, ridante; “do ni pendigos la Amo-
Magneton super la pordegojn de la Smeralda Urbo,
por ke kiu ajn eniros aŭ eliros la pordojn estos amata
kaj amanta.”
“Jen bona ideo,” diris la vilulo; “mi konsentas pri
tio tute volonte.”
La grupiĝintoj nun eniris por manĝi, kaj vi rajtas
imagi ke estis grandioze; kaj poste Ozma petis la
Sorĉiston montri al ili iom da sia magio.
La Sorĉisto prenis ok etajn blankajn porkidojn el
210
!(images/000125.png)
Princino Ozma de Oz
interna poŝo kaj metis ilin sur la tablon. Unu estis
vestita kiel klaŭno, kaj amuze agadis, kaj la aliaj saltis
trans la kulerojn kaj pladojn kaj kuris ĉirkaŭ la tablo
kvazaŭ konkurĉevaloj, kaj transkapen saltis kaj estis
tiel viglaj kaj amuzaj ke ili ridigadis gajege la tutan
grupon. La Sorĉisto trejnis tiujn dorlotbestojn fari
multaj kuriozajn agojn, kaj ili estis tiel etaj kaj ruzaj
kaj molaj ke Polikromo amis preni ilin dum ili pasis
proksime al ŝia pozicio kaj karesi ilin kvazaŭ katidojn.
Estis malfrue kiam la distrado finiĝis, kaj ili
apartiĝis por iri al siaj ĉambroj.
“Morgaŭ,” diris Ozma, “miaj invititaj gastoj
La Vojo al Oz
alvenos, kaj vi trovos inter ili kelkajn tre interesajn kaj
kuriozajn personojn, tion mi promesas al vi. La sekva
tago estos mia naskiĝtago, kaj la festado okazos sur la
larĝa herbaro tuj ekster la pordegoj de la Urbo, kie
mia tuta popolo povos kungrupiĝi sen spacomanko.”
“Mi esperas ke ne malfruos la Birdotimigilo,” diris
Doroteo, maltrankvile.
“Ho, li nepre revenos morgaŭ,” respondis Ozma.
“Li volis novan pajlon por plenigi sin, do li iris al la
Manĝtula Lando, kie pajlo abundas.”
Dirinte tion la Princino bonannoktis siajn gastojn
kaj iris al sia propra ĉambro.
212
!(images/000129.png)
LA sekvan matenon oni portis la matenmanĝon de
Doroteo al ŝi en ŝia propra bela salono, kaj ŝi sendis
inviton al Poli kaj la vilulo ke ili matenmanĝu kun ŝi
kaj Buton-Brilo. Ili venis volonte, kaj Toto ankaŭ
matenmanĝis kun ili, tiel ke la grupeto kiu kunveturis
al Oz denove rekuniĝis.
Antaŭ ol ili finis sian manĝon ili aŭdis el for la
sonon de multaj tr umpetoj, kaj la sonon de
latunbando ludanta militistan muzikon; do ili ĉiuj
eliris sur la balkonon. Ĝi estis en la antaŭo de la
palaco kaj de ĝi eblis rigardi la stratojn de la Urbo,
ĉar ĝi estis pli alta ol la muro kiu enfermis la
213
!(images/000135.png)
La Vojo al Oz
palackomplekson. Ili vidis proksimiĝi laŭ la strato
bandon de muzikistoj, ludantaj kiel eble plej forte kaj
laŭte, dum la popolo de la Smeralda Urbo staris amase
sur la trotuaroj kaj hurais tiel fervore ke ili preskaŭ
dronigis la bruon de la tamburoj kaj kornoj.
Doroteo rigardis por vidi pri kio ili huraas, kaj trovis ke
malantaŭ la bando estas la fama Birdotimigilo, rajdanta
fiere sur la dorso de ligna Seg-Ĉevalo kiu dancas laŭ la
strato preskaŭ tiel gracie kiel se ĝi konsistus el karno. Ĝiaj
piedoj, pli ĝuste la finaĵoj de ĝiaj lignaj kruroj, estis
ŝuumitaj per platoj el solida oro, kaj la selo rimenita al la
ligna korpo estis riĉe brodita kaj scintilis pro juveloj.
214
Doroteo Akceptas la Gastojn
Atingante la palacon la Birdotimigo suprenrigardis
kaj vidis Doroteon, kaj tuj li skuis sian pintan ĉapelon
al ŝi salute. Li rajdis al la antaŭpordo kaj deĉevaliĝis,
kaj la bando ĉesis ludadi kaj foriris kaj la amasoj da
homoj reiris al siaj loĝejoj.
Jam antaŭ ol Doroteo kaj ŝiaj amikoj reeniris ŝian
ĉambron tie enestis la Birdotimigilo, kaj li forte
ĉirkaŭbrakumis la knabinon kaj manpremis kun la
aliaj per siaj propraj dispremeblaj manoj, kiuj konsistis
el blankaj gantoj plenigitaj per pajlo.
La vilulo, Buton-Brilo, kaj Polikromo gapegis tiun
famulon, kiun oni agnoskis la plej populara kaj amata
viro en la tuta Lando Oz.
“Nu, via vizaĝo estas freŝe farbita!” kriis Doroteo,
post la fino de la unuaj salutoj.
“Mi instigis la Manĝtulan kultiviston kiu unue faris
min iom refreŝigi ĝin,” respondis la Birdotimigilo afable.
“Mia koloro iom griziĝis kaj fadis, sciu, kaj la farbo
disiĝis de unu ekstremo de mia buŝo, tiel ke mi ne povis
ĝuste paroli. Nun mi sentas min normala, kaj mi povas
diri sen malmodesteco ke mia korpo estas plenigita per
la plej bela avenpajlo en la tuta Oz.” Li puŝis sian
bruston. “Ĉu vi aŭdas min kruki?” li demandis.
“Jes,” diris Doroteo; “tre bele sonas.”
Buton-Brilon mirinde allogis la pajlulo, ankaŭ
215
La Vojo al Oz
Polin. La vilulo traktis lin tre respektoplene, ĉar li estis
tiel kurioze farita.
Ĵelea Konfitaĵ nun venis por anonci ke Ozma volas
ke Princino Doroteo akceptu la invititajn gastojn en la
Trono-ĉambro, dum ili alvenas. La Reganto mem
okupas sin ordonante la preparojn por la morgaŭa
festado, do ŝi volas ke ŝia amikino agu anstataŭ ŝi.
Doroteo volonte akceptis, ĉar ŝi estis la sola alia
Princino en la Smeralda Urbo; do ŝi iris al la granda
Trono-Ĉambro kaj sidis en la seĝo de Ozma, metinte
Polin unuflanke de si kaj Buton-Brilon aliflanke. La
Birdotimigilo staris maldekstre de la trono kaj la Stana
Lignohakisto dekstre, dum la Mirinda Sorĉisto kaj la
vilulo staris malantaŭe.
La Malkuraĝa Leono kaj la Malsata Tigro envenis,
portante brilantajn novajn rubandobantojn sur siaj
koloj kaj vostoj. Ameme salutinte Doroteon la gigantaj
bestoj kuŝiĝis ĉe la piedo de la trono.
Dum ili atendis, la Birdotimigilo, kiu estis
proksima al la knabeto, demandis:
“Kial vi nomiĝas Buton-Brilo?”
“Ne scias,” estis la respondo.
“Jes, vi scias, kara,” diris Doroteo. “Diru al la
Birdotimigilo kiel vi ricevis vian nomon.”
“Paĉjo ĉiam diris ke mi estas brila kiel butono, do
216
Doroteo Akceptas la Gastojn
Panjo ĉiam nomis min Buton-Brilo,” anoncis la knabo.
“Kie estas via panjo?” demandis la Birdotimigilo.
“Ne scias,” diris Buton-Brilo.
“Kie estas via hejmo?” demandis la Birdotimigilo.
“Ne scias,” diris Buton-Brilo.
“Ĉu vi ne volas retrovi vian panjon?” demandis la
Birdotimigilo.
“Ne scias,” diris Buton-Brilo, trankvile.
La Birdotimigilo aspektis pensema.
“Eble pravis via paĉjo,” li komentis; “sed estas
multaj specoj de butonoj, sciu. Estas arĝentaj kaj oraj
butonoj, kiuj estas multe poluritaj kaj scintilas brile.
Estas perlaj kaj kaŭĉukaj butonoj, kaj aliaj specoj, kun
surfacoj pli-malpli brilaj. Sed estas ankoraŭ alia speco
de butono kiu estas kovrita per malhela ŝtofo, kaj
sendube pri tia butono pensis via paĉjo kiam li diris
ke vi estas brila kiel butono. Ĉu vi konsentas?”
“Ne scias,” diris Buton-Brilo.
Joĉjo Kukurbokapo alvenis, surhavante paron da
novaj blankaj kapridhaŭtaj gantoj; kaj li kunportis
naskiĝtagan donacon por Ozma konsistantan el
kolĉeno el kukurbosemoj. En ĉiu semo estis inkrustita
brilanta karolito, kiun oni opinias la plej malofta kaj
plej bela gemo ekzistanta. La kolĉeno estis en pluŝa
skatolo kaj Ĵelea Konfitaĵ metis ĝin sur tablon apud la
217
!(images/000124.png)
La Vojo al Oz
aliaj donacoj por la Princino Ozma.
Sekvis alta bela virino vestita per grandioza
postpendanta robo, ornamita per belega punto fajna kiel
araneteksaĵo. Tiu estis la grava Sorĉistino nomita Glinda
la Bona, kiu multe helpis kaj Ozman kaj Doroteon.
Neniel ĉarlatana estis ŝia magio, estu certa pri tio, kaj
Glinda estis tiel afabla kiel potenca. Ŝi salutis Doroteon
plej ame, kaj kisis Buton-Brilon kaj Polin, kaj ridetis al
la vilulo, kaj post tio Ĵelea Konfitaĵ kondukis la
Sorĉistinon al unu el la plej grandiozaj ĉambroj de la
reĝa palaco kaj deĵorigis kvindek servistojn por servi ŝin.
La sekva alveninto estis S-ro M. P. Ŝancel-Insekto, P.
E.; la “M. P.” signifis Multe Pligrandigita kaj la “P. E.”
Doroteo Akceptas la Gastojn
signifis Plene Edukita. La Ŝancel-Insekto estis
ĉefprofesoro en la Reĝa Kolegio de Oz, kaj li verkis belan
Odon honore al la naskiĝtago de Ozma. Tion li volis legi
al ili; sed la Birdotimigilo malpermesis ke li legu.
Baldaŭ ili aŭdis la sonon de klukado kaj ĥoron de
“ĉip! ĉip!” kaj servisto ekmalfermis la pordon por lasi
eniri la Trono-Ĉambron Vilĉinjon kaj ŝiajn dek lanugajn
kokidojn. Dum la Flava Kokino fiere marŝadis sekvate
de sia familio, Doroteo kriis, “Ho, kiaj belaj etuloj!” kaj
ŝi kuris de sia sidejo por karesi la malgrandajn flavajn
lanugajn pilketojn. Vilĉinjo surportis perlan kolĉenon,
kaj ĉirkaŭ la kolo de ĉiu kokido estis eta ora ĉeno tenanta
medalionon sur kiu estis gravurita la litero “D”.
“Malfermu la medalionojn, Doroteo,” diris Vilĉinjo.
La knabino obeis kaj trovis bildon de si en ĉiu
medaliono. “Ili nomiĝis omaĝe al vi, kara,” pludiris la
Flava Kokino, “do mi volis ke ĉiuj miaj idoj surportu
vian bildon. Kluk—kluk! venu ĉi tien, Doroteo—jam
nun!” ŝi kriis, ĉar la kokidoj disiradis tra la tuta
ĉambrego.
Ili tuj obeis la vokon, kaj venis kurante kiel eble plej
rapide, flirtigante siajn lanugajn flugilojn tre ridinde.
Bonfortune Vilĉinjo grupigis la etulojn sub sian
molan bruston ĉar ĝuste tiam Tiktoko envenis kaj
stamfe paŝis al la trono per siaj plataj kupraj piedoj.
219
La Vojo al Oz
“Mi es-tas ple-ne stre-ĉi-ta kaj funk-ci-as bo-ne-ge,”
diris la horloĝmekanismulo al Doroteo.
“Mi aŭdas la tiktakadon,” deklaris Buton-Brilo.
“Vi estas vere polurita sinjoro,” diris la Stana
Lignohakisto. “Staru ĉi tie apud la vilulo, Tiktoko, kaj
helpu akcepti la gastojn.”
Doroteo metis molajn kusenojn en angulon por
Vilĉinjo kaj ŝiaj idoj, kaj ĵus revenis al la Trono kaj
sidiĝis kiam la ludado de la reĝa bando ekster la
palaco anoncis la proksimiĝon de distingitaj gastoj.
Kaj ho, kiom ili gapis kiam la Alta Ĉambelano
ekmalfermis la pordojn kaj la vizitantoj eniris la
Trono-Ĉambron!
Kiel la unua marŝadis la zingibrokuka viro, bele
formita kaj zorge bakita por havi belan brunan koloron.
Li surportis silkan ĉapelon kaj havis kandobastonon
bele ruĝ- kaj flav-striitan. La antaŭo de lia ĉemizo kaj
liaj manumoj estis el blanka sukeraĵo, kaj la butonoj sur
lia jako estis glicirizaj gutoj.
Post la zingibrokuka viro venis infano kun flaveta
hararo kaj gajaj bluaj okuloj, vestita per blanka piĵamo,
kun sandaloj sur la plandoj de siaj belaj nudaj piedoj. La
infano ĉirkaŭrigardis ridetante kaj puŝis siajn manojn en
la poŝojn de la piĵamo. Tuj post ĝi venis granda kaŭĉuka
urso, marŝanta rekte sur siaj malantaŭaj piedoj. La urso
220
!(images/000132.png)
REĜO PAST, LA ĈEFBOLIVAGO, KAJ PARA BRUIN
La Vojo al Oz
havis scintilantajn nigrajn okulojn kaj ĝia korpo aspektis
kvazaŭ plenigita per aero.
Sekvante tiujn kuriozajn vizitantojn estis du altaj
maldikaj viroj kaj du malaltaj dikaj viroj, ĉiuj kvar
estis vestitaj per elegantaj uniformoj.
La Alta Ĉambelano de Ozma nun antaŭenrapidis
por anonci la nomojn de la novevenintoj, vokante per
laŭta voĉo:
“Lia Graca kaj Plej Manĝebla Moŝto, Reĝo Past la
Unua, Reganto de la Du Regnoj de Altland kaj
Basland. Ankaŭ la Ĉefa Bolivago de lia Moŝto, nomata
Kokideto la Kerubo, kaj ilia fidela amiko Para Bruin,
la kaŭĉuka urso.”
Tiuj grandaj personoj profunde klinis sin dum iliaj
nomoj anonciĝis, kaj Doroteo rapidis konigi ilin al la
kunveninta grupo. Ili estis la unuaj eksterlandaj
alvenintoj, kaj la amikoj de Princino Ozma estis
ĝentilaj al ili kaj penis sentigi al ili bonvenon.
Kokideto la Kerubo manpremis kun ĉiuj, inkluzive
de Vilĉinjo, kaj estis tiom ĝoja kaj sincera kaj plena
de bona humoro ke la Ĉefbolivago de Johano Past tuj
fariĝis ĉefpreferata.
“Ĉu knabo aŭ knabino?” flustris Doroteo.
“Ne scias,” diris Buton-Brilo.
“Jadi! kia kurioza grupo vi estas,” kriis la kaŭĉuka
222
!(images/000103.png)
Doroteo Akceptas la Gastojn
urso, rigardante la kunvenintan grupon.
“Ankaŭ vi,” diris Buton-Brilo, serioze. “Ĉu Reĝo
Past estas bona manĝaĵo?”
“Tro bona por manĝo,” ridis Kokideto la Kerubo.
“ M i e s p e r a s k e n e n i u e l v i a m a s m a n ĝ i
zingibropanon,” diris la Reĝo, iom maltranvile.
“Neniam ni akceptus manĝi niajn vizitantojn, se ni
ja amus ĝin,” deklaris la Birdotimigilo; “do bonvolu
ne esti maltrankvila, ĉar vi estos plene sekura dum vi
restos en Oz.”
“Kial oni nomas vin Kokideto?” la Flava Kokino
demandis al la infano.
“Ĉar mi estas Inkubatora Bebo, kaj neniam havis
La Vojo al Oz
gepatrojn,” respondis la Ĉefbolivago.
“Miaj idoj havas, min,” diris Vilĉinjo.
“Min plezurigas tio,” respondis la Kerubo, “ĉar ili
pli ĝuus maltrankviligi vin ol se ili kreskus en
Inkubatoro. La Inkubatoro neniam maltrankviliĝas,
sciu.”
Reĝo Johano Past alportis kiel naskiĝtagan donacon
por Ozma belan zingibrokukan kronon, kun vicoj de
malgrandaj perloj ĉirkaŭ si kaj bela granda perlo en
ĉiu el siaj kvin pintoj. Post ĝia ricevo fare de Doroteo
kun taŭgaj dankoj kaj metiĝo sur la tablon kun la aliaj
donacoj, la vizitantoj el Altland kaj Basland eskortiĝis
al siaj ĉambroj fare de la Alta Ĉamelano.
Ili apenaŭ foriris kiam la bando antaŭ la palaco
rekomencis ludi, anoncante pliajn venintojn, kaj ĉar
sendube ili estis el fremdaj lokoj la Alta Ĉambelano
rerapidis por akcepti ilin laŭ sia plej oficiala maniero.
224
!(images/000131.png)
UNUE eniris bando da Rojoj el Feliĉa Valo, ĉiuj estis
gajaj malgrandaj koboldoj similaj al feelfoj. Dekduo
da malrektaj Kniĉoj sekvis el la granda Arbaro de
Burzi. Ili havis longajn barbojn kaj pintajn ĉapojn kaj
bukliĝantajn piedfingrojn, tamen estis ne pli altaj ol
ŝultro de Buton-Brilo. Kun tiu grupo venis viro tiel
facile rekonebla kaj tiel grava kaj kare amata tra la
konata mondo, ke ĉiuj surpiediĝis kaj klinis siajn
kapojn respektoplene, eĉ antaŭ ol la Alta Ĉambelano
surgenuiĝis por anonci lian nomon.
“La plej Potenca kaj Lojala Amiko de Infanoj, Lia
Plejsupera Moŝto—Patro Kristnasko!” diris la
225
La Vojo al Oz
Ĉambelano, per respektoplena voĉo.
“Nu, nu, nu! Ĝojas vidi vin—ĝojas renkonti vin
ĉiujn!” kriis Patro Kristnasko, vigle, dum li trotis
laŭlonge de la longa ĉambro.
Li estis ronda kiel pomo, kun freŝa rozeca vizaĝo,
ridantaj okuloj, kaj densa barbo blanka kiel neĝo.
Ruĝa pelerino kun randoj el bela ermeno pendis de
liaj ŝultroj kaj sur lia dorso estis korbo plena de belaj
donacoj por la Princino Ozma.
“Saluton, Doroteo; ĉu vi ankoraŭ aventuras?” li
demandis laŭ sia gaja maniero, dum li prenis manon
de la knabino per ambaŭ siaj propraj.
“Kiel vi sciis mian nomon, Sanĉjo?” ŝi respondis,
sentante sin pli timida antaŭ tiu senmorta sanktulo ol
iam antaŭe en sia juna vivo.
“Nu, ĉu mi ne vidas vin ĉiun antaŭkristnaskan
vesperon, dum vi dormas?” li respondis, pinĉetante
ŝian ruĝiĝantan vangon.
“Ho, ĉu?”
“Kaj jadi! Jen Buton-Brilo!” kriis Patro Kristnasko,
levante la knabon por kisi lin. “Kiom forege de la
hejmo vi estas, vere!”
“Ĉu vi konas ankaŭ Buton-Brilon?” demandis
Doroteo, fervore.
“Nepre jes. Mi jam vizitis lian hejmon dum pluraj
226
!(images/000111.png)
GAJAJ ROJOJ KAJ MALREKTAJ KNIĈOJ
La Vojo al Oz
antaŭkristnaskaj vesperoj.”
“Kaj ĉu vi konas lian patron?” demandis la knabino.
“Certe, mia kara. Kiun vi supozas porti al li liajn
kristnaskajn kravatojn kaj ŝtrumpojn?” Li ruze
palpebrumis al la Sorĉisto.
“Do kie li loĝas? Ni volegas scii, ĉar Buton-Brilo
estas perdita,” ŝi diris.
Sanĉjo ridis kaj metis sian fingron sur flankon de
sia nazo kvazaŭ pripensante kion respondi. Li klinis
sin kaj flustris ion en orelon de la Sorĉisto, je kio la
Sorĉisto ridetis kaj kapjesis kvazaŭ komprenante.
Nun Patro Kristnasko ekvidis Polikromon, kaj trotis
al kie ŝi staras.
“Ŝajnas al mi ke la Filino de la Ĉielarko estas eĉ pli
for de sia hejmo ol ĉiu el vi,” li komentis, rigardante la
belan knabinon admire. “Mi devos informi vian patron
pri kie vi estas, Poli, kaj sendi lin preni vin.”
“Bonvolu, kara Patro Kristnasko,” petegis la
malgranda knabino.
“Sed ĝuste nun ni ĉiuj devas multe ĝui la feston de
Ozma,” diris la maljuna sinjoro, turnante sin por meti
siajn donacojn sur la tablon kun la aliaj jam tie. “Mi
ne ofte trovas sufiĉan tempon por eliri mian kastelon,
kiel vi scias; sed Ozma invitis min kaj mi tute ne povis
ne veni festi la feliĉan okazon.”
228
Gravaj Alvenantoj
“Mi ĝojegas!” kriis Doroteo.
“Jen miaj Rojoj,” li indikis la malgrandajn koboldojn
kaŭrantajn ĉirkaŭ li. “Ilia tasko estas farbi la kolorojn de
la floroj kiam ili burĝonas kaj floras; sed mi kunvenigis
la gajulojn por vidi Ozon, kaj ili postlasis siajn
farbopotojn. Ankaŭ mi kunvenigis tiujn malrektajn
Kniĉojn, kiujn mi amas. Miaj karaj, la Kniĉoj estas
multe pli afablaj ol ili aspektas, ĉar ilia tasko estas
akvumi kaj prizorgi la junajn arbojn de la arbaro, kaj ili
faras sian laboron fidele kaj bone. Estas malfacila laboro,
tamen, kaj ĝi malrektigas kaj tordas ilin, kiel la arboj
mem; sed iliaj koroj estas grandaj kaj afablaj, kiel la
koroj de ĉiuj kiuj faras bonon en nia bela mondo.”
“Mi legis pri la Rojoj kaj Kniĉoj,” diris Doroteo,
rigardante tiujn malgrandajn laboristojn interesate.
Patro Kristnasko turnis sin por paroli kun la
Birdotimigilo kaj la Stana Lignohakisto, kaj li ankaŭ
diris afablan vorton al la vilulo, kaj poste li foriris por
rajdi la Seg-Ĉevalon ĉirkaŭ la Smeralda Urbo. “Ĉar,”
diris li, “mi devos vidi ĉiujn belajn vidaĵojn ĉi tie dum
mi estos ĉi tie kaj havos oportunon, kaj Ozma
promesis ke mi rajtos rajdi la Seg-Ĉevalon ĉar mi
dikiĝas kaj komencas manki al mi spiro.”
“Kie estas viaj boacoj?” demandis Polikromo.
“Mi lasis ilin ĉehejme, ĉar estas tro varme en ĉi tiu
229
!(images/000117.png)
La Vojo al Oz
sunoplena lando,” li respondis. “Ili kutimas al vintra
vetero kiam ili veturas.”
Ektuj li foriris, kaj la Rojoj kaj Kniĉoj kun li; sed
ili ĉiuj povis aŭdi la orajn hufojn de la Seg-Ĉevalo
sonoradi sur la marmora pavimo ekstere, dum li
fordancis kun sia nobla rajdanto.
Baldaŭ la bando denove ekludis, kaj la Alta
Ĉambelano anoncis:
“Ŝia Graca Moŝto, la Reĝino de Gajlando.”
Ili rigardis fervore por trovi kiu tiu reĝino povas esti,
kaj vidis antaŭeniri en la ĉambro belegan vaksan
pupon, vestitan per delikataj krispoj kaj falbaloj kaj
230
Gravaj Alvenantoj
robo kovrata de brilaĵetoj. Ŝi estis preskaŭ tiom granda
kiom Buton-Brilo, kaj ŝiaj vangoj kaj buŝo kaj brovoj
estis bele pentritaj per delikataj koloroj. Ŝiaj bluaj
okuloj gapis iomete, ĉar ili estis el vitro, sed la esprimo
sur la vizaĝo de ŝia Moŝto estis tre plaĉa kaj nepre
amiga. Kun la Reĝino de Gajlando estis kvar lignaj
soldatoj, du paŝis antaŭ ŝi tre digne kaj du sekvis, kiel
reĝa garistaro. La soldatoj estis farbitaj per helaj koloroj
kaj portis lignajn pafilojn, kaj post ili venis dika
malgranda viro kiu altiris atenton tuj, kvankam li
aspektis modesta kaj sinretirema. Ĉar li konsistis el
kandita sukero, kaj portis stanan sukerfiltrilon plenan
de pudra sukero, kiun li ŝutis sur sin ofte por ke li ne
kroĉiĝu al aferoj se li tuŝos ilin. La Alta Ĉambelano
nomis lin “La Kandulo de Gajlando,” kaj Doroteo vidis
ke unu el liaj dikfingroj aspektas kvazaŭ demordita de
iu amanto de kandaĵoj kiu ne povis rezisti la tenton.
La vakspupa Reĝino parolis bele al Doroteo kaj la
aliaj, kaj sendis siajn amajn salutojn al Ozma antaŭ ol
retiri sin al la ĉambroj preparitaj por ŝi. Ŝi alportis
naskiĝtagan donacon volvitan en silkopapero kaj ligitan
per ruĝetaj kaj bluaj rubandoj, kaj unu el la lignaj
soldatoj metis ĝin sur la tablon kun la aliaj donacoj. Sed
la Kandulo ne iris al sia ĉambro, ĉar li diris ke li
preferas resti kaj konversacii kun la Birdotimigilo kaj
231
!(images/000123.png)
La Vojo al Oz
Tiktoko kaj la Sorĉisto kaj la Stana Lignohakisto, kiujn
li deklaris la plej kuriozaj homoj kiujn iam li renkontis.
Buton-Brilo ĝojis ĉar la Kandulo restas en la Trono-
Ĉambro, ĉar la knabo opiniis ke tiu gasto odoras
bongustege pro gaŭlterio kaj acera sukero.
La Plektita Viro nun eniris la ĉambron, ĉar li estis
tiom bonfortuna ke li ricevis inviton al la festo de la
Princino Ozma. Li estis el kavo duone inter la Nevidebla
Valo kaj la Lando de la Gargojloj, kaj liaj hararo kaj
barbo estis tiom longaj ke li devis plekti ilin por tiel fari
el ili multajn faskojn kiuj pendis ĝis liaj piedoj, kaj ĉiu
plektaĵo estis ligita per banto el kolora rubando.
Gravaj Alvenantoj
“Mi alportis por Princino Ozma skatolon da flirtoj
por ŝia naskiĝtago,” diris la Plektita Viro, fervore; “kaj
mi esperas ke ili plaĉos al ŝi, ĉar ili estas la plej
bonkvalitaj kiajn iam mi faris.”
“Mi estas certa ke ili multe plaĉos al ŝi,” diris
Doroteo, kiu bone memoris la Plektitan Viron; kaj la
Sorĉisto konigis la gaston al la ceteraj en la grupo kaj
sidigis lin en seĝon kaj devigis lin silenti, ĉar, se li
rajtus paroli li parolus daŭre pri siaj flirtoj.
Tiam la bando ludis bonvenon al alia grupo de gastoj,
kaj en la Trono-Ĉambron solene eniris la beleta kaj
digna Reĝino de Ev. Apud ŝi estis juna Reĝo Evardo, kaj
sekvis ilin la tuta reĝa familio konsistanta el kvin
Princinoj kaj kvar Princoj de Ev. La Regno Ev situis tuj
trans la Mortiga Dezerto Norde de Oz, kaj foje Ozma
kaj ŝia popolo savis la Reĝinon de Ev kaj ŝiajn dek
infanojn de la Reĝo de la Knomoj, kiu sklavigis ilin.
Doroteo partoprenis en tiu aventuro, do ŝi salutis la
reĝan familion elkore; kaj ĉiuj el tiuj vizitantoj ĝojegis
rerenkonti la malgrandan knabinon el Kansas. Ili ankaŭ
konis Tiktokon kaj Vilĉinjon, kaj la Birdotimigilon kaj la
Stanan Lignohakiston, ankaŭ la Leonon kaj Tigron; do
estis ĝojoplena rerenkontiĝo, kiel vi povas imagi, kaj post
plena horo la Reĝino kaj ŝia grupo retiris sin al siaj
ĉambroj. Eble eĉ tiam ili ne forirus se la bando ne
233
La Vojo al Oz
komencus ludi por anonci novajn alvenintojn; sed antaŭ
ol foriri el la granda Trono-Ĉambro Reĝo Evardo aldonis
al la naskiĝtagaj donacoj al Ozma diademon el
diamantoj inkrustitaj en radiumo.
La sekva alveninto montriĝis esti Reĝo Renard de
Vulpio; li preferis sin nomi Reĝo Dokso. Li estis
grandioze vestita per nova plumkostumo kaj portis
blankajn kapridhaŭtajn gantojn sur siaj piedoj kaj floron
en sia butontruo kaj lia hararo estis dislimita en la mezo.
Reĝo Dokso dankis Doroteon fervore pro ŝia akiro
de invito por ke li venu al Oz, kiun dum sia tuta vivo
li sopiregis viziti. Li ĉirkaŭmarŝadis vane kaj iom
absurde dum oni konigis al li ĉiujn famulojn
gr upiĝintajn en la Trono-Ĉambro, kaj kiam li
informiĝis ke Doroteo estas Princino de Oz la Reĝo
de la Vulpoj insiste surgenuiĝis ĉe ŝiaj piedoj kaj poste
retiris sin malantaŭen—kio estis danĝera, ĉar lia piedo
povus frapiĝi pro io kaj tiel stumblorenversi lin.
Li apenaŭ foriris kiam la sonego de klarionoj kaj
la bruado de tamburoj kaj cimbaloj anoncis gravajn
vizitantojn, kaj la Alta Ĉambelano alprenis sian plej
dignan tonon dum li ekmalfermis la pordon kaj diris
fiere:
“Ŝia Sublima kaj Glorega Moŝto, Reĝino Ziksi de
Iks! Lia Serena kaj Imponega Moŝto, Reĝo Burĝon’ de
234
!(images/000134.png)
ŜIA MOŜTO, REĜINO ZIKSI DE IKS
La Vojo al Oz
Nenilando. Ŝia Reĝa Moŝto, la Princino Lanug.”
Ke tri tiel altaj kaj potencaj reĝaj personoj alvenis
samtempe sufiĉis por solenigi Doroteon kaj ŝiajn
akompanantojn kaj devigi ilin plej bele konduti; sed
kiam la eksterordinarega beleco de Reĝino Ziksi
renkontis iliajn okulojn ili opiniis ke neniam ili vidis
ion tiom ĉarman. Doroteo decidis ke Ziksi devas esti
ĉirkaŭ deksesjara, sed la Sorĉisto flustris al ŝi ke tiu
mirinda reĝino jam vivis milojn da jaroj, sed scias la
sekreton ĉiam resti freŝa kaj bela.
Reĝo Burĝon’ de Nenilando kaj lia delikata helhara
fratino, la Princino Lanug, estis amikoj de Ziksi, ĉar
iliaj regnoj estis apudaj, do ili kune veturis de siaj tre
foraj regnoj por honori Ozman de Oz pro ŝia
naskiĝtago. Ili alportis multajn belegajn donacojn; do
la tablo nun estis plejparte ŝarĝita per donacoj.
Doroteo kaj Poli ekamis la Princinon Lanug tuj kiam
ili vidis ŝin, kaj malgranda Reĝo Burĝon’ estis tiom
sincera kaj knabeca ke Buton-Brilo tuj akceptis lin kiel
amikon kaj ne volis ke li foriru. Sed estis nun post la
tagmezo, kaj la reĝaj gastoj devos pretigi siajn tualetojn
por la granda bankedo kie ili rekuniĝos tiuvespere por
renkonti la regnantan Princinon de ĉi tiu Felando; do
Reĝino Ziksi estis kondukita al sia ĉambro de grupo de
knabinoj ĉefata de Ĵelia Konfitaĵ, kaj Burĝon’ kaj Lanug
236
!(images/000000.png)
Gravaj Alvenantoj
baldaŭ foriris al siaj propraj ĉambroj.
“Jadi! kiom grandan feston havos Ozma,” kriis
Doroteo. “Mi supozas ke la palaco estos plenplena,
Buton-Brilo; ĉu ne?”
“Ne scias,” diris la knabo.
“Sed ni devos iri al niaj ĉambroj tre baldaŭ, por
vesti nin por la bankedo,” pludiris la knabino.
“Mi ne bezonas vesti min,” diris la K andulo el
Gajlando. “Mi nur bezonas ŝuti freŝan sukeron sur min.”
“ Ti k t o k o k a j m i ĉ i a m s u r h a v a s l a s a m a n
vestokompleton,” diris la Stana Lignohakisto; “ankaŭ
nia amiko la Birdotimigilo.”
237
!(images/000008.png)
La Vojo al Oz
“Miaj plumoj sufiĉas por ĉiuj okazoj,” kriis
Vilĉinjo, el sia angulo.
“Do mi lasos vin kvar bonvenigi iujn novajn
gastojn venontajn,” diris Doroteo; “ĉar Buton-Brilo kaj
mi devos plej bele aspekti ĉe la bankedo de Ozma.”
“Ankoraŭ kiuj venos?” demandis la Birdotimigilo.
“Nu, Reĝo Bat-Iai el Azenio, kaj Joĉjo Faru, kaj la
Bona Sorĉistino de la Nordo. Sed povas esti ke Joĉjo
Faru nur tre malfrue venos, ĉar li estas multe
okupata.”
“Ni akceptos ilin kaj tre konvene bonvenigos ilin,”
promesis la Birdotimigilo. “Do foriru, malgranda
Doroteo, kaj vestu vin.”
!(images/000012.png)
SE nur mi povus diri al vi kiom impona estis la grupo
kiu kuniĝis tiuvespere ĉe la reĝa bankedo de Ozma.
Longa tablo estis pretigita en la centro de la granda
manĝosalono de la palaco kaj la beleco de la
ornamaĵoj kaj la brilego de la lumoj kaj juveloj estis
laŭagnoske la plej grandioza vidaĵo iam vidita de la
gastoj.
La plej gaja persono ĉeestanta, ankaŭ la plej grava,
kompreneble estis Patro Kristnasko; do li ricevis la
honorpozicion ĉe unu ekstremo de la tablo dum ĉe la
alia ekstremo sidis Princino Ozma, la gastiganto.
Joĉjo Past, Reĝino Ziksi, Reĝo Burĝon’, la Reĝino
239
!(images/000016.png)
La Vojo al Oz
de Ev kaj ŝia filo Evardo, kaj la Reĝino de Gajlando
sidis sur oraj tronoj, kaj la aliaj havis belegajn seĝojn.
Ĉe la supra parto de la bankedoĉambro estis aparta
tablo provizita por la bestoj. Toto sidis ĉe unu
ekstremo de tiu tablo, kun tuko ligita ĉirkaŭ lia kolo
kaj arĝenta pleto kiel telero. Ĉe la alia ekstremo estis
malgranda alta tableto, kun nealta barilo ĉirkaŭ sia
rando, por Vilĉinjo kaj ŝiaj idoj. La barilo neebligis ke
la dek malgrandaj Doroteoj falos de la tableto, kaj la
Flava Kokino povis facile etendi sin kaj preni sian
manĝaĵon de sia pleto sur la tablo. Ĉe aliaj lokoj sidis
240
La Granda Bankedo
la Malsata Tigro, la Malkuraĝa Leono, la Seg-Ĉevalo,
la Kaŭĉuka Urso, la Reĝo de la Vulpoj kaj la Reĝo de
la Azenoj; ili vere estis granda grupo da bestoj.
Ĉe la malsupra ekstremo de la granda ĉambro estis
alia tablo, ĉe kiu sidis la Rojoj kaj Kniĉoj kiuj
akompanis Patron Kristnaskon, la lignaj soldatoj kiuj
akompanis la Reĝinon de Gajlando, kaj la Altlanduloj
kaj Baslanduloj kiuj akompanis Joĉjon Paston. Tie
ankaŭ sidis la oficiroj de la reĝa palaco kaj de la
armeo de Ozma.
La belegaj kostumoj de la uloj ĉe la tri tabloj estis
grandioza kaj scintilanta vidaĵo kiun verŝajne neniu
ĉeestanto iam forgesos; eble neniam estis en alia parto
de la mondo, iam ajn, alia grupo de tiel rimarkindaj
personoj kia tiu kiu kunvenis tiuvespere por honori la
naskiĝtagon de la Reganto de Oz.
Kiam ĉiuj grupanoj estis en siaj pozicioj orkestro
de kvincent ludantoj, en balkono kiu superrigardis la
bankedoĉambron, komencis ludi dolĉan kaj tre
ĝuigan muzikon. Pordo sur kiu estis drapiraĵo reĝe
verda malfermiĝis, kaj envenis la bela knabineca
Princino Ozma, kiu nun persone salutis siajn gastojn
unuafoje.
Dum ŝi staris apud sia trono ĉe la kapo de la
bankeda tablo ĉiu okulo turniĝis fervore por rigardi la
241
La Vojo al Oz
belan Princinon, kiu estis tiel digna kiel ĉarma, kaj kiu
ridetis al ĉiuj siaj malnovaj kaj novaj amikoj
tiumaniere ke ŝi tuŝis iliajn korojn kaj okazigis
respondan rideton sur ĉiu vizaĝo.
Ĉiu gasto ricevis kristalan pokalon plenigitan per
lakaso, kiu estas nektaro fama en Oz kaj eĉ pli agrabla
ol sodakvo aŭ limonado. Patro Kristnasko nun verse
prelegis bele, gratulante Ozman pro ŝia naskiĝtago, kaj
petante ĉiun ĉeestanton trinki omaĝe al la sano kaj
feliĉo de sia multe amata gastigantino. Tion faris tre
entuziasme la trinkipovuloj, kaj la netrinkipovuloj
ĝentile tuŝis siajn lipojn per la randoj de la pokaloj.
Ĉiuj sidiĝis ĉe la tabloj kaj la servistoj de la Princino
komencis kelneri la festenon.
Mi estas tute certa ke nur en Felando povus
prepariĝi tiel bongusta manĝo. La pladoj estis el
altvaloraj metaloj inkrustitaj per brilantaj juveloj kaj la
bonmanĝaĵoj metitaj sur ilin estis sennombraj kaj
eksterordinare belgustaj. Pluraj ĉeestantoj, i.a. la
K andulo, la K aŭĉuka Urso, Tiktoko, kaj la
Birdotimigilo, ne estis manĝipovaj, kaj la Reĝino de
Gajlando kontentigis sin per malgranda telero da
segeroj; sed ili ĝuis la pompon kaj scintilon de la
belega sceno tiom kiom la festenantoj.
La Ŝancel-Insekto laŭtlegis sian “Odon al Ozma,”
242
!(images/000021.png)
ONI TRINKIS OMAĜE AL PRINCINO OZMA
La Vojo al Oz
kiu estis tre bonritme verkita kaj bone akceptita de la
grupo. La Sorĉisto aldonis al la distroj la aperigon de
granda pasteĉo antaŭ Doroteo, kaj kiam la knabineto
tranĉis la pasteĉon elsaltis la naŭ porkidetoj kaj dancis
ĉirkaŭ la tablo, dum la orkestro ludis gajan melodion.
Tio multe distris la ĉeestantojn, sed al ili eĉ pli plaĉis
ke Polikromo, kies malsato estis facile satigita, stariĝis
kaj faris sian gracian kaj konfuzan Ĉielarkan Dancon
por ili. Kiam ĝi finiĝis, la homoj manfrapis kaj la
bestoj piedfrapis, Vilĉinjo gakis kaj la Reĝo de la
Azenoj iais aprobe.
Joĉjo Faru ĉeestis, kaj kompreneble li pruvis ke li
povas mirinde agi manĝante kaj ne nur per ĉio alia
kiun li entreprenis fari; la Stana Lignohakisto kantis
amkanton, ĉiuj partoprenis en la refreno; kaj la
soldatoj el Gajlando demonstris fulman trejnekzercon
per siaj lignaj musketoj; la Rojoj kaj Kniĉoj dancis la
Fecirklon; kaj la Kaŭĉuka Urso saltadis tra la tuta
ĉambro. Estis ridado kaj gajeco ĉie, kaj ĉiu ege ĝuis.
Buton-Brilo estis tiom ekscitita kaj interesata ke li
malmulte atentis sian tre bonan manĝon, kaj multe
atentis siajn kuriozajn kunulojn; kaj eble li estis saĝa
tiurilate, ĉar li ja povus manĝi kiam ajn.
La festenado kaj ĝuado daŭris ĝis malfrue en la
vespero, kiam ili apartiĝis rekunvenonte la sekvan
244
!(images/000037.png)
La Granda Bankedo
matenon kaj partoprenonte en la naskiĝtaga festo, de
kiu ĉi tiu reĝa bankedo estis nur enkonduko.
245
!(images/000069.png)
KLARA, perfekta tago, kun milda venteto kaj
sunbrilanta ĉielo, salutis Princinon Ozma kiam ŝi
vekiĝis la sekvan matenon, la datrevenon de ŝia
naskiĝo. Kvankam ankoraŭ estis frue la tuta urbo estis
vigla kaj amasoj da homoj venis el ĉiuj partoj de la
Lando Oz por vidi la feston honorantan la
naskiĝtagon de ilia knabina Reganto.
La renomaj vizitantoj el fremdaj landoj, kiuj ĉiuj estis
transportitaj al la Smeralda Urbo per la Magia Zono, estis
tioma distro por la Ozanoj kiel iliaj propraj familiaraj
famuloj, kaj la stratoj kondukantaj de la reĝa palaco al la
juvelkovritaj pordegoj estis plenplenaj de viroj, virinoj kaj
246
La Naskiĝtaga Festo
infanoj volantaj rigardi la procesion dum ĝi pasas al la
verdaj kampoj kie la festeventoj okazos.
Kaj kia procesio!
Unue venis mil junulinoj—la plej belaj en la
lando—vestitaj per blanka muslino, kun verdaj balteoj
kaj har-rubandoj, portante grandajn korbojn da ruĝaj
rozoj. Dum ili marŝis ili disŝutis tiujn florojn sur la
marmorajn pavimaĵojn, tiel ke la vojo havis dikan
tapiŝon da rozoj sur kiu marŝos la procesio.
Sekvis la Regantoj de la kvar Regnoj de Oz; la
Imperiestro de la Palpbrumoj, la Monarko de la
Manĝtuloj, la Reĝo de la Kveluloj kaj la Suvereno de
la Gilikuloj, ĉiu portis longan ĉenon de smeraldoj
ĉirkaŭ sia kolo por montri sin valaso de la Reganto de
la Smeralda Urbo.
Sekvis marŝante la Korneto-Bando de la Smeralda
Urbo, vestita per verdaj-kaj-oraj uniformoj kaj ludantaj
la “Dupaŝan Ozman.” La Reĝa Armeo de Oz sekvis, ĝi
konsistis el dudek sep oficiroj, de la Ĉefgeneralo ĝis la
Leŭtenantoj. Ne estis ordinaraj soldatoj en la Armeo de
Ozma ĉar oni ne bezonis soldatojn por bataloj, ilia celo
estis nur aspekti gravaj, kaj oficiro ĉiam aspektas pli
impone ol ordinara soldato.
Dum la popolo hurais kaj gestis per siaj ĉapeloj kaj
poŝtukoj, venis marŝante la Reĝa Princino Ozma,
247
La Vojo al Oz
aspektante tiel bela kaj dolĉa ke ne estas mirinde ke
ŝia popolo amas ŝin tre profunde. Ŝi decidis ne veturi
per sia ĉarego tiutage, ĉar ŝi preferis marŝi en la
procesio kun siaj plej amataj regatoj kaj gastoj. Tuj
antaŭ ŝi trotis la vivanta Blutapiŝa Urso posedata de
maljuna Dina, kiu ŝanceliĝadis mallerte sur siaj kvar
piedoj ĉar nur haŭto subtenis ilin, kaj kiu havis
remburitan kapon ĉe unu ekstremo kaj nelongan
voston ĉe la alia. Sed kiam ajn Ozma paŭzis dum sia
marŝado la Ursotapiŝo sternis sin sur la teron por ke
la princino staru sur ĝi ĝis ŝi rekomencos marŝi.
Sekvante la Princinon ruzpaŝadis ŝiaj du gigantaj
bestoj, la Malkuraĝa Leono kaj la Malsata Tigro, kaj
eĉ se la Armeo ne ĉeestus tiuj du estus sufiĉe fortaj
por gardi sian mastrinon kontraŭ ĉia damaĝo.
Sekve marŝis la invititaj gastoj, kiujn laŭte hurais la
popolo de Oz laŭlonge de la vojo, kaj kiuj tial devis
riverenci dekstren kaj maldestren je preskaŭ ĉiu paŝo. La
unua estis Patro Kristnasko, kiu, ĉar li estis dika kaj ne
kutimiĝis al marŝado, rajdis la mirindan Seg-Ĉevalon.
La gaja maljunulo kunportis korbon da malgrandaj
ludiloj, kaj li ĵetis la ludilojn unu post la alia al la infanoj
dum li pasis. Liaj Rojoj kaj Kniĉoj marŝis tuj post li.
Reĝino Ziksi de Iks sekvis; post ŝi estis Joĉjo Past
kaj la Kerubo, kun la kaŭĉuka urso nomata Para
248
!(images/000102.png)
La Naskiĝtaga Festo
Bruin kiu fiere marŝis malantaŭ ili per siaj malantaŭaj
kruroj; poste la Reĝino de Gajlando, kiun eskortis ŝiaj
lignaj soldatoj; poste Reĝo Burĝon’ de Nenilando kaj
lia Fratino, la Princino Lanug; post ili estis la Reĝino
de Ev kaj ŝiaj dek reĝaj infanoj; post ili estis la Plektita
Viro kaj la Kandulo, flank-al-flanke; post ili estis Reĝo
Dokso de Vulpio kaj Reĝo Bat-Iai de Azenio, kiuj jam
fariĝis bonaj amikoj; kaj fine Joĉjo Faru, kiu surhavis
sian ledan ŝirmveston kaj fumadis sian longan pipon.
Tiujn mirindajn personojn ne pli elkore hurasalutis
la popolo ol tiujn kiuj sekvis ilin en la procesio. Doroteo
ests de ĉiu amata, kaj ŝi marŝis brak-en-brake kun la
249
La Vojo al Oz
Birdotimigilo, kiun ĉiuj amis. Sekvis Polikromo kaj
Buton-Brilo, kaj la popolo ekamis la belan Filinon de
la Ĉielarko kaj la belan bluokulan knabon tuj kiam ili
vidis ilin. La vilulo en sia vila nova vestokompleto altiris
multan atenton ĉar li estis tiom neordinara. Per regulaj
paŝoj marŝis la maŝinulo Tiktoko, kaj okazis pli da
huraado kiam la Sorĉisto de Oz sekvis en la procesio.
La Ŝancel-Insekto kaj Joĉjo Kukurbokapo sekvis, kaj
malantaŭ ili Glinda la Sorĉistino kaj la Bona Sorĉistino
de la Nordo. Fine venis Vilĉinjo, kun sia aro da idoj al
kiuj ŝi klukadis malkviete por tenadi ilin kunaj kaj
rapidigi ilin por ke ili ne malrapidigu la procesion.
Alia bando sekvis, ĉifoje la Stana Bando de la
Imperiestro de la Palpbr umoj, ludante belan
marŝmuzikon nomatan “Nenia Plat’ Estas kia Stan’.”
Poste sekvis la servistoj el la Reĝa Palaco, laŭ longa
vico, kaj malantaŭ ili la tuta popolo partoprenis en la
procesio kaj formarŝis tra la smeraldajn pordegojn sur
la larĝan verdejon.
Tie estis starigita eleganta paviliono, kun benkaro
sufiĉe granda por ke sidu la tuta reĝa grupo kaj la
partoprenintoj de la procesio. Super la paviliono, kiu
estis el verda silko kaj orŝtofo, nenombreblaj
standardoj flirtis en la venteto. Tuj antaŭ ĝi, kaj
konektita al ĝi per koridoro, larĝa platformo estis
250
La Naskiĝtaga Festo
konstruita, tiel ke ĉiuj spektantoj povis klare vidi la
distraĵojn provizitajn por ili.
La Sorĉisto nun fariĝis Festestro, ĉar Ozma asignis al
li la estradon de la prezentado. Post la kungrupiĝo de la
popolo ĉirkaŭ la platformo kaj la sidiĝo de la reĝa grupo
kaj la vizitantoj sur la paviliona benkaro, la Sorĉisto lerte
faris ĵongladon per vitraj pilkoj kaj flamantaj kandeloj.
Li ĵetis dekumon da ili alten en la aeron kaj kaptis ilin
unu post la alia dum ili falis, kaj evitis lin neniu objekto.
Post tio li konigis la Birdotimigilon, kiu lerte glutis
glavon kaj tio multe interesis la rigardantojn. Post tio la
Stana Lignohakisto ekshibiciis Hakilsvingadon, kaj li
ĉirkaŭturnadis la hakilon tiel rapide ĉirkaŭ si ke okulo
apenaŭ povus rimarki la moviĝon de la brilanta klingo.
Glinda la Sorĉistino, post tio, paŝis sur la platformon, kaj
per sia magio kreskigis grandan arbon en la mezo de la
spaco, aperigis burĝonojn sur la arbo, kaj naskigis el la
burĝonoj bongustegajn fruktojn nomatajn tamornoj; kaj
tiom multa estis la kvanto da fruktoj tiel produktitaj ke
kiam la servistoj grimpis la arbon kaj ĵetis la fruktojn al
la rigardantaro, estis sufiĉe por satigi ĉiun ĉeestanton.
Para Bruin, la kaŭĉuka urso, grimpis al branĉo de
la granda arbo, rulis sin kiel pilkon, kaj falis al la
platformo de kiu li resaltis al la branĉo. Li ripetis tiun
saltadon plurfoje, kaj tiel gajigis ĉiujn ĉeestantajn
251
!(images/000001.png)
La Vojo al Oz
infanojn. Kiam li jam finis kaj riverencis kaj reiris al
sia sidejo, Glinda skuis sian sceptron kaj la arbo
ekmalaperis, sed la fruktoj restis por esti manĝitaj.
La Bona Sorĉistino de la Nordo distris la rigardantojn
per transformo de dek ŝtonoj en dek birdojn, de la dek
birdoj en dek ŝafidojn, kaj de la dek ŝafidoj en dek
knabinetojn, kiuj bele dancis kaj poste retransformiĝis
en dek ŝtonojn samajn kiel en la komenco.
Joĉjo Faru sekvis sur la platformon kun sia ilokesto,
kaj dum nur kelkaj minutoj li elkonstruis grandegan
flugmaŝinon, metis sian keston en la maŝinon kaj la
tuto forflugis—inkluzive de Joĉjo—post kiam li adiaŭis
la ĉeestantojn kaj dankis la Princinon pro ŝia gastamo.
La Naskiĝtaga Festo
Post tio la Sorĉisto anoncis la plej lastan prezenton,
kiun oni opiniis vere mirinda. Li inventis maŝinon kiu
kapablas blovfari gigantajn sapovezikojn, grandajn kiel
balonoj, kaj tiu maŝino estis kaŝita sub la platformo tiel
ke nur la rando de la granda argila pipo kiu produktis
la sapovezikojn estis videbla super la planko. La
kaldrono da sapŝaŭmo, kaj la aerpumpiloj kiuj plenigis
la sapovezikojn, estis nevideblaj, en la subo, tiel ke kiam
la sapovezikoj komencis kreski sur la planko de la
platformo vere ŝajnis magie al la Ozanoj, kiuj tute ne
konis eĉ la ordinarajn sapovezikojn kiujn faras niaj
infanoj per etkosta argila pipo kaj pelvo da sapakvo.
La Sorĉisto ankaŭ ion alian inventis. Kutime
sapovezikoj estas malfirmaj kaj facile rompiĝas, ili
daŭras nur kelkajn momentojn flosante en la aero; sed
la Sorĉisto aldonis ian gluon al la sapŝaŭmo, kaj tio
fortikigis la sapvezikojn; kaj, ĉar la gluo rapide sekiĝis
kiam ĝin tuŝis la aero, la sapvezikoj de la Sorĉisto estis
sufiĉe fortikaj por daŭri senrompe dum horoj.
Li komencis per blovado—per siaj maŝinoj kaj
aerpumpiloj—kiu faris plurajn grandajn sapovezikojn
kiujn li lasis flosi supren en la ĉielon, kie la sunradioj
trafis ilin kaj donis al ili irizajn kolorojn plej belajn.
Tio instigis multajn miron kaj ĝuon, ĉar ĝi estis novaĵo
por ĉiu ĉeestanto—eble escepte de Doroteo kaj Buton-
253
!(images/000030.png)
LA SORĈISTO FARIS SAPOVEZIKON ĈIRKAŬ PATRON
KRISTNASKON
La Naskiĝtaga Festo
Brilo, kaj eĉ ili neniam antaŭe vidis tiel grandajn
fortikajn sapovezikojn.
La Sorĉisto post tio faris aron da malgrandaj
sapovezikoj kaj poste grandan sapovezikon kiu
ĉirkaŭis ilin tiel ke ili restis en ĝia centro; post tio li
lasis la tutam amason da belaj globetoj flosi en la
aeron kaj malaperi en la tre foran ĉielon.
“Estas vere bele!” deklaris Patro Kristnasko, kiu
amis ludilojn kaj belaĵojn. “Mi kredas, S-ro Sorĉisto,
ke mi petos vin fari sapovezikon ĉirkaŭ min; tiel mi
povos forflosi hejmen kaj rigardi la pejzaĝon sub mi
dum mi veturos. Ne ekzistas loko sur la tero kiun mi
ne vizitis, sed kutime mi veturas dum la nokto, tirate
de miaj rapidaj boacoj. Nun mi havos bonan
oportunon rigardi la pejzaĝon per taglumo, dum mi
malrapide kaj senĝene veturados.”
“Ĉu vi kredas ke vi scios gvidi la sapovezikon?”
demandis la Sorĉisto.
“Ho, jes; mi sufiĉe scipovas magion por fari tion,”
respondis Patro Kristnasko. “Faru la sapovezikon, kun
mi en ĝi, kaj mi certe sendanĝere atingos mian hejmon.”
“ B o n v o l u r e s e n d i m i n h e j m e n a n k a ŭ p e r
sapoveziko!” petis la Reĝino de Gajlando.
“Tute bone, sinjorino; vi la unua veturos,” ĝentile
respondis maljuna Patro Kristnasko.
255
La Vojo al Oz
La bela vaksa pupo adiaŭis la Princinon Ozma kaj
la aliajn, kaj staris sur la platformo dum la Sorĉisto
blovfaris grandan sapovezikon ĉirkaŭ ŝin. Kiam ĝi estis
kompletigita li lasis la sapovezikon malrapide flosi
supren, kaj eblis vidi la malgrandan Reĝinon de
Gajlando stari en ĝia mezo kaj blovgesti kise per siaj
fingroj al la homoj starantaj sube. La sapoveziko ekiris
suden, kaj rapide flosis en nevideblecon.
“Jen tre bela metodo veturi,” diris Princino Lanug.
“Ankaŭ mi deziras hejmeniri per sapoveziko.”
Do la Sorĉisto blovfaris grandan sapovezikon ĉirkaŭ
Princinon Lanug, kaj alian ĉirkaŭ Reĝon Burĝon’, ŝia
frato, kaj trian ĉirkaŭ Reĝinon Ziksi; kaj baldaŭ tiuj
tri sapovezikoj supreniris en la ĉielon kaj kune
forflosis direkte al la regno Nenilando.
La sukceso de tiuj aventuroj instigis la aliajn
g a s t o j n e l f r e m d a j l a n d o j a n k a ŭ e n t r e p r e n i sapovezikajn veturojn; do la Sorĉisto metis unu post
la alia en siajn sapovezikojn, kaj Patro Kristnasko
direktis kien ili iru, ĉar li sciis precize kie loĝas ĉiu.
Fine Buton-Brilo diris:
“Ankaŭ mi volas hejmeniri.”
“Nu, tiel estos!” kriis Patro Kristnasko; “ĉar mi
certas ke viaj patro kaj patrino ĝoje revidos vin. S-ro
Sorĉisto, bonvolu fari grandan belan sapovezikon en
256
La Naskiĝtaga Festo
kiu povos veturi Buton-Brilo, kaj mi akceptos resendi
lin hejmen plene sendanĝere.”
“Mi bedaŭras,” diris Doroteo ĝemante, ĉar ŝi amis
sian malgrandan kamaradon; “sed eble estos plej bone
por Buton-Brilo ke li reiru hejmen; ĉar liaj gepatroj
certe maltrankvilegas.”
Ŝi kisis la knabon, kaj ankaŭ Ozma kisis lin, kaj
ĉiuj aliaj mangestis kaj diris adiaŭ kaj volis por li
bonan vojaĝon.
“Ĉu vi ĝojas forlasi nin, kara?” demandis Doroteo,
iom sopire.
“Ne scias,” diris Buton-Brilo.
Li sidiĝis kun la kruroj krucitaj sur la platformo, kun
sia marista ĉapelo klinita malantaŭen sur lia kapo, kaj la
Sorĉisto blovfaris tre belan sapovezikon ĉirkaŭ lin.
Post minuto ĝi jam estis suprenirinta en la ĉielon
kaj velis okcidenten; kiam ili lastafoje vidis Buton-
Brilon li ankoraŭ sidis en la mezo de la brilanta globo
kaj gestis per sia velistoĉapelo al la subaj homoj.
“Ĉu vi veturos en sapoveziko, aŭ ĉu mi sendu vin
kaj Toton hejmen per la Magia Zono?” la Princino
demandis al Doroteo.
“Prefere per la Zono,” respondis la knabineto. “Mi
iom timas tiujn sapovezikojn.”
“Vuf!” diris Toto aprobe. Li amis boji je la
257
La Vojo al Oz
sapovezikoj dum ili forvelis, sed li ne volis veturi en ili.
Patro Kristnasko decidis nun foriri. Li dankis
Ozman pro ŝia gastamo kaj volis por ŝi multajn
bonojn. La Sorĉisto blovfaris sapovezikon ĉirkaŭ lian
dikan korpeton kaj malpli grandajn sapovezikojn
ĉirkaŭ ĉiun el liaj Rojoj kaj Kniĉoj.
Dum la afabla kaj kompleza amiko de infanoj
supreniris en la aeron la popolo unuvoĉe huraegis, ĉar ili
elkore amis Patron Kristnaskon; kaj la vireto aŭdis ilin
tra la muroj de la sapoveziko kaj skuis siajn manojn
responde dum li ridetis al ili. La bando ludis brave dum
ĉiu rigardis la sapovezikon ĝis ĝi estis tute ne plu videbla.
“Kion pri vi, Poli?” Doroteo demandis al sia
amikino. “Ĉu ankaŭ vi timas sapovezikojn?”
“Ne,” respondis Polikromo, ridetante; “sed Patro
Kristnasko promesis informi mian patron dum li trairos
la Ĉielon. Do eble mi hejmeniros pli facilmetode.”
Efektive, la knabino apenaŭ diris tiun parolon kiam
subita radiado plenigis la aeron, kaj dum la popolo
rigardis miroplene la ekstremo de belega ĉielarko
malrapide malleviĝis sur la platformon.
Farante ĝojplenan krion la Filino de la Ĉielarko
saltis de sia seĝo kaj dancis laŭ la kurbo de la arko,
iom post iom irante supren, dum la faldaĵoj de ŝia
gaza robo ĉirkaŭiris kaj fllosis ĉirkaŭ ŝi kvazaŭ nubo
258
!(images/000062.png)
“ADIAŬ OZMA, ADIAŬ DOROTEO!”
La Vojo al Oz
kaj unuiĝis kun la koloroj de la ĉielarko mem.
“Adiaŭ, Ozma! Adiaŭ, Doroteo!” kriis voĉo kiu, laŭ
ilia scio, apartenis al Polikromo; sed nun la formo de
la knabineto jam unuiĝis plene kun la ĉielarko, kaj
iliaj okuloj ne plu povis vidi ŝin.
Subite la finaĵo de la ĉielarko leviĝis kaj ĝiaj koloroj
malrapide fadis kvazaŭ nebulo antaŭ venteto. Doroteo
ĝemis profunde kaj turnis sin al Ozma.
“Mi bedaŭras perdi Polin,” ŝi diris; “sed mi supozas
ke ŝi fartos pli bone kun sia patro; ĉar eĉ la Lando
Oz ne povus esti hejmeca por nubfeino.”
“Tute ne,” respondis la Princino; “sed estis tre
plezurige al ni koni Polikromon almenaŭ nelonge,
kaj—kiu scias?—eble ni rerenkontos la Filinon de la
Ĉielarko, iam.”
Ĉar la distraĵoj nun jam finiĝis, ĉiuj foriris el la
paviliono kaj reformis sian gajan procesion cele la
Smeraldan Urbon. El la ĵusaj akompanantoj de Doroteo
restis nur Toto kaj la vilulo, kaj Ozma decidis permesi ke
ĉi tiu loĝu en Oz dum kelka tempo, almenaŭ. Se li
montriĝos honesta kaj fidela, ŝi promesis ke li rajtos loĝi
tie por ĉiam, kaj la vilulo fervoris meriti tiun premion.
Ili agrable kunmanĝis kaj pasigis plezuran vesperon
kun la Birdotimigilo, la Stana Lignohakisto, Tiktoko,
kaj la Flava Kokino kiel kompanoj.
260
!(images/000093.png)
La Naskiĝtaga Festo
Kiam Doroteo bonannoktis ilin ŝi perkise adiaŭis ilin
ĉiujn samtempe. Ĉar Ozma konsentis ke dum Doroteo
dormos ŝi kaj Toto estos transportitaj per la Magia Zono
al sia propra liteto en la kultivistodomo en Kansas kaj la
knabineto ridis pensante pri kiom miregos Onklo
Henriko kaj Oniklino Em kiam ŝi malsuprenvenos por
matenmanĝi kun ili la sekvan matenon.
Tute kontenta ĉar ŝi spertis tiel plaĉan aventuron,
kaj iom laca pro la multa tre aktiva tagagado, Doroteo
prenis Toton en siaj brakoj kaj kuŝiĝis sur la bela
blanka lito en sia ĉambro en la reĝa palaco de Ozma.
Baldaŭ ŝi profunde dormis.
261
!(images/000128.jpg)
!(images/000095.jpg)
- Kovrilo
-
- La Vojo al Butterfield
-
- Doroteo Renkontas Buton-Brilon
-
- Kurioza Vilagho
-
- Regho Dokso
-
- La Filino de la Chielarko
-
- La Urbo de Bestoj
-
- La Transformigho de la Vilulo
-
- La Muz'kulo
-
- Frontante la Turnlojn
-
- Ili Eskapas de la Supkaldrono
-
- Jochjo Faru Faras
-
- Ili Transiras la Mortigan Dezerton
-
- La Vero-Lageto
-
- Tiktoko kaj Vilchinjo
-
- La Stana Kastelo de la Imperiestro
-
- Ili Vizitas la Kukurbo-kampon
-
- La Regha Charego Alvenas
-
- La Smeralda Urbo
-
- Oni Bonvenigas la Vilulon
-
- Princino Ozma de Oz
-
- Doroteo Akceptas la Gastojn
-
- Gravaj Alvenantoj
-
- La Granda Bankedo
-
- La Naskightaga Festo